sport

Trekken de Russische supporters Hiddink over de streep?

in , ,

(Eerste publicatie: 30-1-2010)

Woensdag 3 februari wordt in Moskou Sergej Foersenko (oud-voorzitter van FC Zenit) gekozen tot voorzitter van de Russische voetbalbond. Er zijn wel andere kandidaten voor de opvolging van Vitali Moetko, maar die neemt niemand serieus.

De vraag die Russische voetballiefhebbers vooral bezighoudt: gaat het Foersenko lukken om bondscoach Guus Hiddink binnenboord te houden? Hiddink kon het prima vinden met Moetko, hoe zal dat gaan met diens opvolger? Van Foersenko is bekend dat hij zich bij Zenit nog wel eens met de opstelling wilde bemoeien, wat me geen aanbeveling lijkt.

Sinds eind november kunnen supporters Hiddink via een site oproepen om toch vooral te blijven. De site trok aanvankelijk veel publiek (met 20.000 bezoekers binnen twee dagen ging de boel even plat), maar de klad lijkt er een beetje in te zitten. Ruim 3.500 oproepen staan er nu en daar komen er per dag niet veel bij. (Ter vergelijking: bij de handtekeningenactie tegen de Gazprom-toren in Sint-Petersburg gaat de teller richting 40.000). Heeft men de hoop al opgegeven?

Het is de bedoeling dat de oproepen persoonlijk bij Guus worden afgeleverd. “We hebben niet de mogelijkheid om de Russische mededelingen in het Engels of Nederlands te vertalen, maar de grote lijn zal Hiddink wel begrijpen”, vermeldt de site. Oproepen met onwelvoeglijke taal worden verwijderd. “Wie doorgaat met vloeken en domme dingen schrijven, die wensen we toe dat z’n armen en benen er spoedig afvallen”.

Twee vriendelijke oproepen en één advies:

Dmitri Frolov uit Isjimbaj:

Na de nederlaag tegen de Slovenen ben ik in het ziekenhuis beland met ernstige hartklachten. Ik leef nu alleen nog bij de hoop dat U, geachte heer Hiddink, blijft en uw werk met het nationale team voortzet. Geeft u me alstublieft hoop op genezing. Blijf! Wij houden van ons nationale elftal! Wij houden van U!

Sergej uit Aleksandrov:

Vertrek, Guus! Je bent een uitstekende trainer, maar zo’n elftal dat zich niet kan opladen voor één enkele belangrijke wedstrijd in een jaar, is u niet waard als trainer. Ga aan het werk bij Juve of Liverpool, daar wacht u succes, het spel van ons nationale elftal is een utopie.

Anton Koezmitsjev, Moskou:

Guss, WE have defalcated U! Please, forgive US and give 1 more chance .. stay with US!

Kerzjakov, niet te verwarren met Arsjavin...

in ,

(Eerste publicatie: 12-1-2010)

Keert ‘ie nou wel of niet terug op het oude nest, onze Aleksandr Kerzjakov? De spits die een paar jaar lang met Andrej Arsjavin het gouden aanvalskoppel vormde van ons aller FC Zenit?

Arsjavin (wij noemen hem Sjava) speelt inmiddels bij Arsenal, Kerzjakov (wij noemen hem Kerzj) mislukte half bij Sevilla, deed het daarna bij Dinamo Moskou wel goed en zou nu op het punt staan opnieuw te tekenen bij Zenit.

Kerzjakov is geen gemakkelijke. Nog in dienst van Zenit gooide hij zijn kont tegen de krib om een overgang naar Sevilla af te dwingen, waarop trainer Dick Advocaat hem met alle plezier liet gaan. Bondscoach Guus Hiddink moest ‘m niet. Te veel maniertjes, in en buiten het veld, vond hij. Pas na het EK 2008, toen Kerzjakov bij Dinamo sterk speelde, keerde hij weer terug in het Russisch elftal.

Een anekdote uit de periode vóór Advocaat. Zenit had de aimabele, maar onbekende Tsjech Vlastimil Petrzjela aangesteld als trainer. Die kende Kerzjakovs reputatie en had een aardige manier bedacht om hem zijn plaats te wijzen. Kerzj kwam naar het kantoor van Petrzjela voor de eerste kennismaking. Hij gaf een bons op de deur, kwam nonchalant binnengezet en ging zitten. Petrzjela keek verbaasd naar de speler en zei, na een pauze: “Ah, ik weet wie jij bent, jij bent Arsjavin!”

Petrzjela beschrijft die eerste ontmoeting in zijn boek over zijn jaren bij Zenit, Kerzj ontkent dat het zo is gegaan. Wie van de twee gelijk heeft, weet ik niet.

Met de zeer populaire Petrzjela ging het in Sint-Petersburg aanvankelijk goed (hij werd met Zenit tweede), maar daarna steeds minder. Mede vanwege een gokverslaving werd hij ontslagen. Dat viel slecht bij de supporters, en Advocaat, zijn opvolger, werd niet meteen in de armen gesloten. Dat gebeurde later wel, en met overgave, dankzij het landskampioenschap, de UEFA Cup en de Europese Super Cup.

Sjava en Kerzj

Sjava en Kerzj

Tennisser Andrej Tsjesnokov: rubber kogels, KGB en (net geen) uraniumsmokkel - deel 2

in , , ,

(Eerste publicatie: 23-11-2009)

Naar aanleiding van mijn verhaal over Andrej Tsjesnokov, eerder vandaag, stuurde journalist Remco Reiding mij een interview dat hij in 2007 met de oud-tennisser had over de stadionramp bij Spartak Moskou-FC Haarlem in 1982. Hier een ingekorte versie:

Duizenden keren moet Andrej Tsjesnokov er al langs zijn gereden op weg naar de hardcourtbanen van Spartak Moskou. Nooit kon de oud-tennisprof het opbrengen om te stoppen. Dat ijzeren monument, tegenover het Loezjniki-stadion, roept herinneringen op aan de dag dat hij aan de dood ontsnapte.

Officieel vielen er 66 doden bij de stadionramp tijdens de Europacupwedstrijd Spartak Moskou – Haarlem. Zelf zag Tsjesnokov ‘zeker een tennisveld vol lijken’. Nu hij het monument voor het eerst van dichtbij ziet, slaakt hij een langgerekte kreet van verbijstering. ,,Neeeee! Dit kan niet waar zijn.’’

Zeven jaar hulden de sovjetautoriteiten zich in stilzwijgen om vervolgens alleen een monument toe te staan dat slachtoffers van álle stadionrampen ter wereld herdenkt. Dát heeft Tsjesnokov nooit geweten. ,,Belachelijk’’, schampert hij.

Alle toeschouwers waren in twee vakken bij elkaar gepropt. Zo kon de politie beter toezicht houden op de aanhangers van Spartak, die golden als opstandig en kritisch jegens het sovjetregime. Naarmate het einde van de wedstrijd naderde, gingen steeds meer mensen weg. ,,Want het was zó koud dat je niet lang stil kon zitten’’, herinnert Tsjesnokov zich.

Toen Spartak 2-0 scoorde en direct daarop het eindsignaal volgde, probeerden supporters terug naar binnen te komen en anderen het stadion juist te verlaten. ,,De vorige dag had het de hele dag geregend, dus de trappen waren zo glad als een ijsbaan.’’Er ontstond een gedrang van jewelste, omdat slechts één deur was geopend en de nooduitgangen waren afgesloten. Supporters zaten als ratten in de val. Paniek brak uit. Overal klonk wanhopig geschreeuw. ,,Er was geen uitweg en geen weg terug. Ik probeerde naar beneden te komen, maar daar was geen enkele beweging meer.’’

Mensen knakten als luciferhoutjes onder het gewicht van anderen. Rijen dik lagen ze op elkaar. ,,Een soldaat trok me weg. Links en rechts van mij stierven mensen. Ze grepen naar mijn benen, trokken zo hard. Met grote ogen keken ze me in doodsangst aan. Ze smeekten mij om hulp. Maar hoe hard we ook trokken, we kregen er niemand uit. Ik zag hoe iedereen langs de ijzeren leuningen werd doodgedrukt.’’

Centimeter voor centimeter schoof Tsjesnokov uiteindelijk naar beneden. Hij sprong zichzelf over de lijken naar veiligheid. ,,Voor mij, als bijna professioneel tennisser, was zo’n sprong van vijf meter hoogte geen probleem. Maar om beneden te komen, moest ik over de lichamen lopen. Sommigen leefden nog, schreeuwden naar me, scholden me uit.’’

,,Natuurlijk verkeerde ik in shock. Als verdoofd ben ik naar huis gegaan. Mijn kleren waren met bloed besmeurd. Mijn moeder vroeg: is dat bloed? Ik antwoordde: nee, verf.’’

Affaires die het sovjetregime en de socialistische heilstaat in diskrediet konden brengen, verdwenen in de doofpot. ,,De volgende dag heb ik alle kranten gekocht. Niets. Alleen een berichtje in Avondlijk Moskou dat er een paar gewonden waren gevallen bij een incident. Verder alleen: Spartak - Haarlem 2-0.’’

Oleg Romantsev (links) en Martin Haar

Nu, 25 jaar later, zoekt Tsjesnokov (41) achter de hekken van het stadion naar herkenningspunten. ,,Ja, kijk, daar stond ik. Hier stierven mensen. En hier.’’

Tsjesnokov reageert als door een wesp gestoken als bewakers ons manen niet te fotograferen. ,,Fotograferen mag niet, maar als honderden mensen sterven, dan is dat goed, zeker?’’

Treurig kijkt Tsjesnokov naar de gebroken stenen van het monument, het slordige metselwerk en het onkruid tussen de voegen. Ook zijn naam had in dit gedenkteken gebeiteld kunnen staan.

Als we ook hier foto’s nemen, komt met grote snelheid een Lada Niva aanrijden. Mannen in zwarte pakken, met pistolen en walkie-talkies springen op ons af. Documenten moeten worden getoond, namen genoteerd. Met een tennisverleden kom je er niet vanaf. Want een stadion fotograferen mag niet zonder toestemming. We zouden terroristen kunnen zijn, dat snappen we natuurlijk zelf ook wel.

Dan vertrekken de bewakers weer. Tsjesnokov merkt scherpzinnig op dat overal het gras is gemaaid, behalve rond het monument. Hij kijkt naar de trappen van het stadion, schudt zijn hoofd en beent verslagen weg.

-----------------

Het tv-programma Andere Tijden zond in 2007 een reconstructie uit van de ramp. Die is hier te vinden. Op die pagina staat ook een verslag van de herdenkingswedstrijd uit 2007. Tsjesnokov zat in het erecomité. Over de voetbalramp verscheen ook een boek: Iwan Tol – Drama in het Lenin-stadion.

Hier deel 1.

Tennisser Andrej Tsjesnokov: rubber kogels, KGB en (net geen) uraniumsmokkel - deel 1

in

(Eerste publicatie: 23-11-2009)

Andrej Tsjesnokov – dat leek me altijd wel een rustige vent. Succesvol tennisser, appartement in Parijs… Maar Andrej, inmiddels 43 jaar, heeft het een ander meegemaakt, blijkt uit een interview in Sport Ekspress.

In 1982 belandt Andrej na de beruchte voetbalwedstrijd Spartak Moskou – FC Haarlem in het gedrang waarbij tientallen mensen worden doodgedrukt. Andrej ontsnapt als door een wonder, spuugt bloed en durft jarenlang niet meer naar een wedstrijd te gaan.

In Rusland wordt hij vooral herinnerd om zijn zege op Michail Stich in 1995 in de halve finales van de Davis Cup. Andrej werkt negen matchpoints weg, wint de partij en wordt door tennisfanaat (en president) Boris Jeltsin onderscheiden met de Orde van Moed.

Hij slaat meer dan 3 miljoen dollar bij elkaar, al moet hij zijn prijzengeld aanvankelijk – de USSR bestaat nog – afstaan aan de tennisbond. “In Orlando won ik 60.000 dollar. Met mijn begeleider [van de KGB] gingen we lokale banken langs om dat te innen. Je gaat natuurlijk niet met een cheque naar de Sovjetunie. Hier een paar duizend dollar, daar een paar duizend dollar. Die KGB’er stopte het geld in z’n onderbroek.”

Eind 1989 besluit Andrej, samen met Natasja Zverea, om het geld voortaan zelf te houden. “Maar de bond had onze papieren. Ze zeiden: geef het geld, anders mag je het land niet meer uit. Ik heb ze wat moeten geven, maar dat was de laatste keer.”

Een reeks blessures maakt een einde aan Tsjesnokovs loopbaan. Hij breekt zijn been op een baan waar de dag ervoor een ijshockeywedstrijd is gespeeld. De terreinman had van de organisatie onvoldoende tijd gekregen om de baan te prepareren. Tsjesnokov spant tegen hem een proces aan (tegen de tennisbond ATP mogen spelers niet procederen) en wint.

Al tijdens zijn loopbaan handelt Andrej in schilderijen. “Eind jaren tachtig. Veel spelers namen uit Amerika computers mee. Die verkochten ze, die waren in de Sovjetunie heel duur. Van de opbrengst kochten ze auto’s. Ik kocht schilderijen van Vaznetsov, Korovin.” Hij komt nog regelmatig op veilingen. Ja, soms wordt hij opgelicht met vervalsingen. “Maar dat heeft me niet zo veel geld gekost als mijn investeringen in Moskous onroerend goed. Daar heb ik in de jaren negentig lucht gekocht.”

Hij kreeg een aanbod om snel een miljoen dollar te verdienen: door een kilo uranium naar Frankrijk te smokkelen. “Dat was een bekende van me. Die hebben ze in 1993 in Moskou doodgeschoten. Ik heb gelukkig de verleiding weerstaan. Ik ken twee tennissers die ja hebben gezegd. Die zijn gestorven aan leukemie.”

Zelf werd Andrej in 2005 neergeschoten in Dnjepropetrovsk na een café-ruzie. Met rubber kogels, maar de verwondingen aan zijn maag deden hem wel op de intensive care belanden.

De oud-tennisser verzamelt Sovjet-kranten (“probeer die maar eens te vinden, in goede staat”) en postzegels. En passant vertelt hij over oud-schaakkampioen Anatoli Karpov. Die verzamelt postzegels over schaken, de Olympische Spelen en België.

Aan het eind van het interview vertelt Andrej dat hij geworven werd door de KGB. Na buitenlandse trips moest hij langskomen. “Officieel heb ik gezegd dat ik zou meewerken. Maar ik heb nooit iemand aangegeven.”

Andrej is tegenwoordig de coach van Jelena Vesnina.


Update: Remco Reiding stuurde me een interview dat hij had met Tsjesnokov over de stadionramp in 1982. Meer daarover hier.

Rusland-Duitsland: toch geen tafereel uit de oorlog op de tribune?

in ,

(Eerste publicatie: 9-10-2009)

Zaterdag moet u voor de voetbalwedstrijd Rusland-Duitsland ruim op tijd uw tv aanzetten, dan kunt u getuige zijn van een kleurrijk schouwspel. Op de tribunes in Moskou voeren een kleine 60.000 toeschouwers, begeleid door 400 vrijwilligers, een performans (zo heet dat in het Russisch) op.

Dat is de laatste jaren traditie geworden, niet alleen bij interlands, ook bij club-wedstrijden. Zoals hier bijvoorbeeld, bij Zenit – Real Madrid in 2008:

De performans bij Rusland-Duitsland moet die van Rusland-Engeland in 2007 verre gaan overtreffen. Toen werd alleen tribune C ingeschakeld, nu komen daar de tribunes B en D bij. Tribune A blijft er buiten, dat is de eretribune met de VIP-plaatsen, de mensen daar kan je tijdens de volksliederen natuurlijk geen spandoek over het hoofd trekken. Omdat de spelers tijdens de volksliederen met hun gezicht naar die eretribune staan, zien ze het spandoek achter zich niet. Daardoor is het effect helaas wat minder. Zo zag het eruit toen de Engelsen op bezoek kwamen:

Nu komen daar dus de tribunes aan de korte zijde bij. Het vak voor de uit-supporters is voor deze keer zelfs richting Tribune A verschoven, omdat een vak met Duitsers in het midden van de performans natuurlijk niet bijdraagt aan het succes. Die steken zo dat spandoek in de hens.

Het grootste spandoek is 70 bij 110 meter en weegt 500 kilo. Alles wordt aangevoerd in vier vrachtwagens. Wat er op het spandoek staat is nog geheim. In elk geval iets over de Russische WK-kandidatuur voor 2018. Volgens de directeur van Megaflag, het bedrijf dat de spandoeken maakt, zal ook de Kremlinmuur te zien zijn en verder “iets over de geschiedenis, onze staat, onze herinnering”. Ik kan het niet helpen, maar ik moet opeens heel erg denken aan Basil Fawlty… (Voor de wat jongere lezers, zoek op youtube: Fawlty Towers Germans). 't Zal toch niet?...

Wat gebeurt er trouwens met zulke enorme spandoeken na de wedstrijd? Dat lees je nergens.

Zenit-aanvaller Bystrov, Gollem en een speelgoedvarken

in , ,

Eerste publicatie: 6-9-2009)

Wat hebben bovenstaand speelgoedvarkentje en onderstaande beeltenis van Gollem uit Lord of the Rings met elkaar gemeen? Beide zijn afkomstig van Zenit-supporters en gericht aan het adres van rechtsbuiten Vladimir Bystrov.

Bystrov verruilde in 2005 FC Zenit voor Spartak Moskou en promoveerde zichzelf daarmee in één klap tot meest gehate figuur in Sint-Petersburg en omstreken. De supporters lieten met het Gollem-spandoek weten wat ze van hem dachten. Tussen zijn vingers houdt Bystrov/Gollem in plaats van de ring het Spartak-logo. “Was hij wel een mens?”, staat er onder.

Eind vorige maand verruilde Bystrov Spartak weer voor FC Zenit …

Tja, wat moet je dan, als Zenit-supporter. De eerste wedstrijd van de teruggekeerde ‘verrader’ was uit tegen Chimki. De meegereisde supporters lieten weten dat hij niet welkom was. “Goals van Bystrov tellen niet!”, was nog het vriendelijkste spandoek. “Bystrov – varken!” werd er gescandeerd, een verwijzing naar de bijnaam van Spartak: Vlees. Waarmee meteen ook de achtergrond van het speelgoedvarkentje is uitgelegd.

En toen moest Bystrov nog naar Sint-Petersburg voor de wedstrijd van het Russisch elftal tegen Liechtenstein ... “Bystrov aangevallen door Zenit-supporters”, meldden Westerse media. Nou, dat viel wel mee, maar vriendelijk was de begroeting op het station van Petersburg allerminst:


Met spanning wachtte ik de wedstrijd van gisteren af. Wat zou er op de tribunes gebeuren, zodra Bystrov in het shirtje van Rusland de bal kreeg? Er gebeurde helemaal niets! Wat natuurlijk alleen maar is toe te juichen, maar een anti-climax was het wel. Nou ja, de eerste thuiswedstrijd van Bystrov in het Zenit-shirt komt er nog aan, op 13 september tegen Rostov.

Door Zenit ontslagen Dick Advocvaat gaat het niet drooghouden

in , ,

(Eerste publicatie: 10-8-2009)

Dick Advocaat is ontslagen door Zenit Sint-Petersburg en kan zich opmaken voor een prachtig afscheid.

Niet door het bestuur van de club. Dat dankt Dick op de website voor het vele goede werk, maar echt hartelijk klinkt het allemaal niet. Ja, onder Advocaat zijn prachtige successen behaald en die zijn verbonden aan zijn naam. Maar sinds hij getekend heeft als bondscoach van België, “zijn de resultaten van Zenit aanmerkelijk verslechterd en de plaats van de ploeg op de ranglijst bevalt de supporters en de leiding niet”.

Geen woord over het vertrek van de steunpilaren Arsjavin en Timosjtsjoek en de langdurige blessure van die andere topper, de Portugees Dani. En natuurlijk al helemaal niet over het onvermogen van het bestuur om die gaten te vullen met geslaagde aankopen.

Wel nog een klinisch slotzinnetje: “De club bedankt Advocaat – en gaat verder”.

Een prachtig afscheid krijgt Advocaat van de supporters. Dat gaat iets worden waarbij het vertrek van Gertjan Verbeek uit de Kuip volledig verbleekt. Een ere-escorte op de lange, rechte Moskovski prospekt naar het vliegveld, spandoeken, vuurwerk. En bij het vliegveld een massa mensen die Dicks naam scanderen, hem er niet door willen laten en hopelijk ook nog dat prachtig Zenit-clublied inzetten. Ik voorspel dat Dick uit Den Haag het daarbij niet droog houdt.

Update: Inderdaad, Dick hield het niet droog. Kijk maar hier.

Nogmaals: waar is de Katjoesja-wielerploeg naar genoemd?

in

(Eerste publicatie: 12-7-2009)

team-foto.jpg

Het moet nu maar eens afgelopen zijn. De verwarring over de naam van de Russische wielerploeg Katjoesja neemt - met de Tour de France in volle gang – alleen maar toe. Dat gaat zo niet langer! Waar is die ploeg nou eigenlijk naar genoemd?

Ik schreef het al eerder: Katjoesja is een koosnaam voor Russinnen die Katja heten. Het is ook de titel van een beroemd liedje uit de oorlog. Dáár is de ploeg naar vernoemd, naar die koosnaam, of wat mij betreft naar dat liedje. Ja, er is ook een Russisch wapensysteem dat in de Tweede Wereldoorlog de bijnaam Katjoesja kreeg. Daar is de ploeg niet naar genoemd. Lijkt me ook logisch. Stel je voor dat zich komend seizoen een Duitse ploeg in het peloton aandient met Panzerfaust op het shirt. Of Lance Armstrong die een nieuwe ploeg formeert: Sherman tanks! Marketingtechnisch geen goed idee. (Tenzij je natuurlijk wapens verkoopt, maar dan begin je geen wielerploeg).

Sergej Ivanov

Sergej Ivanov

Ja, ik heb gisteren in De Avondetappe Sergej Ivanov, lid van de Katjoesja-ploeg, aan het woord gezien. Sergej - die heeft volgens mij ook het buskruit niet uitgevonden – kwam weer met dat raketsysteem op de proppen. Dat rekenen we niet goed.

Igor Makarov, bestuurslid van de Russische bond en ook betrokken bij de ploeg, legt het in de Komsomolskaja Pravda uit. Waarom Katjoesja? “Het is Katjoesja, omdat dat een beroemd lied is. Het is, denk ik, het bekendste en favoriete lied in dit land, en overal in de wereld, van Japan tot Amerika”. Makarov voegt er nog aan toe dat Katjoesja ook de naam was van een succesvol wapen tegen de Duitsers, maar in de eerste plaats gaat het hier dus gewoon om een meisjesnaam.

Omdat ik het niet kan laten, hieronder nog een keertje die leuke versie van Katjoesja, speciaal voor liefhebbers van herdershonden en labradors: