De leukste plaatsen van Moskou

(Eerste publicatie: 12-1-2012)

Kent u Tatjana van de Moskouse boekwinkel Moskva? Ik niet – althans niet persoonlijk, maar ik weet wel van haar bestaan. Tatjana doet een papiertje om uw boeken en doet dat zo goed dat de mensen voor haar in de rij staan.

Ik kwam Tatjana tegen in een fraai overzicht (Russisch- en Engelstalig) van bijzondere Moskouse locaties, op de site van Bolsjoj Gorod. Over de boekwinkel Moskva (Ul. Tverskaja 8/1): “Tenminste vanaf midden jaren negentig werkt hier een medewerkster met de naam Tatjana, die in 10 minuten elk niemendalletje verandert in een ideaal cadeau”. In de aanloop naar Nieuwjaar sta je bij haar zo een uur in de rij.

Intrigerend ook lijkt mij Дом Меда / Huis van Honing (u kunt dit ook vertalen als het Huis van de Honing – het Russisch kent geen lidwoorden, dus die keus is aan u). Hier vindt u allerlei soorten honing, ook heel zeldzame, uit heel Rusland. En ook kunt u koemis proeven. Leest u wel even, voordat u dat doet, wat Van Dale over koemis schrijft: “Bedwelmende drank der Kalmukken, door gisting uit zure melk van paarden, ezels of kamelen verkregen”. Mij intrigeert die koemis al jaren, maar nu helemaal, want ik ben bezig in een biografie van Anton Tsjechov. Die had tbc en dacht dat te bestrijden met koemis. (Huis van Honing: Ul. Novokoeznetskaja 5/10/1.)

En via Tsjechov komen we bij zijn vriend Fjodor Sjechtel, de architect van de Rjaboesjinski Villa, ook genoemd in het overzichtje van Bolsjoj Gorod. Daar ben ik wél geweest. Vooral de witte wenteltrap in de hal staat me nog helder voor de geest. Nuttige tip van Bolsjoj Gorod: ga er in de winter heen, dan gaat de façade niet schuil achter gebladerte (Malaja Nikitskaja, 6/2).

Aardig is natuurlijk ook het Museum van Sovjet-speelautomaten, waar ik al eerder over schreef. En verder vindt u in de lijst nog kerken, restaurants, wandelingen, het openluchtzwembad Tsjajka en … een minigolfbaan! Naast het zwembad, aan de Ul. Toertsjaninov, dus dat kunt u mooi combineren. Misschien dat ik daar bij mijn volgende bezoek eens een ronde ga spelen. En dan schrijf ik er zeker een stukje over.

Nieuwe Russische woorden van 2011 - met een bijdrage van zangeres Jolka

(Eerste publicatie: 9-2-2012)

Over hoe ik een lijstje wilde maken van nieuwe Russische woorden uit 2011, maar hopeloos werd afgeleid door een zangeresje.

Bij Bolsjoj Gorod stuitte ik op een aardige lijst met nieuwe woorden uit 2011 en oude woorden met een nieuwe betekenis. Ik begreep: daar zit een stukje in en ging aan de slag. Zo kwam ik tegen:

Алкозажигалка - Alco-aansteker. Een manier om het vorig jaar ingevoerde verbod op de nachtelijke verkoop van alcohol te omzeilen. Je wordt lid van de club Alco-aansteker ("Voor verzamelaars van alcohol-attributen"), bestelt een aansteker (vanaf 1.000 roebel) die netjes aan huis wordt bezorgd. Elke betaalde roebel staat gelijk aan een punt, afhankelijk van het aantal punten mag je een geschenk uitkiezen: wodka, cognac, gin, enzovoort.

Осень-весна – herfst-voorjaar. Het nieuwe voetbalschema. Werd de Russische competitie voorheen afgewerkt tussen maart en november, in 2011 werd overgeschakeld op augustus – mei, met een winterstop tussen november – maart.

Булгария – Bulgarije. De naam van de boot die verging op de Wolga. Meer dan honderd doden. De boot was slecht onderhouden en met de vergunningen was van alles mis. ‘Bulgarije’ werd het symbool voor wat in Rusland vervallen en onveilig is. “Het is bij ons één Bulgarije”.

En toen kwam ik bij de E, en daar stond: 

Eщё немного и Прованс – Nog even en de Provence. Dat blijkt uit een liedje te komen van zangeres Ëлка (Jolka).

Nu heb ik zelf ook een paar aardig liedjes geschreven, maar hier ben ik heel erg jaloers op. Dat refrein! Smachtend zingt Jolka dat ze morgen om 07.22 zal vertrekken vanaf Borispol, zal denken aan de piloot die haar voorspoedig zal laten landen in Parijs, en dan nog even … dan zit ze in de Provence. In het Nederlands klinkt dat niet bijzonder, maar gelooft u me, in het Russisch staat dit als een huis en loopt het als een trein:

Завтра в семь двадцать две я буду в Борисполе
Сидеть в самолёте и думать о пилоте, чтобы
Он хорошо взлетел и крайне удачно сел
Где-нибудь в Париже, а там ещё немного и Прованс!

De laatste regel over de Provence ging een eigen leven leiden. Hij wordt nu gebruikt voor situaties waarin je nog éven moet volhouden … nog éven … en dan zit je in de Provence. Zelf ben ik de regel nog niet in het wild tegengekomen, maar zodra dat gebeurt, maak ik er onverwijld melding van.

En die lijst met nieuwe woorden moet u verder zelf maar even bekijken, ik ga nu dat refrein uit m'n hoofd leren.

Russisch nieuwjaarsgeschenk: twaalf keer het einde van de wereld

(Eerste publicatie: 8-1-2012)

Het kan nog net: een nieuwjaarscadeautje geven aan vrienden en bekenden. En dit is misschien een aardige cadeautip: de kalender ПИЗДЕЦ (PIZDETS) van Art. Lebedev Studio.

Ik heb even zitten nadenken over de juiste vertaling van PIZDETS en kwam al snel op: NAAR DE KLOTEN. Art. Lebedev Studio legt uit: “Zoals bekend valt het einde van de wereld in 2012. Op de kalender Naar de kloten heeft elke maand een scenario voor het einde – voor ieder wat wils. Verschillende illustratoren hebben twaalf manieren bedacht waarop de mensheid kan worden vernietigd en ze hebben hun bedenksel in een eigen stijl verwezenlijkt.”

“De Kalender Naar de kloten is het beste nieuwjaarsgeschenk. Naar de kloten blijft elke dag van 2012 actueel, je gooit ‘m niet weg, hij behoudt altijd zijn waarde.”

“De kalender Naar de kloten is een sieraad voor elke muur, op kantoor en thuis – ijzingwekkende beelden van de Apocalyps uitgevoerd op A2-formaat op uitstekend glanspapier.”

U kunt Naar de kloten hier bestellen. Men verwacht er kennelijk nogal wat van, hier ziet u de drukkerij:

En hier kunt u wat meer zien van het ontwerp- en tekenproces. Sommige locaties bestaan  in het echt ook. 

Er is ook nog een aardige screensaver.

Word donateur van de Stichting Russisch Ereveld en maak een bezoek van nabestaanden mogelijk.

(Eerste publicatie: 23-12-2011)

Dit laatste stukje van 2011 (rond 10 januari gaan we verder) bestaat uit fragmenten uit de nieuwsbrief van de Stichting Russisch Ereveld, verstuurd aan graf-adoptanten en donateurs. De foto’s maakte ik afgelopen mei, toen de bejaarde Zoja Kozyreva het graf van haar vader bezocht, een Sovjet-soldaat die tientallen jaren als vermist te boek stond.  

Opsporing

De Stichting Russisch Ereveld is deze zomer een slotoffensief begonnen om nog zoveel mogelijk nabestaanden van in Leusden begraven soldaten te traceren. Als gevolg daarvan zijn het afgelopen halfjaar de families van zes Sovjetrussische oorlogsslachtoffers gevonden en geïnformeerd. De laatste loodjes wegen het zwaarst, nu de families die tamelijk gemakkelijk waren te vinden reeds zijn geïnformeerd.

Na jaren tevergeefs zoeken, werd de dochter van Roman Sikidin getraceerd. Zij verkeerde sinds de oorlog in onwetendheid over het lot van haar vader, die officieel nog altijd als vermist te boek staat. Met dank aan nieuwe gegevens konden de families van Michail Nadobnych en Semjon Minajev worden getraceerd. Aan de hand van onlangs gevonden documenten kon ook een nicht van Nikolaj Tormozov, die in Bad Hermannsborn overleed, worden geïnformeerd dat hij in Leusden is terechtgekomen. In Georgië werden de families van Pido Pitschelaoeri en Severjan Kankia opgespoord en geïnformeerd.

Grafbezoek

In mei organiseert de Stichting Russisch Ereveld een groepsreis voor kinderen van soldaten, die nooit eerder het graf van hun vader konden bezoeken. Nu zij eindelijk weten waar hij gebleven is, willen ze hem graag de laatste eer bewijzen. De stichting zoekt naar sponsoring, omdat deze nabestaanden niet over voldoende middelen beschikken om de reis zelf te betalen.

De reis wordt mogelijk gemaakt door het Wilhelmina E. Jansen Fonds, Rotaryclubs in Amersfoort en bijdragen voor grafadoptie. In totaal is 17.000 euro beschikbaar. Om alle kinderen op onze wachtlijst uit te kunnen nodigen is nog tenminste 10.000 euro nodig.

Om kosten te besparen en om de nabestaanden een warm nest te bieden tijdens hun verblijf in Nederland worden zij ondergebracht bij gastgezinnen. Als u begin mei slaapplekken kunt aanbieden, dan verzoeken wij u contact op te nemen met secretaris Remco Reiding (zie de contactgegevens onder aan deze nieuwsbrief).

Mocht u of uw bedrijf de reis mede mogelijk willen maken, dan kunt u een donatie doen op onze rekening of contact opnemen met de secretaris. De Stichting Russisch Ereveld is een ANBI, waardoor uw gift in aanmerking komt voor aftrek van de belasting. (Verdere gegevens onderaan).

Televisie

Het televisieprogramma Westbroek! heeft deze week uitgebreid aandacht besteed aan het Russisch Ereveld. Presentator Henk Westbroek kwam recentelijk met een cameraploeg van RTV Utrecht voor het eerst naar de begraafplaats. [Het programma is niet meer te bekijken.] (Het item over de begraafplaats begint op 8.25.)

Vordering grafadoptie

De afgelopen zes maanden hebben zich nog eens 20 adoptanten aangemeld. Inmiddels zijn de graven van 190 soldaten geadopteerd die op het ereveld in Leusden begraven liggen.

De Stichting Russisch Ereveld ging in juni 2010 van start met grafadoptie. De stichting wil door middel van grafadoptie de samenleving meer betrekken bij het in de vergetelheid geraakte ereveld en zo de herinnering aan de soldaten levend houden. De jaarlijkse bijdrage wordt onder meer gebruikt voor de reis van nabestaanden die het graf van hun familielid willen bezoeken.

Bankrekening: Rabobank 1276.54.739 t.n.v. Stichting Russisch Ereveld.
Meer informatie op www.russisch-ereveld.nl.

Demonstraties op 24 december. Zo simpel is het: waarom het weldenkende, goed opgeleide deel van de Russische middenklasse het helemaal gehad heeft met Poetin en Medvedev.

(Eerste publicatie: 21-12-2011)

Enkele leden van de Russische culturele elite roepen hun medeburgers op om mee te doen aan de demonstraties van 24 december. Onder hen acteur Igor Kvasja. Ik had al een zwak voor hem, sinds ik hem als tolk meemaakte in de Russische versie van Memories (we zochten naar de oorlogsliefde van de Nederlandse Henk). Met bovenstaande oproep is hij alleen maar in mijn achting gestegen. (Meer filmpjes met oproepen hier.)

“Ik wil gewoon wat zeggen over hoe wij nu leven. Waar zien ze ons voor aan? Ze zien ons aan voor klootjesvolk, voor een kudde die je kan sturen waarheen je wilt, waarmee je kan doen wat je wilt. En de machthebbers verbergen hun houding tegenover ons niet eens. Ze handelen vrij openlijk. Kijk, we gaan nu demonstreren, met leuzen tegen de vervalsing van de verkiezingen. Maar die vervalsing begint niet met valse stembiljetten, niet bij de stembureaus. Nee, die begint veel eerder. Het begint ermee dat partijen niet geregistreerd worden, dat ten eerste. Vervolgens kan je niet zeggen wat je wilt. Als ze het hebben over gelijke mogelijkheden voor partijen, dan is dat een leugen, een pure leugen. We worden steeds maar ondergedompeld in die leugen.

Wat betekent dat alles? Dat schattige tweetal dat ons regeert, dat schaamt zich ook nergens voor. Openlijk zeggen ze: waar onvoldoende stemmen vergaard zijn voor Verenigd Rusland, moet de gouverneur ontslagen worden. Maar wat betekent dat? Waarom is een gouverneur daar verantwoordelijk voor? Waarom moet hij daarvoor ontslagen worden? Er wordt gestemd op een partíj. En dan is het toch de schuld van de federale overheid, als de mensen niet voor de regeringspartij willen stemmen? Als er weinig mensen op ze stemmen?

Het enige uit de Sovjet-tijd wat ik bewonder, is de KGB-school, die de mensen zó wist te onderwijzen, zulke stereotypen er in wist te stampen, dat ze nog steeds blijven drammen over buitenlandse vijanden, over [buitenlandse] omkoperij. Dat kan je toch niet meer aanhoren? Wanneer onze premier daar voortdurend over blijft drammen? Het is toch tijd dat hij daar eens mee ophoudt? Begrijpt dat het andere tijden zijn? Nee, kennelijk heeft hij heel goed les gekregen. Heel goed.

En daarom denk ik dat we niet moeten vergeten dat we geen apenvolk zijn, maar mensen. En dat we moeten bewijzen dat we mensen zijn. En dat we aan die demonstraties moeten meedoen. En met hoe meer we zijn, hoe beter. Des te beter zullen zij begrijpen dat het allemaal niet zo simpel ligt. Dat je niet zo maar kunt onderdrukken, vernietigen.

Ze zeggen dat er geen alternatief is voor Poetin. Maar wat kan er nou voor alternatief zijn, als het onmogelijk is dat er nog iemand naar voren komt. Eén of meerderen, wanneer niemand het woord krijgt. Als een discussie niet mogelijk is. Als de brede massa niet kan worden bereikt. Via wat voor zender dan ook. Nee, dat is niet mogelijk.

Daarom wil ik erg graag dat er zo veel mogelijk mensen meedoen op de 24ste. Dat is zo belangrijk, echt. Dat is erg belangrijk.

U moet me excuseren. Ik zal niet bij de demonstratie aanwezig zijn. Ik ben echt behoorlijk ziek. Ik kom niet buiten. Ik kan buiten niet lang staan. Echt ziek. Anders zou ik, ondanks mijn - helaas - gevorderde leeftijd beslist bij u zijn geweest. Beslist. Ik benijd u zo. Dat u dáár bent, dat u die saamhorigheid voelt, dat u dat gevoel hebt, dat u erbij bent, dat u uiting kunt geven aan uw protest, aan uw gevoelens. Ik benijd u, echt." 

Voor Poetin - Met me vlaggetje, me hoedje en me toeter.

(Eerste publicatie: 19-12-2011)

Da's nog hard werken, als je supporter bent van Poetin.

Arme jongens. En ik moest meteen denken aan het charmante lied Met me vlaggetje, me hoedje en me toeter, van Corry Vonk. 

En wat u nu moet doen: open beide filmpjes, zet het geluid van Corry Vonk aan, dat van Poetin af en kijk dan naar het filmpje met die twee knullen.

Ik denk: daar komt u de feestdagen wel mee door.

Liedjes uit Russische films en een lied over de oorlog van Mark Bernes - 2

(Eerste publicatie: 16-12-2011)

Na een relatief kort verbod, keert Mark Bernes in 1960 weer terug op het podium. In Moskou zingt hij op een muzikale avond in het Sportpaleis enkele nummers. Niet alleen Bernes maakt zijn comeback, ook het lied De vijand had zijn geboortehoeve in brand gestoken klinkt opnieuw. In 1946 was het een keer te horen geweest op de radio, waarna het werd verboden omdat het te droef was en geen enkel positief heldendom uitstraalde.

(Het lied plus de Russische tekst vindt u in deel 1.)

Lev Rybak beschrijft in zijn boek Mark Bernes wat er die avond in Moskou gebeurde, toen Bernes het lied inzette:

“Hij zag dat mensen in de zaal in uniform opstonden. Hoe mannen in burger opstonden, met hun onderscheidingen op hun feestelijke jasjes. Hoe er witte zakdoekjes opdoken in vrouwenhanden…  Iedereen in de enorme zaal stond. De hoofden gebogen. Onstuitbare tranen wegvegend (...) Hij voelde hun emoties, het benam hem de adem. Maar hij zong. Hij moest zingen – hier, in het openbaar, die ondraaglijke last op zich nemen die neerdrukte op de schouders van de duizenden voor hem staande vrienden, wapenbroeders, medeburgers.”

Bernes trad daarna op in meerdere steden en overal waar hij De vijand … zong, gebeurde hetzelfde: het publiek ging staan. Daarmee was de terugkeer van het lied een feit. Enkele jaren later schreef Bernes in een brief aan de krant ‘Televisie’ hoe hij talloze brieven kreeg met het verzoek om de bladmuziek en de tekst:

"Alleen op één dag krijg ik al zo’n dertig van zulke brieven. En dat op mijn weinig bekende huisadres. Er liggen stapels bij de radio en tv. En nu heb ik bedacht: wat zou het goed zijn als in uw krant, kameraad redacteur, de tekst en de bladmuziek van dit lied zouden verschijnen. Dat is mijn verzoek aan u. Omdat van dit lied noch de bladmuziek, noch de tekst, noch een grammafoonopname bestaat, zou uw krant een grote en goede daad verrichten door de vele mensen te helpen die zo van dit lied zijn gaan houden.”

De krant voldeed aan Bernes’ verzoek. Tekst en muziek van De vijand had zijn geboortehoeve in brand gestoken werden naast zijn brief afgedrukt.

Ik kwam het lied van Bernes tegen op de site pesnifilm.ru, die gewijd is aan Russische filmmuziek. Daar stuitte ik ook op het ijzersterkte Den pobedy (Dag van de Overwinning, voor de Russische tekst: zie beneden):

Dan zou je denken: zo’n vrolijke, optimistische mars, daar kan niks mis mee zijn. Nou, toch wel. Met het nummer deden dichter Vladimir Charitonov en componist David Toechmanov in 1975 deel aan een liederenconcours voor 9 mei, de Dag van de Overwinning. Het werd eenmaal uitgevoerd, maar daarna bleef het op de plank liggen. Er zaten syncopen in de uitvoering, het riekte allemaal lichtjes naar tango en foxtrot en de wijze waarop de basgitaar werd bespeeld, kon ook niet. (Ik weet niet of deze elementen ook in der versie hierboven aanwezig zijn - muziektheorie is niet zo mijn ding.)

Het kwam uiteindelijk nog helemaal goed met Dag van de Overwinning. In november 1975 werd het uitgevoerd op een concert ter ere van de Dag van de politie, en ook toen al werd dat concert – een prachtige traditie – rechtstreeks uitgezonden op tv. Sindsdien behoort het tot het standaard oorlogsliedjesrepertoire van Rusland.

En ik sluit af met heel wat anders: het liedje Aleksandra, Aleksandra, ook van de site pesni.ru uit de film Moskou gelooft niet in tranen. Dat krijg ik al  dertig jaar niet uit m’n hoofd. (Voor de Russische tekst: zie beneden): (Filmpje doet 't op YouTube prima.)

Dag van de Overwinning

День Победы, как он был от нас далек, 
Как в костре потухшем таял уголек, 
Были версты, обгорелые, в пыли, 
Этот день мы приближали, как могли. 

Этот День Победы порохом пропах, 
Это праздник с сединою на висках, 
Это радость со слезами на глазах, 
День Победы, День Победы, День Победы. 

Дни и ночи у мартеновских печей 
Не смыкала наша Родина очей, 
Дни и ночи битву трудную вели, 
Этот день мы приближали, как могли. 

Этот День Победы порохом пропах, 
Это праздник с сединою на висках, 
Это радость со слезами на глазах, 
День Победы, День Победы, День Победы. 

Здравствуй, мама, возвратились мы не все, 
Босиком бы пробежаться по росе, 
Пол-Европы прошагали, пол-Земли, 
Этот день мы приближали, как могли. 

Этот День Победы порохом пропах, 
Это праздник с сединою на висках, 
Это радость со слезами на глазах, 
День Победы, День Победы, День Победы.

Moskou gelooft niet in tranen

Не сразу всё устроилось, Москва не сразу строилась
Москва слезам не верила, а верила любви
Снегами запорошена, листвою заворожена
Найдёт тепло прохожему, а деревцу земли

Александра, Александра, это город наш с тобою
Стали мы его судьбою, ты вглядись в его лицо
Что бы ни было вначале утолит он все печали
Вот и стало обручальным нам Садовое кольцо

Москву рябины красили, дубы стояли князями
Но не они, а ясени без спросу наросли
Москва не зря надеется, что вся в листву оденется
Москва найдёт для деревца хоть краешек земли

Александра, Александра, что там вьётся перед нами
Это ясень семенами крутит вальс над мостовой
Ясень с видом деревенским приобщился к вальсам венским
Он пробьётся, Александра, он надышится Москвой

Москва тревог не прятала, Москва видала всякое
Но беды все и горести склонялись перед ней
Любовь Москвы не быстрая, но верная и чистая
Поскольку материнская любовь других сильней

Александра, Александра, это город наш с тобою
Стали мы его судьбою, ты вглядись в его лицо
Что бы ни было вначале утолит он все печали
Вот и стало обручальным нам Садовое кольцо

Liedjes uit Russische films en een lied over de oorlog van Mark Bernes - 1

(Erste publicatie: 15-12-2011)

Wie op zoek is naar een bepaald liedje uit een Sovjet-film of zo maar wat wil rondneuzen tussen allerlei Russische filmliedjes: zet een koptelefoon op, ga naar pesnifilm.ru en u bent een tijdje onbereikbaar voor de buitenwereld. U kunt er zoeken op filmtitel, artiest of componist of op een bepaald thema (gek genoeg niet op de titel van een liedje).

Zelf dacht ik een muzikale reis door de tijd te gaan maken, maar ik bleef al snel haken achter één liedje: Vragi sozjgli rodnoejoe chatu (De vijand had zijn geboortehoeve in brand gestoken) van Mark Bernes. Het is een van de bekendste liedjes over de oorlog, maar kwam dat ook uit een film? Nou, uit een documentaire: Krylatye pesni (Gevleugelde liedjes) uit 1967, over het werk van componist Matvej Blanter. 

Een mooi, droevig lied over een soldaat die terugkeert van het front. Daar wacht hem dat afgebrande huis en het graf van zijn familie. Maar er was iets aan de hand met dat liedje... Wat ook weer?

Mark Bernes (1911-1969) was in 1967 een artiest van de buitencategorie en De vijand had zijn geboortehoeve in brand gestoken had een al even onaantastbare status, maar dat was niet altijd zo geweest. Componist Blanter schreef het lied kort na de oorlog op een tekst van Michaïl Isakovski. Een soldaat komt thuis van het front en denkt met zijn familie het glas te heffen op de overwinning. In plaats daarvan heft hij, met op zijn borst een medaille Voor Boedapest, het glas bij het graf van zijn vrouw. “En de soldaat dronk uit een koperen kroes / wijn halfom met verdriet” (voor de complete Russische tekst: zie beneden)  Slechts één keer was het te horen op de radio, waarna het forse kritiek kreeg. Het was te pessimistisch en dat gedoe met die drank gaf ook geen pas. De vijand … werd verboden en vergeten. Een kleine vijftien jaar later maakte het een comeback, dankzij Bernes, die zelf net een vernederende boycot achter de rug had.

In september 1958 verschijnt er in de centrale pers een artikel, waarin Bernes’ repertoire en zijn manier van zingen als banaal worden omschreven. (Mikpunt is met name het nummer Sjalandy, polnie kefali, uit de film Dva bojtsa, dat Bernes niet eens op zijn concertrepertoire heeft staan.) Een dag later verschijnt een tweede artikel, waarin een aanvaring van Bernes met een Moskouse politieagent breed wordt uitgemeten. Bernes, zo moet de lezer wel concluderen, heeft sterallures. Hij krijgt een strafzaak aan z’n broek (hij zou met zijn auto het leven van de agent in gevaar hebben gebracht), maar wordt van de meeste blaam gezuiverd. Toch is duidelijk: iemand probeert Bernes een toontje lager te laten zingen. Via-via krijgt hij te horen dat het Ministerie van Cultuur concerten met hem heeft verboden. Brieven van Bernes aan de kranten en aan het Ministerie, waarin hij zich verweert, blijven onbeantwoord.

Lang duurt de boycot niet. In 1960 treedt Bernes met enkele liedjes op tijdens een muzikale avond in het Sportpaleis bij het Moskouse Loezjniki-stadion. En daar klinkt voor het eerst sinds lange tijd weer De vijand had zijn geboortehoeve in brand gestoken.

Hier deel 2.

Враги сожгли родную хату, 
Сгубили всю его семью.
Куда теперь идти солдату,
Кому нести печаль свою.
Пошел солдат в глубоком горе
На перекресток двух дорог,
Нашел солдат в широком поле
Травой заросший бугорок.
Стоит солдат и словно комья
Застряли в горле у него.
Сказал солдат
Встречай Прасковья,
Героя мужа своего.
Готовь для гостя угощенье,
Накрой в избе широкий стол,
Свой день, свой праздник возвращенья,
К тебе я праздновать пришел.
Никто солдату не ответил,
Никто его не повстречал,
И только теплый летний вечерТраву могильную качал.
Вздохнул солдат, ремень поправил,
Раскрыл мешок походный свой,
Бутылку горькую поставилНа серый камень гробовой.
Не осуждай меня Прасковья,
Что я пришел к тебе такой,
Хотел я выпить за здоровье,
А должен пить за упокой.
Сойдутся вновь друзья, подружки,
Но не сойтись вовеки нам.
И пил солдат из медной кружки
Вино с печалью пополам.
Он пил солдат слуга народа,
И с болью в сердце говорил:
Я шел к тебе четыре года,
Я три державы покорил.
Хмелел солдат, слеза катилась,
Слеза несбывшихся надежд,
И на груди его светилась
Медаль за город Будапешт.
Медаль за город Будапешт.

Nieuwe posters voor oude Russische films

(Eerste publicatie: 13-12-2011)

Wolga, Wolga, een muzikale filmkomedie uit 1938 die uitgroeide tot een klassieker. Op de rijkelijk gevulde poster ziet u actrice Ljoebov Orlova en het Moskouse Retsjnoi Vokzal (vertaling-volgens-woordenboek: passagiersterminal, ik vind de letterlijke variant veel mooier: rivierstation.)

Orlova en rivierstation ontbreken op deze mooie, moderne poster, die ook nog gewoon op de oude film slaat, niet op een nieuwe versie:

Ik kwam de moderne variant tegen tussen een reeks inzendingen voor een designwedstrijd: ontwerp een minimalistische poster voor een Russische of Sovjet-film. Volgens de instructies dient men met zo min mogelijk beelden en details de bedoelde film meteen herkenbaar te maken. Of de deelnemers daarin slagen, kan ik lang niet altijd beoordelen – daarvoor heb ik te weinig Russische films gezien.

Bij deze is het zeker gelukt, een moderne variant voor de film Pantserkruiser Potemkin (spreek uit: Patjómkien). Hij verwijst uiteraard naar de beroemde trappenscène on Odessa. 

Een overzicht van de inzendingen vindt u hier, met daarbij ook linkjes naar (Russische) beschrijvingen van de films. Er komen steeds nieuwe posters bij, want er is geen deadline – en ook geen winnaar. De wedstrijd biedt deelnemers niet meer dan een promotieplatform.

Hieronder nog de moderne varianten van Andrej Roeblojv, Ironija sudby (Ironie van het lot) en Ja sjagajoe po Moskve (Ik stap door Moskou). Een nieuwe poster voor mijn mijn favoriete Sovjetfilm Osennii marafon (Herfstmarathon) kwam ik nog niet tegen.

Het filmthema is daarmee nog niet uitgeput; mijn volgende stukje gaat over liedjes in Russische films.