Spreek uw steun of afkeer uit voor Vitali Milonov - homofobe zendeling uit de Middeleeuwen

(Eerste publicatie: 12-12-2012)

Vitali Milonov, afgevaarde van de Kremlinpartij Verenigd Rusland in het stadbestuur van Sint-Petersburg, is geen groot licht. Hij is de initiator van de beruchte anti-homowet die eerder dit jaar in de stad werd aangenomen, en ik geloof niet dat je hem ernstig tekort doet, wanneer je hem omschrijft als een rabiate zendeling uit de Middeleeuwen.

 Er zijn mensen die hem steunen. Op het internetplatform Democrator.ru verscheen deze week onderstaande oproep, waarover gestemd kon worden. Dat verliep ietsje anders dan de initiatiefnemer, een zekere N. Kolomentjev, had gehoopt. (De tekst oogt wat krom, dat ligt niet aan mijn vertaling.)

“Ik verzoek alle orthodoxe mensen steun uit de spreken voor afgevaardige Vitali Valentinovitsj Milonov, die de traditionele, duizendjarige hoekstenen van ons volk verdedigt. Sodomieten en huns gelijken – niets begrijpende mensen proberen de stad Sint-Petersburg, de toekomstige geestelijke hoofdstad van ons Moederland (dat is voorspeld door de heiligen) te veranderen in een van de sodomitische steden van het type Stockholm of Londen, waar de prioriteiten van het gezin worden vernietigd en waar van mensen (en niet zonder succes) vee wordt gemaakt – zonder oorspronkelijkheid, volksaard en gezin, omdat zo’n kudde makkelijker te leiden is, en daarbij – de bevolking te laten afnemen, want gays en anderen kunnen geen kinderen krijgen.

Vrienden! Wij steunen de dappere initiatieven van een eerlijk, gelovig mens van de Macht, waar er te weinig van zijn. God is met ons, heidenen komt tot bezinning, want God is met ons. Wij zullen overwinnen.”

Democrator.ru biedt burgers de mogelijkheid om problemen aan de kaak te stellen, protesten in te dienen en de dialoog of strijd aan te gaan met de overheid. Je kan er medestanders zoeken in jouw strijd tegen de verkoop van kauwgom in de vorm van sigaretten, pleiten voor de afschaffing van de wintertijd in de provincie Omsk of in actie komen tegen fusieplannen van jouw school. Zo moesten de ouders van de leerlingen van het Moskouse Gymnasium No.1526 niets hebben van een fusie met school No. 859. Ze vergaarden voldoende medestanders en kregen met hulp van Democrator.ru gedaan dat de fusie werd afgeblazen.  

Minder succesvol was bovengenoemde oproep voor steun aan de afgevaardigde Milonov. Die leverde zo veel tegenstemmen op, dat Democrator.ru de actie staakte als weinig zinvol. Een eerder ingediende oproep (“Voor het aftreden van afgevaardigde Milonov”) loopt nog wel. Daar staat de teller op het moment van schrijven op 10.021 voor diens aftreden en 1045 tegen.

Poetin en Pussy Riot: de kleinheid van een KGB-korporaal

(Eerste publicatie: 19-9-2012)

Afgelopen vrijdag werden drie vrouwelijke leden van de punkband Pussy Riot door de Russische inquisitie veroordeeld tot twee jaar strafkamp. Hun misdaad: met een liedje in de kerk de Heilige Maagd verzoeken of ze president Poetin wil verjagen.

Sinds dat vonnis moet ik steeds terugdenken aan een voorval van een jaar of tien geleden. Ik liep op de Nevski Prospekt in Sint-Petersburg. Het was zo’n avond in mei, waarop je opeens zeker weet: de winter is voorbij en het wordt een mooie zomer. Zo’n honderd meter bij me vandaan stonden twee meisjes te praten met een agent, en ik zag meteen: dat zijn geen Russinnen. Even later liep ik ze voorbij en op hun rugzakjes zag ik een Canadees vlaggetje.

Hoe kon ik die twee, op honderd meter afstand,  meteen onderbrengen in het vakje ‘niet-Russisch’? Doordat ze iets uitstraalden wat je bij Russen niet snel zal aantreffen in hun contacten met vertegenwoordigers van de staat. Het was de manier waarop die twee Canadese meiden daar stonden: vrij, onverveerd, onbevangen en niet bedacht op willekeur.

Dat laatste is het sleutelwoord in Rusland, al eeuwenlang. Elke Rus weet tot in zijn vezels: tegen willekeur van de staat ben je uiteindelijk machteloos. Een ambtenaar, een inspecteur, een agent op straat … Komt puntje bij paaltje, dan ben je als individu niet meer dan een kakkerlak. Wie daaraan twijfelt, leze de verslagen van het Pussy Riot-proces of verdiepe zich in de affaire Magnitsky

Pussy Riot

De afgelopen paar jaar heeft zich in Rusland een omwenteling voorgedaan. Er is een groep burgers komen bovendrijven, die elkaar – vooral via internet - bij de hand hebben genomen en zichzelf een stem hebben gegeven. Die mondige burgers hebben het gehad met de willekeur. En president Poetin, die oud-KGB’er,  is bang van ze. Sinds hij werd uitgefloten tijdens een prijsuitreiking bij een bokswedstrijd, vertoont hij zich nergens meer waar het gevaar bestaat van een niet te regisseren reactie van het publiek.

Poetin en zijn trawanten – velen van hen eveneens met een KGB-verleden – kennen alleen het recht van de sterkste. Voor Rusland, dat geen onafhankelijke rechtspraak heeft, is dat rampzalig. Niet in staat tot compromissen, reageren de machthebbers op elke uitdaging met dat eeuwenoude middel: repressieve willekeur. De meiden van Pussy Riot zijn nu het slachtoffer, het wachten is op de arrestatie van oppositie-blogger Navalny. En zo zal het Kremlin nog wel even doorvechten. Het weet zich geen raad met vrije, onbevangen Russen.   

Poetin is met zijn rug naar de mondige burger gaan staan en heeft zo een historische kans gemist. Waar hij had kunnen putten uit de positieve krachten van een opkomende civil society, is hij de strijd aangegaan. Dat is niet de grootsheid van een staatsman, het is de kleinheid van een gewezen KGB-korporaal. 

Blogger Zyalt (Ilja Varlamov) wil burgemeester worden van Omsk. "Jongeren moeten niet dromen van Moskou".

(Eerste publicatie: 2-5-2012)

Blogger Zyalt gaat naar Omsk. Hij wil daar in Siberië burgemeester worden. De Moskoviet, fotograaf, architect en een van de populairste bloggers van Rusland, heeft de voorverkiezingen onder de lokale stadsactivisten al gewonnen. Nu moet hij voor 10 mei nog 10.000 lokale handtekeningen verzamelen en dan kan hij meedoen aan de echte verkiezingen.

Zelf was Zyalt (in het dagelijks leven: Ilja Varlamov) niet op het idee gekomen, maar toen hij eenmaal was gevraagd voor de voorverkiezingen, was hij al snel enthousiast. Een politicus is hij niet, hij is vooral begaan met het lot van de Russische steden. “Ik heb de hele wereld rondgereisd en heb gezien hoe steden eruit kunnen zien. Ik heb gezien hoe de mensen daar wonen en ik zie hoe ze hier wonen. Ik heb het over alle steden, ook Moskou.”

Varlamov publiceert als blogger Zyalt regelmatig mooie fotoverslagen van zijn reizen (hij was onder meer in Amersfoort en Utrecht). Wat hij in het buitenland zag inspireerde hem tot een 10-stappenplan, eigenlijk bedoeld voor Moskou, maar volgens hem ook prima toepasbaar op provinciesteden als Omsk (1.1 miljoen inwoners, 2236 km van Moskou). “Ik ben geen politicus, ik ben een maatschappelijk activist. Ik wil steden veranderen. Ik wil dat jongeren er niet van dromen om naar Moskou of Sint-Petersburg te vertrekken. Ik vind het verschrikkelijk dat de mensen in Omsk in een stad moeten leven die niets dan treurigheid en neerslachtigheid oproept.”

Er valt in Omsk inderdaad wel het een en ander te doen.

De tien stappen van Varlamov zijn vrij basaal: een net van sneltrams, fietspaden, plassen en modder weg (“je moet elk jaargetijde een witte broek aan kunnen”), aangenaam straatmeubilair, binnenplaatsen waar je kan spelen.

“Ik wil dat er een roep om veranderingen komt. Dat de mensen niet langer over vieze straten willen lopen en in roestige metalen bakken willen rijden, die ze trams noemen. Het is voor mij erg belangrijk om in de hoofden van de inwoners van Omsk een graantje twijfel te zaaien. Zodat ze op het idee komen dat hun stad een heel andere kan worden. Als er een plas ligt, denken de mensen: het is voorjaar, en niet: de weg is kapot. Die blik op de wereld wil ik dolgraag veranderen. Al maak ik maar een begin. De omgeving waarin wij leven, werkt erg op ons in. Mensen worden onvriendelijk, in zichzelf gekeerd, omdat de steden waarin ze gedwongen zijn te wonen, depressief zijn. Burgers worden passief, ze geloven niet dat veranderingen mogelijk zijn. Ik wil dat moeras heel graag in beweging krijgen.” 

De registratie van kandidaat Varlamov in Omsk

Wordt hopelijk vervolgd.

Update: wordt helaas niet vervolgd. Varlamov heeft zich teruggetrokken, omdat duidelijk is dat hij het noodzakelijke aantal handtekeningen niet gaat halen.

De film De jaren nul (Нулевые): waarom goed opgeleide Russen het vertrouwen in de overheid voorgoed hebben verloren

(Eerste publicatie: 30-4-2012)

De jaren nul maakt de balans op van de eerste tien jaar van deze eeuw. De film maakt pijnlijk helder waarom een groot deel van de beter opgeleide Russen hun vertrouwen in het huidige regime volledig hebben verloren en waarom zo velen van hen het land verlaten. (Zodra ik een ondertitelde versie tegenkom, plaats ik die hierboven.) 

“De meeste inwoners van Rusland zijn van mening dat niets in ons land van hen afhangt. Mijn eigen leven, dat krijg ik op de een of ander manier wel op orde, denken de mensen. Maar het dorp, de stad, laat staan het land, nee, dat niet. Dat moet de overheid zelf maar doen. Nou goed, denkt de overheid, dank je wel.” (3.30).

De overheid profiteert optimaal van het maatschappelijke contract van de afgelopen jaren: wij laten jullie leven, jullie laten ons roven. Voor het enorme leger overheidsdienaren is Rusland, in de woorden van tv-journalist Leonid Parfjonv, niet meer dan een territorium waar ze geld kunnen binnenhalen, waarvan ze op een andere plek goed kunnen leven (1.01.25 en 1.11.30).  

Een jonge zakenman, geëmigreerd naar Thailand omdat normaal zakendoen in Rusland hem onmogelijk werd gemaakt, legt uit waarom hij niet zal terugkeren naar Rusland, zelfs als premier/president Poetin plots zou verdwijnen. “Ik heb al te veel gewacht tot er iets verbetert. Het is zonde van m’n tijd.” (114.16).

Sterk is de manier waarop de censuur bij tv-station NTV wordt belicht (vanaf 41.46). Ook is het boeiend om – her en der in de film - Julia Ioffe van The New Yorker aan het werk te zien

Maar het sterkste deel van De jaren nul zit aan het einde. Er worden fragmenten getoond van de film Zo kan je niet leven (Так жить нельзя) van Stanislav Govoroechin uit 1990. De film was een harde aanklacht tegen het Sovjet-regime en maakte duidelijk dat veranderingen niet konden uitblijven.

De commentaarstem uit die film wordt onder beelden gezet van het huidige Rusland. “We klagen dat ze geen eerbied voor ons hebben. Maar waarom zouden ze eerbied voor ons moeten hebben? Kijk eens in wat voor toestand wij ons land voor hen achterlaten. (…) Ze geloven onze beloften niet. Nee, ze kunnen niet wachten. (…) De jeugd moet zien dat het leven van een eerlijk iemand beter wordt. Voorlopig zien ze het omgekeerde. De ervaring van hun ouders toont het tegenovergestelde: van eerlijk werken kan je niet leven.”  (vanaf 1.14.56)

Regisseur Govoroechin is inmiddels volledig ingekapseld door het huidige regime. Hij was het hoofd van de verkiezingsstaf van presidentskandidaat Vladimir Poetin… 

Demonstraties op 24 december. Zo simpel is het: waarom het weldenkende, goed opgeleide deel van de Russische middenklasse het helemaal gehad heeft met Poetin en Medvedev.

(Eerste publicatie: 21-12-2011)

Enkele leden van de Russische culturele elite roepen hun medeburgers op om mee te doen aan de demonstraties van 24 december. Onder hen acteur Igor Kvasja. Ik had al een zwak voor hem, sinds ik hem als tolk meemaakte in de Russische versie van Memories (we zochten naar de oorlogsliefde van de Nederlandse Henk). Met bovenstaande oproep is hij alleen maar in mijn achting gestegen. (Meer filmpjes met oproepen hier.)

“Ik wil gewoon wat zeggen over hoe wij nu leven. Waar zien ze ons voor aan? Ze zien ons aan voor klootjesvolk, voor een kudde die je kan sturen waarheen je wilt, waarmee je kan doen wat je wilt. En de machthebbers verbergen hun houding tegenover ons niet eens. Ze handelen vrij openlijk. Kijk, we gaan nu demonstreren, met leuzen tegen de vervalsing van de verkiezingen. Maar die vervalsing begint niet met valse stembiljetten, niet bij de stembureaus. Nee, die begint veel eerder. Het begint ermee dat partijen niet geregistreerd worden, dat ten eerste. Vervolgens kan je niet zeggen wat je wilt. Als ze het hebben over gelijke mogelijkheden voor partijen, dan is dat een leugen, een pure leugen. We worden steeds maar ondergedompeld in die leugen.

Wat betekent dat alles? Dat schattige tweetal dat ons regeert, dat schaamt zich ook nergens voor. Openlijk zeggen ze: waar onvoldoende stemmen vergaard zijn voor Verenigd Rusland, moet de gouverneur ontslagen worden. Maar wat betekent dat? Waarom is een gouverneur daar verantwoordelijk voor? Waarom moet hij daarvoor ontslagen worden? Er wordt gestemd op een partíj. En dan is het toch de schuld van de federale overheid, als de mensen niet voor de regeringspartij willen stemmen? Als er weinig mensen op ze stemmen?

Het enige uit de Sovjet-tijd wat ik bewonder, is de KGB-school, die de mensen zó wist te onderwijzen, zulke stereotypen er in wist te stampen, dat ze nog steeds blijven drammen over buitenlandse vijanden, over [buitenlandse] omkoperij. Dat kan je toch niet meer aanhoren? Wanneer onze premier daar voortdurend over blijft drammen? Het is toch tijd dat hij daar eens mee ophoudt? Begrijpt dat het andere tijden zijn? Nee, kennelijk heeft hij heel goed les gekregen. Heel goed.

En daarom denk ik dat we niet moeten vergeten dat we geen apenvolk zijn, maar mensen. En dat we moeten bewijzen dat we mensen zijn. En dat we aan die demonstraties moeten meedoen. En met hoe meer we zijn, hoe beter. Des te beter zullen zij begrijpen dat het allemaal niet zo simpel ligt. Dat je niet zo maar kunt onderdrukken, vernietigen.

Ze zeggen dat er geen alternatief is voor Poetin. Maar wat kan er nou voor alternatief zijn, als het onmogelijk is dat er nog iemand naar voren komt. Eén of meerderen, wanneer niemand het woord krijgt. Als een discussie niet mogelijk is. Als de brede massa niet kan worden bereikt. Via wat voor zender dan ook. Nee, dat is niet mogelijk.

Daarom wil ik erg graag dat er zo veel mogelijk mensen meedoen op de 24ste. Dat is zo belangrijk, echt. Dat is erg belangrijk.

U moet me excuseren. Ik zal niet bij de demonstratie aanwezig zijn. Ik ben echt behoorlijk ziek. Ik kom niet buiten. Ik kan buiten niet lang staan. Echt ziek. Anders zou ik, ondanks mijn - helaas - gevorderde leeftijd beslist bij u zijn geweest. Beslist. Ik benijd u zo. Dat u dáár bent, dat u die saamhorigheid voelt, dat u dat gevoel hebt, dat u erbij bent, dat u uiting kunt geven aan uw protest, aan uw gevoelens. Ik benijd u, echt." 

Vraagje van studenten journalistiek aan het Kremlin: Wie heeft Oleg Kasjin in elkaar geslagen?

(Eerste publicatie: 8-11-2010)

View fullsize

Studenten van de Faculteit Journalistiek van de Moskouse Staatsuniversiteit hebben door middel van een spandoek aan de gevel van hun gebouw (recht tegenover het Kremlin) een korte vraag gesteld: WIE HEEFT KASJIN IN ELKAAR GESLAGEN?

Het spandoek heeft er 40 minuten gehangen. Toen werd het door de bewaking verwijderd, want je mag geen spandoek ophangen aan een gebouw dat op de monumententlijst staat.

De hartekreet kwam van de initiatiefgroep Een andere Zjoerfak (Zjoerfak = Faculteit Journalistiek). Daarbij werd de volgende verklaring afgegeven:

Onze ligging is gunstig: de ramen van onze faculteit kijken uit op het Kremlin. Juist daar zitten de mensen aan wie onze vraag is gericht:” WIE HEEFT KASJIN IN ELKAAR GESLAGEN?” Wij hebben geen enkel bewijs dat die mensen rechtstreeks betrokken zijn bij wat is gebeurd. Dat weten we niet en kunnen we niet weten. Maar wij stellen dat deze aanval heeft plaatsgevonden, omdat de misdadigers ervan uitgingen dat ze niet gestraft zouden worden. Omdat nog steeds niet bekend is wie Joeri Sjtsjekotsjichina, Pol Chlebnikov, Anna Politkovskaja, Natalja Estemirova en Anastasja Baboerova hebben vermoord. Omdat in ons land alleen al sinds begin dit jaar acht journalisten zijn vermoord en enkele tientallen zijn aangevallen. Omdat journalist zijn in Rusland vandaag de dag angst betekent, een bandiet zijn die een journalist aftuigt om zijn artikelen, niet. En deze sfeer van straffeloosheid is geheel te wijten aan diegenen, die volgens de Grondwet het respecteren van onze rechten dient te garanderen. In het bijzonder het recht op de vrije verspreiding van informatie en, uiteindelijk, het recht op leven! Voor de leiding van het land, waar niet voor het eerst dergelijke afrekeningen met journalisten plaatsvinden, moet het een erezaak worden om de schuldigen van het in elkaar slaan van Oleg Kasjin te vinden en te straffen. Wij, die het beroep van journalist hebben gekozen, geven toe: wij zijn bang om in dit land ons beroep uit te oefenen, zolang deze en vergelijkbare misdaden niet worden onderzocht. Dmitri Anatolevitsj [Medvedev], hebt u een vrije pers nodig of hebt u genoeg aan twitter? Indien u een vrije pers nodig heeft, doet u er dan alles aan om een herhaling van dergelijke tragedies te voorkomen. En laat de schuldigen gestraft worden.

Initiatiefgroep Een andere Zjoerfak.

De vrijheid van de Russische bloggers: hoelang steekt de overheid haar kop nog in het zand?

(Eerste publicatie: 28-202010)

Welke rol spelen Russische bloggers? Hebben ze invloed op de politieke agenda? Zijn zij in staat om burgerinitiatieven maatschappelijk gewicht te geven? Hoe groot is hun vrijheid? Dat zijn voor mij wat Rusland betreft de boeiendste vragen van dit moment. Zeer nieuwsgierig begon ik dan ook aan Mapping RuNet Politics and Mobilization, een Amerikaanse onderzoek, vorige week gepubliceerd, naar het publieke debat in de Russische blogosfeer.

Kenmerkend voor de Russische blogosfeer zijn hybride netwerksystemen: open blogplatformen (type Blogspot, Wordpress) met kenmerken van gesloten sociale netwerksystemen (type Facebook, LinkedIn). Een analyse van de links en citaten leverde een ‘Discussie Kern’ op van 11,792 blogs, zeg maar: de blogs waarnaar het meest verwezen wordt. De overgrote meerderheid daarvan is te vinden op het platform Zjivoi Zjoernal (LiveJournal).

Een paar conclusies: de Russische blogosfeer is minder gepolariseerd dan de Amerikaanse. Er zijn minder ‘echo-kamers’ (waar gelijkgestemden slechts elkaars mening herhalen). Pro-regering bloggers zijn niet erg prominent. Binnen de Discussie Kern vormt Politiek en Maatschappelijke discussie de belangrijkste subgroep. Prima, maar wat is nu de invloed van de blogs uit deze subgroep? Misstanden worden aan de kaak gesteld, maatschappelijke bewegingen kunnen zich uiten, maar hoever gaat de invloed op de politie agenda? Helaas, die vraag valt buiten het onderzoek: “The offline effect of the political speech and action we see in the Russian political blogosphere is hard to gauge, but should be a focus of future research.”

De onderzoekers spreken zich wel uit over de vrijheid van de Russische bloggers. In Rusland worden geen technische filters toegepast, zoals in China en Iran. Wel kan de geheime dienst met de wet in de hand alle internetverkeer controleren. Ook biedt een breed geformuleerde wet tegen extremisme rechters een handvat om blogs te sluiten en bloggers te veroordelen. Sluitingen en veroordelingen zijn echter zeldzaam.

De vrijheid binnen de Russische blogosfeer is inderdaad opvallend. Burgerinitiatieven zijn talrijk, de protesten tegen de overheid vaak scherp geformuleerd. Vergelijk dat eens met de brave centrale tv-stations. De vrijheid van bloggers valt extra op tegen de achtergrond van de harde, krampachtige manier waarop de overheid regelmatig optreedt tegen protesten op straat.

Hebben we hier te maken met bewust en doordacht beleid? Of weet de Russische overheid zich gewoon niet goed raad met de groeiende blogosfeer en steekt zij de kop in het zand? Ook daar geven de onderzoekers geen antwoord op, maar ik vermoed het tweede.

Kijken we nog even naar wat cijfers uit het onderzoek. De penetratie van internet is in Rusland met 37 procent van de bevolking relatief laag. De groei is echter indrukwekkend: buiten Moskou bijna een verzesvoudiging in de afgelopen acht jaar, binnen Moskou in diezelfde periode ruim een verdubbeling. In vergelijking met de VS zijn de Russische internetgebruikers vaker actief in sociale netwerken of als blogger. De onderzoekers halen ook nog een Russische poll aan: onder de dagelijkse internetgebruikers wint het internet snel terrein op de televisie als de meest betrouwbaar geachte informatiebron.

Haalt de Russische overheid op een gegeven moment haar kop uit het zand? Komt er een moment dat ze daartoe door druk van onderaf gedwongen wordt? En welke kant loopt zij dan uit? De kant van repressie? Of toont die overheid zich eindelijk eens volwassen en ziet ze in dat kritiek, burgerinitiatief en oppositie heilzaam kunnen zijn? We zijn zeer benieuwd.

(Mapping RuNet Politics and Mobilization - The Berkman Center for Internet & Society, Harc. at Harvard University. October 19, 2010. )

Met hulpgoederen de brandende provincie in. De dorpen organiseren zichzelf.

(Eerste publicatie: 11-8-2010)

Door het vuur gebakken appel

Twitterberichtjes afgelopen nacht uit Moskou: Дождь! (Regen!). De smog is goeddeels verdwenen, maar volgens de meteorologen is het met de hitte nog niet gedaan en kan ook de rook aan het einde van de week weer terugkeren. Want ook al wordt gemeld dat het aantal branden het afgelopen etmaal is gehalveerd, het vuur is bepaald nog niet geblust.

Via het weblog van Lenaswan belandde ik bij een verslag van enkele Moskovieten die met hulpgoederen de brandhaarden opzochten. Je wordt er niet vrolijk van. Ik liet eerder al een filmpje zien over hoe de lokale bevolking vooral op zichzelf is aangewezen. Dat beeld wordt versterkt door het verslag van de Moskovieten. Ze gingen naar de regio rond Vyksa, waar ook dit filmpje (door anderen) werd gemaakt:

Volgens de mannen uit Moskou hebben veel dorpelingen zelf de strijd tegen het vuur georganiseerd. Wachten tot de aanwezige mensen van het Ministerie voor Rampenstrijding in actie komen, kan dodelijk zijn, die doen niets zonder instructies van bovenaf. Ook bij de verdeling van hulpgoederen zijn de officiële instanties niet erg soepel. Beddegoed wordt zonder vrachtbrief niet geaccepteerd, medicamenten en levensmiddelen worden sowieso geweigerd. Het plaatselijke seminarie nam alles graag in ontvangst.

Voor veel meer foto’s zie hier. Ook met een wat uitgebreider verslag (Russisch).

Uit het verslag heb ik geleerd dat een bos alleen op de grond kan branden. De bomen kunnen daarna wel omvallen, omdat de wortels zijn aangetast. Natuurlijk is het gevaar levensgroot dat het vuur wel de bomen in schiet. En dan moet je wegwezen.

En de volgende keer maar weer een wat vrolijker stukje. Onderwerp: waarom ooievaars van Nederland houden.

Beelden van de bosbranden in Rusland. De woede verklaard.

(Eerste publicatie: 8-8-2010)

Van alle beelden die ik de afgelopen dagen van de Russische bosbranden voorbij heb zien komen, zal dit me het langste bijblijven. Ostafjevo, 15 kilometer van Moskou:

De foto komt uit dit uitgebreide overzicht.

Misschien wel voor de meeste ophef, althans in de Russische blogosfeer, zorgde deze foto:

Zo op het oog niets aan de hand, vrijwilligers van Poetins Eenheidspartij, afdeling Voronezj, helpen bij de brandbestrijding. Zo maakt de partij goede sier. Althans, dat was de bedoeling. De foto bleek gemaakt in 2008, de rookwolken waren erbij geshopt. Tien minuten nadat blogger Avmalgin melding had gemaakt van het bedrog, verdween de foto van de site. Ook de woedende commentaren zijn er niet meer terug te lezen. Nog wel elders, zie hier.

Wie de woede wat beter wil begrijpen, kan dit filmpje bekijken. Dorpelingen in Vyksa (provincie Nizjny Novgorod), die met een schop drie dagen lang het vuur bestrijden.

Een paar citaten:

0.21: Wie me gered heeft? Niemand heeft me gered.

4.03: Dit is oma. Ze wilde het dorp niet uit. Tijdens de evacuatie gingen ze de huizen niet binnen, ze riepen het alleen om met een luidspreker.

1.23: Drie dagen vechten we er tegen met schoppen.

1.33: Mijn zus uit Nizjny (Novgorod) is vandaag gekomen met eten en drinken.

1.41: We zijn op onszelf aangewezen, niemand die zich om ons bekommert. Iedereen heeft schijt aan ons.

2.18: Het kan alleen maar slechter worden, als de wind aanwakkert…

2.30: Er waren twee brandweerwagens, de een kon wegkomen (?), de ander is verbrand.

2.38: We mogen de leiding dankbaar zijn. Prima lui. Namens de gewone burger. Echt goed werk geleverd. Ze hadden ze allemaal in Tsjetsjenië moeten neerschieten. Klerelijers.

3.00: Mijn zus heeft via internet een SOS verstuurd. We hebben overal naartoe gebeld, alarm geslagen. Geen enkele reactie. Pas toen de dorpen in brand stonden, toen kwamen ze in beweging.

En in Voronezj was de partij van Poetin aan het fotoshoppen.

Heel benieuwd ben ik wat er de komende weken, maanden, jaren via deze webcams te zien zal zijn. Ze staan op de site van “de voorzitter van de regering van de Russische Federatie Vladimir Poetin”. De webcams verschijnen op de plekken waar verwoeste huizen worden herbouwd. Een prachtige manier natuurlijk om te controleren of de overheid haar beloften nakomt. “Webcams worden geïnstalleerd wanneer met de bouw wordt begonnen”. Voorlopig is er eentje actief.

Update: Over de invloed van de bosbranden op de positie van Poetin en de centrale overheid schreef Ben Judah in zijn boeiende boek Fragile Empire. Ik schreef er een recensie over.

En hier een vervolg op dit stukje.