EXPO 1958: het Sovjet-paviljoen met Lenin, de Spoetnik en een quiz voor de bezoekers. - 1

in ,

(Eerste publicatie: 18-4-2012)

                                     Brussel, 1958

Parijs, 1937

Zeg Wereldtentoonstelling en Sovjet-paviljoen en veelal zal men denken aan Parijs 1937. Daar stond het paviljoen van de USSR tegenover dat van Nazi-Duitsland, twee bonkige gebouwen, de een met een boerin en arbeider op het dak, de ander met een adelaar. Vier jaar later voerden beide landen een strijd op leven en dood.

Minder bekend is het paviljoen van de Sovjetunie op de Wereldtentoonstelling in Brussel, de EXPO 1958. De plaats van Duitsland als tegenpool werd daar ingenomen door de Verenigde Staten, al stonden de paviljoens van de VS en de USSR dit keer niet tegenover, maar naast elkaar. (Tegenover het bouwwerk van de atheïstische Sovjets stond dit keer het paviljoen van het Vaticaan – zouden de Belgen dat als statement hebben bedoeld?)  

De EXPO 1958 telde meer dan 150 gebouwen, dat van de USSR stond midden op het gedeelte voor het buitenland. Moderne architectuur was het toverwoord in die jaren en de Sovjetunie liet zich in Brussel niet onbetuigd. Met het uit staal, glas en aluminium opgetrokken bouwwerk (150 meter lang, 72 meter breed, 35 meter hoog) werd duidelijk afstand van genomen van de plompe, ornamentrijke bouwstijl uit de Stalintijd, die door partijleider Chroesjtjov enkele jaren eerder fel was bekritiseerd. 

Het paviljoen voor Brussel was het eerste internationale project, sinds er van hogerhand een moderne bouwstijl was verlangd. Er werd een prijsvraag uitgeschreven voor een “massief” gebouw dat “macht en ideologische helderheid” moest uitstralen. De constructie moest “eigentijds en progressief” zijn. Na afbraak moest het gebouw in Moskou weer eenvoudig opgebouwd kunnen worden. Er kwamen 21 inzendingen, de opdracht werd gegund aan een groep jonge architecten onder leiding van Viktor Doebov.

Volgens de officiële folder illustreerde de tentoonstelling in het gebouw dat … “l’Union Soviétique s’est transformée en un grande puissance industrielle et kolkhozienne, à la science avancée, aux puissantes outillages, au niveau élevé de civilisation". Daarbij mocht ook de ideologische component niet ontbreken, wat een boeiend contrast opleverde. Kijken we naar de beelden van de arbeider, de boerin en Lenin, dan was er op dat gebied sinds 1937 nog maar weinig veranderd. 

Kijkt u boven nog even naar het bordes, buiten, van het paviljoen. Daar traden dansers en muzikanten op. Het schijnt dat ook clown Oleg Popov daar te bewonderen is geweest, helaas heb ik daar geen beelden van gevonden. En bij mijn weten is het paviljoen ook nooit meer herbouwd. Of weet iemand waar het tegenwoordig te vinden is?

Hier deel 2 en deel 3.

Doet u mij maar een gasmaskertaart en een speldje van Berija

in

(Eerste publicatie: 10-4-2012)

Woont u in Moskou en bent u op zoek naar een taart? Kijkt u dan vooral eens bij internetwinkel Loebjanka. Het bedrijf is gespecialiseerd in cadeautjes voor ambtenaren, agenten, medewerkers van de geheime dienst, leden van de gerechtelijke macht, agenten, de brandweer, de douane, militairen en gevangenispersoneel, maar u bent vast ook van harte welkom.

Ze hebben van alles, maar die taarten!

Loebjanka is overigens een opvallende naam voor een cadeauwinkel, zo heet namelijk ook de bekendste en beruchtste gevangenis van Moskou. De naam is kennelijk niet beschermd. Of de echte Loebjanka moet achter de cadeau-Loebjanka zitten, maar dat geloof ik niet.

Die taarten!

Zelf doen ze er bij Loebjanka (de cadeauwinkel) niet bescheiden over. “De taarten vallen in het Premium en Super-premium segment”. Elke taart is uniek, lezen we verder, en de banketbakker heeft er enkele dagen werk aan. “Dan heb je niet gewoon een taart, maar een kunstwerk!”. Honderd procent handwerk en de decoratie is volledig eetbaar.

Maar misschien wilt u helemaal geen taart en geeft u liever een speldje van Berija cadeau. Kan hoor, hebben ze bij Loebjanka ook.

Of anders een leuk Afghaans kleedje?

Dan denk je dat je alles gezien hebt, komt je dit tegen:

Bij deze prachtige Poetin staat wel de raadselachtige mededeling dat je eerst even moet bellen. Bij alle cadeaus geldt trouwens: krijgt u ze liever niet thuisbezorgd, maar komt u ze afhalen -  paspoort meenemen.

Dassen, serviezen, minibars in de vorm van een boot, een kleine safe binnen een dik boek (Das Kapital), een vlucht in een straaljager … alle cadeaus vindt u hier op een rijtje.

Maar wij laten ons verder niet verleiden, wij houden het op taart.

Kind van het Ereveld – Remco Reidings speurtocht naar nabestaanden van in Amersfoort begraven Sovjet-soldaten. Een boek en een documentaire.

in , ,

(Eerste publicatie: 6-4-2012)

In 1998 krijgt journalist Remco Reiding van de Amersfoortse Courant het verzoek (‘no cure  no pay’): zoek uit wie er begraven liggen op het Russisch Ereveld en probeer nabestaanden te traceren. Twee jaar later, op 4 mei 2000, staat de bejaarde Dima Botenko uit het verre Jalta aan het graf van zijn vader in Amersfoort. Dima heeft al die jaren niet geweten wat er was gebeurd met zijn vader Vladimir, die als ‘vermist’ te boek stond. Dima Botenko is de eerste nabestaande van de Sovjet-soldaten op het ereveld die door Remco, na jaren van vaak hopeloos lijkend speurwerk, is gevonden.

Inmiddels zijn verwanten van bijna tweehonderd soldaten getraceerd. Er is een stichting die adoptie van de graven mogelijk maakt. En de zoektocht in de republieken van de voormalige Sovjetunie gaat nog altijd door. Ook dit jaar staan in mei weer verwanten van gesneuvelde soldaten bij een graf op het Russische ereveld.Reiding schreef over zijn speurwerk het boek ‘Kind van  het Ereveld’, dat vanaf dinsdag in de winkel ligt.

Op zijn zoektochten in Rusland ontmoet Remco zijn huidige vrouw. Hun zoon Dmitri is een kind van het ereveld. In zekere zin geldt dat ook voor Remco zelf. Zijn speurtocht hielp hem op de been en gaf hem zelfvertrouwen, nadat hij door de dood van zijn moeder in een flink dal was beland. Deze persoonlijke kant van het verhaal – niet het overtuigendste deel van het boek - loopt aanvankelijk parallel met de speurtocht naar nabestaanden. Gaandeweg komt die zoektocht, die voert langs Moskou, de Krim, oorlogsarchieven en voormalige Duitse kampen, centraal te staan. En dan word je als lezer gegrepen.

Er liggen op het ereveld in Amersfoort (strikt genomen bevindt het veld zich in de gemeente Leusden) 865 soldaten uit het Rode Leger: 101 van hen, voornamelijk Oezbeken, zaten in Kamp Amersfoort, waar ze zich onder erbarmelijk omstandigheden doodwerkten of waar ze uiteindelijk werden geëxecuteerd; 73 anderen werden overgebracht van andere begraafplaatsen in Nederland, de grootste groep (691 man) lag aanvankelijk op de Amerikaanse begraafplaats Margraten en werd enkele jaren na de oorlog herbegraven in Amersfoort.

Reiding richt zich eerst op de twee kleinere groepen, maar zonder enig resultaat.  Hij verlegt zijn aandacht naar de grote groep uit Margraten en dan doet hij zijn eerste belangrijke vondst: In het Centraal Archievendepot van het Nederlandse Ministerie van Defensie stuit hij op de door de Amerikanen opgemaakte Reports of Burial van alle 691 in Margraten begraven Sovjet-soldaten. Je bent als lezer dan al zo betrokken geraakt bij de zoektocht, dat je Reidings opwinding bijna kan meevoelen.

De ‘groep-Margraten’ bestaat voornamelijk uit krijgsgevangenen die als dwangarbeiders in Duitsland zijn beland. Velen zijn bevrijd door de Amerikanen, maar uiteindelijk toch nog overleden. In dertig gevallen vermeldt de overlijdensakte een emergency addressee, namen en adressen van familieleden. Die zijn echter door de Russisch-Engelse taalbarrière onvolledig, onduidelijk of verbasterd overgekomen, zodat ook voor die gevallen succes geenszins verzekerd is. Bovendien zijn in Rusland dorpen verdwenen, straatnamen gewijzigd en natuurlijk ook nabestaanden allang overleden. Er is nog heel wat hulp nodig van lokale archivarissen, museummedewerkers en veteranenorganisaties om eindelijk aan te kunnen kloppen bij een verbijsterde nabestaande.

Schrijnend is de desinteresse van de centrale instanties in Moskou, hartverwarmend de hulp die Reiding krijgt op lokaal niveau. In Kind van het Ereveld komt vooral het lot van Dima Botenko en de zoektocht naar zijn verwanten aan bod. Doordat Reiding de lezer ook meevoert langs de weg die de Sovjet-soldaten hebben moeten gaan, vanuit hun dorp via het slagveld naar een kamp in Duitsland, waar de bevrijding hen niet meer kon redden, krijgt de speurtocht en het uiteindelijke succes een extra lading.

De NCRV zendt op 4 mei een documentaire uit over het ereveld en Reidings speurwerk. Daarin wordt duidelijk – voor zover nog nodig – hoe belangrijk voor de nabestaanden het nieuws over hun vader, opa  of oom uit Nederland is. Een van de ontroerendste momenten zit in het gesprek met Lidija Tichonovna, aan haar Moskouse keukentafeltje. Enkele jaren geleden bezocht zij het graf van haar vader in Amersfoort. Op de vraag ‘wat betekent Remco voor u?’ breekt een warme lach door op haar vermoeide gezicht: “Remco is alles voor me”.

4 mei, 17.05, Nederland 2: Schepper & Co (NCRV) over de Sovjet-soldaten, begraven in Amersfoort, en de speurtocht naar nabestaanden in Rusland.

Aan het ereveld is ook een website gewijd.

Een verslagje van een feamiliebezoek u hier.

Bouwvakkers in Sint-Petersburg vinden zilverschat

in ,

(Eerste publicatie: 2-4-2012)

Bent u de bezitter van een oud optrekje in Sint-Petersburg en was u van plan een betonnen vloertje te storten? Wacht u daar dan nog even mee, kijkt u eerst of er misschien nog iets ónder de vloer zit. Een geheime ruimte of zo.

Tijdens restauratiewerkzaamheden aan de Tsjaikovskistraat 29A in Sint-Petersburg stuitten bouwvakkers op zo’n ruimte. Niet onder de grond, maar tussen twee verdiepingen in. Die bleek volgestouwd met drie zilveren serviezen van de familie Narysjkin. Een deel van het tafelzilver zat gewikkeld in kranten uit juli, augustus en september 1917… Experts beoordelen de vondst als uniek. Dat wil je wel geloven, als je dat zo bij elkaar ziet. Over de waarde laat men zich nog niet uit, de inventarisatie is nog niet voltooid.




Het is niet alleen tafelzilver, er zitten ook onderscheidingen, horloges en sieraden bij. Aardig in het filmpje vind ik de persoon in uniform op 04.08, die een akte op gaat stellen. Hij straalt een zekere moedeloosheid uit en je ziet hem denken: dat heb ik weer. Op 06.50 gaat hij aan de slag, met pen en papier, op 12.28 zien we dat hij gelukkig hulp heeft gekregen.

Het wachten is natuurlijk op de eerste pretendent. Dat een nazaat van de Narysjkins zich meldt, lijkt uitgesloten. Te oordelen naar aangetroffen documenten is ene Sergej Sergejevitsj Somov de laatste eigenaar geweest. Somov is geëmigreerd naar Frankrijk, waar hij in 1976 is overleden. Somov was een verre verwant van de Narysjkins, andere verwanten zijn er niet – voor zover bekend. Een kwart van de geldelijke waarde komt toe aan de vinder, wiens naam niet bekend is gemaakt. De schat zelf eindigt waarschijnlijk in een museum.

Ik zou dolgraag willen weten wat er zoal aan gerechten in die zilveren schalen hebben gezeten. En mijn gedachten gaan ook uit naar het personeel dat de boel blinkend moest houden.

Tegen pakijs in Russische rivieren: springladingen, zagen en as.

in , ,

(Eerste publicatie: 30-3-2012)

Kent u het verschil tussen een zazjor en zator? Zo ja, dan bent u opgegroeid in de buurt van een Russische rivier. Een zazjor is een opeenhoping van ijs aan het begin van de winter, een zator is een opeenhoping van ijs aan het einde van de winter of in het vroege voorjaar.

Het is nu het seizoen van de zatory en die zorgen voor de meeste overlast. Water kan niet weg, rivieren stromen over, het pakijs beschadigt bruggen. Riscoplekken: eilandjes, engtes, ondiepten, scherpe bochten en plekken met keien. Het waterpeil kan met wel 5 meter stijgen.

Zoiets kan je maar beter vóór zijn en onder leiding van het Ministerie voor Noodsituaties wordt er elk voorjaar hard ingegrepen. Een relatief nieuwe, maar saaie manier is zagen, waarbij geulen in het ijs worden gemaakt. Daarover straks meer. Veel leuker vinden wij de oude manier: springladingen aanbrengen en de boel laten ploffen. Kijkt u maar hoe dat gaat, in de regio Primorskoje, helemaal in het verre oosten: [filmpje dateert uit 2013]

[De volgende alinea is gebaseerd op een ander filmpje (uit 2012), dat niet meer was terug te vinden. Er lijkt in een jaar weinig veranderd te zijn.]

De kapotte brug is van een vorige zator. Aardig is dat er rekening wordt gehouden met de vissen. Om die te waarschuwen, wordt er eerst een klein ontploffinkje gedaan, zodat de beestjes zich uit de voeten kunnen maken voordat het echte geweld losbarst. Er is een nieuwe brug in aanbouw, de stevige pijlers zijn te zien achter de verslaggever, maar door geldgebrek zijn de werkzaamheden заморожены (inderdaad: bevroren). Om de zwakkere brug te beschermen, blijven springladingen hier nog wel even noodzakelijk.

Ik kwam nog een nuttige waarschuwing tegen: alle springladingen dienen tegelijkertijd tot ontploffing te worden gebracht. Anders kan het gebeuren dat een onontplofte lading met het in beweging gebrachte ijs richting brug drijft … Meer instructies vindt u hier.

Nog een manier – ik kende ‘m niet -  is ijs zwartmaken. Je strooit as, sintels of stookolie op het ijs. Die zwarte plekken worden door de zon warmer en smelten dus sneller, zodat er geulen ontstaan en het water beter weg kan.

En dan het zagen, een methode die de laatste jaren steeds meer wordt toegepast. Ook hier worden geulen gemaakt. Het zal ongetwijfeld effectief zijn, en plezieriger voor de vissen, maar toch … Je moet er niet aan denken dat … Kort en goed: mij zal je niet snel op zo’n tractor aantreffen.



Ik kwam trouwens nog twee nieuwe woorden tegen: торошение – pakijsvorming en шуга – drabberig ijs.

Graag verwijs ik ook nog even naar mijn vorige stukje, over hoe in het Russische dorp de komst van de lente wordt gevierd.

Igor Rasterjajev bezingt de Russische lente

in ,

(Eerste publicatie: 27-3-2012)

Ook in Rusland is het lente, al ziet dat er iets anders uit dan in een klein landje met een gematigd zeeklimaat ...



De zanger met de accordeon is Igor Rasterjajev, die met eerdere liedjes in een mum van tijd zeer populair werd. En ook met dit lied raakt hij weer een gevoelige snaar. Lees op youtube vooral de commentaren onder het filmpje. Ze zijn - uiteraard - in het Russisch. Ik vertaal er zo maar twee:

 "De clip heeft een magisch effect. In Kiev sneeuwde het vandaag. Kijk je maar één keertje naar deze clip, dan zingt de Lente in je hart. Te gek. Dank je, Igor."

"Eindelijk!!! Simpel en geniaal!!! Zoiets zou er over elk jaargetijde moeten zijn, daar hebben we er vier van in Rusland, in tegenstelling tot het saaie Buitenland met z'n eeuwige zomer. Je zuiverste modder!!! In HD format!!! En wie dit niks vindt is geen Rus!"

Eerder schreef ik over de oorlogsklassieker die  Rasterjajev schreef en over zijn lied over een combine-bestuurder. 

Alpinist Vasili Semenovski: van bergtop naar massagraf

in ,

(Eerste publicatie: 23-3-2012)

Karl Schlögel schreef erover in Terreur en droom. Moskou 1937: als bergbeklimmer was je onder Stalin niet alleen op steile bergwanden je leven niet zeker. Schlögel wijdde er maar een enkel zinnetje aan, een detail tegen de achtergrond van de massale terreur, maar mijn oog bleef erachter haken. Het zal het contrast zijn: stoere mannen met – zeker in de jaren twintig en dertig - het imago van onverschrokken ontdekkingsreizigers, kansloos vermorzeld, geëindigd in een naamloos massagraf.

Ik ging op zoek naar namen en had er snel een handvol gevonden. Ik licht er eentje uit: Vasili Loginovitsj Semenovski. Geboren in 1884 in Kasjin, van adel, onder het tsarenbewind meerdere keren opgepakt wegens politieke activiteiten. In 1907 ontsnapt hij uit het gevangenisziekenhuis en vlucht naar Zwitserland. Daar wordt hij besmet met het alpinistenvirus. Na de Revolutie van 1917 werkt hij in Wenen en Hamburg als diplomaat van het nieuwe regime, in 1935 keert hij terug naar de Sovjetunie.

In de Sovjetunie speelt hij een centrale rol in de ontwikkeling van het alpinisme. Het is de tijd van poolexpedities en vliegrecords. Niet alleen de menselijke geest, ook de natuur moet veroverd. Bergtoppen worden vernoemd naar Lenin, Stalin, Molotov, de Komintern en zelfs naar de OGPU. In het Pamirgebergte liggen twee bergtoppen naast elkaar: de Karl Marx en de Friedrich Engels.

Semenovski leidt de bergsectie van de Vereniging voor Proletarisch Toerisme. Hij houdt zich bezig met de scholing van kliminstructeurs, organiseert oefenexpedities en beklimt ondertussen toppen die niet eerder zijn bedwongen. Midden jaren dertig is hij de drijvende kracht achter de Alpiniades, waar honderden beginnende alpinisten bijeenkomen. Hij schrijft boeken over bergbeklimmen, in 1936 krijgt hij als eerste de titel Verdienstelijk Meester van Alpinisme. In het voorjaar van 1937 besteden kranten aandacht aan zijn dertigjarig alpinistenjubileum. In de nacht van 6 op 7 november wordt hij gearresteerd. 

Semenovski belandt in de Taganski gevangenis, berucht om zijn verhoormethoden. Behalve het lidmaatschap van een “Fascistische-contrarevolutionare organisatie onder alpinisten en toeristen” (wachtwoord: bergen), wordt hij beschuldigd van het “opzettelijk veroorzaken van catastrofen in de bergen”. Er waren dat jaar zeventien alpinisten verongelukt. Semenovski capituleert voor zijn ondervragers en ‘bekent’. Op 28 februari 1938 wordt hij op de schietplaats Boetovo bij Moskou doodgeschoten.

In 1956 wordt zijn naam gezuiverd. De boeken die hij schreef, mogen dan weer genoemd worden. In Noord-Ossetië en de Kaukasus zijn toppen naar hem vernoemd.

5303d2a2f305.jpg

De Eeuwige Supporter van Tom Tomsk zit tijdelijk op een andere tribune

in , , ,

(Eerste publicatie: 20-3-2012)

De schrik slaat je af en toe om het hart. Ik las iets over een verbouwing van het stadion van Tom Tomsk, zag een foto van een gapend gat waar eens een tribune stond en ik dacht meteen: wat is er met hém gebeurd, de Eeuwige Supporter?!

Ik schreef eerder een stukje over hem. Het mooiste beeld van Rusland (nou vooruit: het leukste beeld van Rusland), zou het de bouwwoede overleven? Die hang naar nieuw en modern, naar kunstgras in plaats van kluiten, naar catering in plaats van kantine?

Toen kwam ik dit filmpje tegen en ik haalde opgelucht adem: [linkje werkt niet meer]

De Eeuwige Supporter zat op de Tribune Oost. Die wordt verbouwd, het beeld zit nu tijdelijk op Zuid. Dat is ook de tribune van de harde kern van Tom Tomsk, maar beeldhouwer Leonti Oesov vertelt hierboven dat hij zich daar geen zorgen over maakt: “Ze krijgen er een schitterende broeder bij. Ze verzinnen tradities, doen hem allerlei kleren aan en uit, hij komt op de tribune waar hij thuishoort.”

De nieuwe Oosttribune, waar ook het beeld weer een plekje gaat krijgen, moet er zo gaan uitzien (foto links).

Het is niet alleen een tribune, maar er zit ook een winkelcentrum aan vast. Als de ontwerpers hart voor de zaak hadden gehad, hadden ze de Eeuwige Supporter daar al ingetekend. Hebben ze niet gedaan… Misschien moet hij maar gewoon op Zuid blijven zitten, de tribune waar hij zich, vermoed ik, beter thuis zal voelen..

Ik las trouwens nog dat het beeld is gebaseerd op een foto uit de krant Voetbal en Hockey. Dat is ook de krant die hij in zijn hand heeft. Ik ga eens kijken of ik de originele foto ergens kan vinden. 

Het grammofoonmuseum van Aprelevsk. Stalin (en Brezjnev) op vinyl.

in , ,

(Eerste publicatie: 17-3-2012)

Hebt u thuis nog langspeelplaten liggen van het Sovjet-label Melodija? Kijkt u eens op de achterkant van de hoes, onderaan. Mooie kans dat daar staat dat de plaat is geperst op de Grammofoonplatenfabriek Aprelevsk. In de hoogtijdagen van het vinyl was die fabriek (in het stadje Aprelevsk, 40 km ten zuid-oosten van Moskou) goed voor de helft van de langspeelplatenproductie van de Sovjetunie.

De fabriek overleefde de opkomst van de CD niet. Het gebouw staat nog overeind, er worden nu sokken geproduceerd en vermicelli voor instant-maaltijden. Eén enkele vinylpers staat er nog als aandenken aan vroeger. Veel meer exponaten uit vervlogen vinyl- en radiotijden zijn terug te vinden in een bescheiden museum, ondergebracht in een bijgebouwtje.  

Ik vond een aantal foto’s bij collega-blogger Periskop (hier, hier en hier).

Een radiola, merk Kama. Dat zal dan ook wel die rivier zijn op het plaatje op de voorkant.

Hier treffen wij (klikt u even op de foto voort een iets duidelijkere weergave) tussen tal van Europese steden (Brussel, Kopenhagen, Odessa, Skopje, Tirana) – bovenste rijtje, rechts van het midden - ook Hilversum aan. Er staat Hilvers (Хилверс), maar nou ja.

En dit is Feliks Dzjerzjinski, oprichter van de geheime dienst, met een pistool. Waarom die in het museum aan de muur hangt, weet ik niet.

De fabriek had een eigen krant. Rechtsboven zien we Tamara Snetkova, die heeft beloofd om haar jaarplan aan geperste grammofoonplaten al vóór het 22ste partijcongres te vervullen. Zou het haar gaan lukken? Vast wel!

Op deze langspeelplaten staat een toespraak van Stalin uit 1936, inclusief al het applaus. (Zijn het deze platen waar de dorpelingen uit Tsjegem naar luisteren, in Sandro uit Tsjegem, het meesterwerk van Fazil Iskander? Dan moet er ook op te horen zijn hoe de grote leider een slok water neemt – dat vonden de dorpelingen erg opvallend.)

De gewoonte van partijleiders om toespraken op vinyl te zetten, verdween trouwens niet met Stalin. Zelf ben ik de trotse eigenaar van de toespraak van Leonid Brezjnev tot het 19de congres van de Komsomol  in 1982 – op een langspeelplaat dus (niet geperst in Aprelevsk). Wie mij in de jaren negentig opbelde en mij niet thuis trof, kreeg Brezjnev te horen. Een stukje van zijn openingszin had ik op het cassettebandje van mijn antwoordapparaat gezet: “Van alle communisten in het land de vurige groeten!” – in het Russisch dus, gevolgd door het enthousiaste applaus van de afgevaardigden. 

De reacties waren wisselend, niet iedereen begreep het.

Nu zou ik moeten afsluiten met het adres en de openingstijden van het museum, maar die heb ik niet kunnen vinden! Het gaat om een particulier museum, las ik bij blogger Periskop, “het is niet makkelijk om er binnen te komen”. De straat weet ik wel: Pervaja Majskaja, dus dat is een beginnetje.

Update (daar moet ik nog eens een goed Nederlands woord voor bedenken): van trouwe lezer Ilmari kreeg ik het adres. Niks gaan Pervaja Majskaja, maar:  г. Апрелевка, ул. Августовская, д. 1, стр. 12 (Avgustovskaja ul. 1 - 12).