muziek

Poetin en Medvedev op de bok van de combine: geen meisje dat geen oogje op ze heeft!

(Eerste publicatie: 26-20-2011)

Ik schreef het al eerder, het Russische internet loopt over van karikaturen, filmpjes en geshopte foto’s met het tandem Poetin-Medvedev als onderwerp. Ik pluk er af en toe wat uit, maar niet te vaak, want het is toch niet bij te houden en lang niet alles is leuk.

Het filmpje hieronder vind ik wél leuk. President Medvedev en premier Poetin bezochten onlangs de regio Stavropol en namen plaats achter het stuur van een combine. En die beelden gingen natuurlijk heel Rusland over.

Iemand die een combine bestuurt, heet in het Russisch een kombajnjór. Kijk, zo’n woord leent zich voor een lied (het Nederlandse combine-bestuurder duidelijk níet.). En op internet werd na het agrarische optreden van Poetin en Medvedev meteen teruggegrepen op een kombajnjor-klassieker uit de Sovjetunie. Het origineel ziet u op het filmpje boven. Zet die Sovjet-klassieker onder de beelden van Poetin en Medvedev, en je krijgt dit:  



Het helpt wel als je de tekst verstaat (de complete Russische tekst volgt hieronder). Een paar regels vertaald: Als een knul leuk is, is het een kombajnjor  - Wij worden kombajnjor, hé, we gaan achter het stuur zitten! – Daar rijden, rijden de kombajnjors, we zij zielsblij met ze! – Als een knul op dreef was op de dansvloer, dan zeg ik je: hij is een kombajnjor! -  Daar rijden, rijden de kombajnjors, alle schoonheden kijken hen na, er is geen meisje dat geen oogje heeft op een kombajnjor!

(Helemaal onderaan nog een modern kombajnjors-lied.)

ПЕСНЯ КОМБАЙНЕРА
Муз.: О. Сандлер Сл.: В. Корастылёв

Всем давно уже известно,
Это старый разговор -
Если парень интересный,
Значит, парень - комбайнёр!

Едут, едут комбайнёры,
Едут, едут на поля.
Мы поступим в комбайнёры, эх,
Сами сядем у руля!

Вы меня вполне поймёте,
Так ведётся с давних пор -
Если парень лют в работе,
Значит, парень - комбайнёр!

Едут, едут комбайнёры,
Мы им рады от души.
Комбайнёры едут в пору, эх,
На работе хороши!

Если парень был в ударе,
На вечерке - как танцор,
Я скажу вам - этот парень,
Безусловно, комбайнёр!

Едут, едут комбайнёры,
Смотрят вслед красавицы.
Нет тут девушки, которой, ох,
Комбайнёр не нравится!

De tijden veranderen, ook de liederen over de combine-bestuurders. Van Igor Rasterjajev verscheen vorig jaar dit lied op Youtube.

Далеко от больших городов,
Там где нет дорогих бутиков,
Там другие люди живут,
О которых совсем не поют.

Не снимают про них сериалов,
Ведь они не в формате каналов,
И не пишет про них Интернет,
Их совсем вроде как бы и нет.
Они молоды, но не студенты,
Ни «О’кея» не знают, ни «Ленты»,
В суши-барах они не бывают,
И в соляриях не загорают.

У них нет дорогой гарнитуры,
Наплевать им на эмо-культуру,
Не сидят «В Контактах», в онлайнах,
Они вкалывают на комбайнах.

Выпил С2H5OH,
Сел на «Ниву» Ростсельмаш,
На ДТ, Дон 500, Т-150,
Покормил перед этим поросят.
И пошёл зябь пахать, молотить ячмень,

Будет долгим, долгим, долгим твой рабочий день,
Но зато ты знаешь каждый винтик в тракторе внутри,
Получаешь за работу в месяц тысячи три.
Комбайнёры!

Каждый из них был в армии родной
Не отмазался никто, что у него там геморрой.
Комбайнеры, трактористы, грузчики арбузных фур-
Эти парни не являются мечтой гламурных дур.
И пускай там пидарасы беснуются в Москве,
Но пока такие пацаны есть у нас в стране,

Знают пусть враги все, знает сучка Кондолиза Райс:
Никогда отребье НАТОвское не возьмёте нас!

Выпил С2H5OH
Сел на «Ниву» Ростсельмаш,
На ДТ, Дон 500, Т-150,
Покормил перед этим поросят.

И пошёл зябь пахать, молотить ячмень,
Будет долгим, долгим, долгим твой рабочий день.
Эта песня посвящается всем сельским пацанам,
Волгоградским комбайнёрам, трактористам, пастухам.

Выпил С2H5OH
Сел на «Ниву» Ростсельмаш,
На ДТ, Дон 500, Т-150,
Покормил перед этим поросят.
И пошёл зябь пахать, молотить ячмень,
Будет долгим, долгим, долгим твой рабочий день.

Эта песня посвящается всем сельским пацанам,
Волгоградским комбайнёрам, трактористам, пастухам
Слава вам!

Mag ik u voorstellen: Stas Michailov en Grigori Leps!

(Eerste publicatie: 8-8-2011)

Ik mag mij graag voorstaan op mijn kennis van Rusland. Komt daar Forbes met de jaarlijkse lijst van de vijftig bekendste Russen. En wie staat daar op nummer 1? Stas Michailov.

Nooit van gehoord.

Stas Michailov zit in de popmuziek. Hij verdringt Marija Sjarapova van de eerste plaats. Ik heb natuurlijk meteen wat filmpjes van Stas bekeken, maar zie zo gauw geen aanleiding om die hier te plaatsen. Grigori Leps (gestegen van 9 naar 5)? Nooit van gehoord. De man op nummer 6 ken ik dan weer wel, maar diens naam noem ik pas wanneer hij zijn stem verliest.

Forbes hanteerde drie criteria: inkomsten, aandacht in de pers en aantal zoekopdrachten bij Yandex. Hier de eerste tien (de complete lijst staat hier):

1.   Stas Michailov (nieuw in de lijst)
2.   Marija Sjarapova (1)
3.   Alla Poegatsjova (2)
4.   Aleksandr Ovetsjkin (3)
5.   Grigori Leps (9)
6.   Filipp Kirkorov (7)
7.   Nikolaj Baskov (14)
8.   Ksenija Sobtsjak (4)
9.   Jelena Vajenga (nieuw)
10. Dima Bilan (6)

Nieuw in de lijst (en voor mij) is ook Jelena Vajenga op 9. Een groot fan van haar zal ik niet worden, maar zij heeft – in tegenstelling tot de heren Michailov en Leps - wél iets eigens.

Ook nieuw is Joeri Sjevtsjoek. Bescheiden op nummer 45, maar toch. Hup Joeri!



Rockzanger Viktor Tsoj (1962-1990) bezorgt regime Wit-Rusland hoofdpijn - en Estland plezier.

(Eerste publicatie: 5-8-2011)

Hij kwam bovendrijven op de golven van de perestrojka en kreeg de jeugd van de Sovjetunie aan zijn voeten: rockster Viktor Tsoj. 21 jaar na zijn dood (Tsoj kwam in 1990 bij een auto-ongeluk om het leven) zijn de machthebbers in Wit-Rusland hem liever kwijt dan rijk.

Steen des aanstoots is vooral het nummer Перемен (Veranderingen). Het nummer mag niet meer gedraaid worden op de Wit-Russische radio, het werd iets te vaak aangevraagd door luisteraars. Dat die luisteraars dat niet deden omdat Перемен zo’n vrolijk deuntje is (dat ís het niet), moge blijken uit het refrein:

Veranderingen! – eisen onze harten
Veranderingen! – eisen onze ogen
In onze lach en in onze tranen,
En in de pulsering van onze aderen:
Veranderingen!
Wij verwachten veranderingen!



Behoorlijk opruiend natuurlijk, in de ogen van de machthebbers in Minsk. Maar muziek houd je met een verbod niet tegen en het lijkt erop dat Перемен het strijdlied van het verzet is geworden. (Ik zit te ver af van Minsk, iemand die dat kan bevestigen?)



 

Boeiend, dat Tsoj (een icoon uit de Sovjet-tijd) het regime in Wit-Rusland (een fossiel uit de Sovjet-tijd) schrik inboezemt. De tijd heeft daar in Minsk echt stilgestaan.

Hoe anders is dat in Estland, een andere voormalige Sovjet-republiek. Daar kan de muziek van Tsoj niemand meer bedreigen, wat mij een goede graadmeter lijkt voor het democratisch gehalte van een land. In Estland maken ze met de muziek van Tsoj gewoon lol. Zie hier de uitvoering van Mama - Anarchija door het Ühendkoor op het Punk Song Festival eerder deze zomer in Rakvere. En gewoon in het Russisch, want in die taal drong dat nummer in de jaren tachtig natuurlijk ook in Estland door.




Hier de tekst met mijn favoriete Russische rockrefrein: Mama is Anarchie, papa een glas portvejn (portvejn heb ik nooit gedronken, het is goedkope wijn en schijnt verschrikkelijk te zijn).

Солдат шел по улице домой
И увидел этих ребят.
"Кто ваша мама, ребята?" -
Спросил у ребят солдат.

Мама - Анархия,
Папа - стакан портвейна.

Все они в кожаных куртках,
Все небольшого роста,
Хотел солдат пройти мимо,
Но это было не просто.

Довольно веселую шутку
Сыграли с солдатом ребята:
Раскрасили красным и синим,
Заставляли ругаться матом.

Een soldaat liep over straat naar huis
En hij zag die jongens
“Wie is jullie mama, jongens?”,
Vroeg de soldaat aan die jongens

Mama is Anarchie
Papa is een glas portvejn

Ze droegen allemaal leren jacks
Ze waren geen van allen groot
De soldaat wilde er langs,
Maar dat was niet eenvoudig

Ze haalden iets vrij grappigs uit
De jongens met die solaat:
Ze schilderden hem bont en blauw
Lieten hem vloeken

En hier nog maar even mijn favoriete Tsoj-nummer:


Oleg Mitjajev - Zondag

(Eerste publicatie: 14-6-2011)




Он сойдeт на безлюдный перон,
Hа прощанье кивнув проводнице.
Оживятся вокзальные птицы,
По походке узнав - это он. Сколько раз через этот вокзал
Он опять к суете возвращался,
Сколько раз там же шумно прощался
И в вечерних огнях отбывал. Hо сегодня никто нас не ждeт,
В лужах лeд, и пока не светает,
И никто на планете не знает
Где он нынче гостит и живeт. В стылой бане затопим мы печь
И, болтая, налепим пельмени,
И Земля свою скорость изменит,
Hе давая собятиям течь. Из окна - лес, за лесом - поле, Падает снег на озeрную гладь, И еле слышен звон колоколен, И воскресенье, и благодать. И от белых берeзовых дров
Станет каменка жаром томиться,
И попробуй поверь, что не снится мне
Спокойная вязь его слов. Как же вышло, что не довелось,
Мы ни разу вот так не сидели,
И не пили, и песен не пели,
Hо сегодня всe вдруг удалось. И подойдут наши пельмени, Он всe расспросит - кто, да чего. А со двора стылая темень Будет глядеть в наше окно. И, прощаясь, он двери толкнeт,
Разомлевши от пара и водки,
И пойдeт потихонечку к лодке,
И домой между звeзд поплывeт. А я останусь стоять на ветру,
Босиком, в белоснежном исподнем,
Я поехал бы с ним хоть сегодня,
Hо, наверно, пока не могу. Вот и всe, а кому рассказать -
Как в психушке примерить рубашку.
Два стакана и дверь нараспашку
И опять воскресенья ждать. Из окна - лес, за лесом - поле, Падает снег на озeрную гладь, И еле слышен звон колоколен, И воскресенье, и благодать.

Leuk materiaal voor de Russische les: filmpjes met Russische ondertiteling

(Eerste publicatie: 9-5-2011)


Kijk, dat hadden wij vroeger niet: tal van leuke Russische filmpjes met Russische ondertiteling. (Wij moesten het doen met moeizaam vergaarde elpees en cassettes – zonder ondertiteling. En na het grammatica-college op vrijdag zongen we onder leiding van de heer Veder Kalinka.)

De filmpjes zijn bijeengebracht door een zekere Nola, die er een apart youtube-kanaaltje voor heeft gemaakt: only4russian. Groen en rijp staat er door elkaar, maar er zit genoeg tussen om als student Russisch uren plezier mee te hebben. Vooral de liedjes lijken me bruikbaar, zoals Песня о тревожной молодости, hierboven. ((Wat zit Gagarin daar trouwens te doen, op 1.33? Toch geen Engels te leren?)

Ook leuk, Edita Pech:



Voor de iets gevorderden, DDT:




 

Het Russische volkslied, het Sovjet-volkslied, Vladimir Vysotski, Dima Bilan, de onvermijdelijke Alla Poegatsjova en, jawel, Kalinka – je vindt het er allemaal.

Zelf kocht ik als ijverige eerstejaars ooit op de Utrechtse rommelmarkt een elpee met Sovjet-liederen. Het eerste nummer was С чего начинается родина? van Mark Bernes. Wie dat was begreep ik pas veel later. Ik zat vooral met de vraag: hoe kan achter de c nu opeens чего in de tweede naamval opduiken? Die ene regel zat wel meteen vast in mijn hoofd, zoals dat gaat bij liedjes. С чего начинается родина… ik verzucht het nog weleens, als de jongens van Ajax het veld opkomen.

Hier dat lied van Mark Bernes. Zonder ondertiteling, want dat had ik vroeger met die elpee ook niet:

Joeri Sjevtsjoek - Nieuw hart

(Eerste publicatie: 27-4-2011)



Небо звездное - метель августа,
На дороге машин канителица,
Возят засуху, а мне радостно,
Знаю точно, погода изменится.

Я смотрю наверх, там, где мы живем,
Так все тихо, сухо, да правильно.
Я ж из тех, кому нет победы днем,
Я как степь дышу сном неправедным.

Я по засухе ведро полное,
Между фар лисой, живьем пламени.
Я так мал, а вокруг все огромное,
И плевать, что ни ружья, да ни знамени.

Небо звездное, сердце августа,
Оглянись, расцветает пророчество,
Тело - степь, мое, одиночество,
Смерти нет, но всегда пожалуйста,

Новое сердце взорвется над вами,
Новая жизнь позовет за собой,
И освященный седыми богами,
Я как на праздник пойду за тобой.

Небо звездное - руки августа,
На дороге машин канителица,
Что пожнем, когда пыль рассеется,
Степь красна как чернила Фауста,

Ночь светла как круги от времени,
Что забросил я в смерть уставшую.
Все дороги растут из семени,
Не дошедшего, да не доставшего.

Жду от нового века белого,
Продолжения понимания,
Что мы часть всего безответного,
Что мы ночь всего ожидания,

Новое сердце взорвется над вами,
Новая жизнь позовет за собой,
И освященный седыми богами,
Я как на праздник пойду за тобой.

Новое сердце взорвется над вами,
Новая жизнь позовет за собой,
И освященный седыми богами,
Я как на праздник пойду в этот бой.

Bloemen voor Stalin en Sasja loopt naar Moskou

(Eerste publicatie: 8-3-2011)

Afgelopen zaterdag was het 58 jaar geleden dat Stalin overleed. In Moskou vereerde een vrij grote groep eencelligen zijn graf met een bezoek. Deze vrij duistere lieden konden rustig hun gang gaan, de lokale autoriteiten hadden – heel voorkomend - het Rode Plein zolang afgesloten voor het overige publiek.

En gisteren kwam ik dit liedje tegen van een groep met de wat lastig uit te spreken naam Nesjtsjastny sloetsjaj:

br />


Sjla Sasja po sjasse (Sasja liep over de verkeersweg). Het gaat over het meisje Sasja, dat op weg is naar Moskou. Ze loopt over de provinciale wegen en van wat ze daar ziet, word je niet vrolijk. Ingestorte huizen en kapotte tractors, alsof de oorlog nog maar net is afgelopen. Walmende schoorstenen, kazernes en aftandse mijnen in afgelegen streken waar eens in de drie dagen nog eens een busje voorbijkomt. Sasja is niet zo maar op weg naar Moskou, ze heeft verzoeken bij zich van haar familie voor vadertje tsaar en de bojaren in de regering.

“Niet huilen, mijn land
Blijf hopen, mijn volk
Ik geloof
Dat ze ooit aan zal komen.”

En dan zal de Tsaar wakker schrikken, de Machthebbers zullen zich verslikken en zij zullen het volk gewoon land en geld cadeau doen. En dan komt de zon van de Liefde op en iedereen zal lachen. “Want het kan toch niet zo zijn, dat Sasja voor niets over de weg is gelopen?”

Wranger is het nauwelijks onder woorden te brengen, de eeuwenoude Russische neiging om maar te hopen op de goede tsaar in het verre Moskou. Die hoop kan bij sommigen zo onuitroeibaar zijn, dat ze naar Moskou komen met bloemen voor zo’n tsaar die al jaren geleden is overleden. Niks geen kapotte tractors, meneer, en de treinen reden op tijd! En hij wist wel raad met lui die het waagden om dit soort verontrustende liedjes te schrijven.

De Muzikantjes, de clown en het meisje van de trapeze

(Eerste publicatie: 15-1-2011)

In Sint-Petersburg ga ik altijd even langs bij De Muzikantjes. Ze staan rond een lamp aan de muur boven de deur van de bladmuziekwinkel op de Nevski prospekt, naast boekwinkel Dom Knigi.

De Muzikantjes moeten hard hun best doen, want ’s avonds gaat van hun energie de lamp branden. In de winter mogen ze helemaal niet ophouden, want dan moeten ze ook nog vechten tegen het ijs. Dat lukt de ene keer wat beter dan de andere.

Als je midden onder de lamp gaat staan en goed luistert, kun je, heel zachtjes (het zijn maar kleine muzikantjes), horen wat ze spelen: Na sopkach Mantsjoerii / In de heuvels van Mantsjoerije:

(Er is ook een tekst bij die muziek, over de Russisch-Japanse oorlog van 1904-1905. Een jaar of tien geleden heb ik er een heel andere tekst op geschreven. Over een clown die verliefd is op het meisje van de trapeze. Dat wordt allemaal niks, want dat kind is allang getrouwd met de dompteur. En die clown elke avond maar vrolijk doen voor het hooggeëerd publiek. Een ernstige vorm van heiligschennis, natuurlijk, zo’n nieuwe tekst, maar voor geld doe ik alles. En was er iemand geïnteresseerd in die prachtige versie van mij? Geen hond, meneer, geen hond.)

Igor Rasterjajev - afgelopen jaar de ontdekking van het Russische internet – schrijft een klassieker over de oorlog

(Eerste publicatie: 8-1-2011)

Mag ik u voorstellen: Igor Rasterjajev, een acteur uit Sint-Petersburg, die in 2010 tot zijn eigen verbazing op internet een doorbraak beleefde als zanger. Het begon allemaal aan het begin van het jaar, toen een vriend een simpele telefoonopname van het door Igor geschreven en gezongen lied Kombajnjori (Combinebestuurders) op Youtube zette:

Het duurde even, maar aan het eind van de zomer verspreidde Kombajnjori zich opeens razendsnel over het net. Er kwamen meer liedjes, deels eigen materiaal, deels geschreven door een oom van Igor. Er kwamen optredens en een eerste CD is in de maak. Igor vindt het allemaal best, doet niet echt moeite voor een nieuwe carrière, hij blijft gewoon acteur in zijn geboortestad Sint-Petersburg.

Dit nummer over Sint-Petersburg is geschreven door Igors oom Vasili Mochov:

 

En dan nog Russkaja doroga (De Russisch weg), het sterkste wat ik tot nu toe van Igor heb gehoord. Je bent van 1980 en tientallen jaren na de Tweede Wereldoorlog schrijf je een lied over die oorlog dat – of ik moet me heel erg vergissen – een klassieker gaat worden… Onder het filmpje staat een ongepolijste vertaling. (De Russische teksten van alle andere liedjes zijn te vinden op de site van Igor.)


 

 

De Russische weg

Over de huilende aarde, zonder onze laarzen te voelen
Trekt ons zwaar verzwakte onderdeel weg van de vijand
Al lopend eten we zuringbladeren,
We overnachten in een geul onder een bessenstruik

Uitrusten mag niet, op een draf, een draf, een draf.
En onze zogenaamde vrienden zitten lekker overzee
En kijken aandachtig toe hoe we klappen krijgen
En alleen de lange wegen staan volledig achter ons

Veeg je tranen weg, rust een beetje uit, ik ben de Russische weg
Trek je terug, ik zal je dekking geven met modder en water

Maar tot aan hun nek in de modder, tot aan hun ogen in het water
Hebben de vijanden ons na een tijdje opnieuw ingehaald
En de klappen zijn nog harder, nog even en de zaak is beslist
Maar de strenge vorst snelt ons te hulp

Wacht even, veeg je hete tranen weg, ik ben de Russische vorst
Ik laat ze bevriezen, sneeuw ze onder met treurnis, lok ze met het beeld van Moskou

De natuur in de oorlog is als onze eigen moeder
Maar er is een tijd van schuilhouden en een tijd van aanvallen
En al snel verschenen we in de stadjes van de vijand
En we vernietigden alles rondom, sloegen het kort en klein

We scheurden aan stukken, sloegen bont en blauw
En terwijl we ze afmaakten, maakten we de kreunende vijanden duidelijk:
Je moet onze raadselachtige tactiek goed onthouden:
Wanneer wij ons terugtrekken, trekken we eigenlijk op.

Samen met de kou en de bossen, en in de verte Susanin
Is de Russische weg ons gewoon van God gegeven
De Russische Weg, de Russische weg, de Russisch Weg

 

(Volgens de legende leidde Ivan Susanin vroeg in de 17de eeuw Poolse soldaten het bos in, waar ze verdwaalden en omkwamen)