Het Sovjet-leger: elektronica in de Burgerloorlog en in de Moskouse metro

May 21, 2014 in mozaïek, metro, moskou

(Eerste publicatie: 21-10-2009)

Vooruit dan, nog één stukje over Russische muurversieringen, omdat het zo mooi aansluit bij mijn vorige twee posts (zie hier en hier).

Dit keer dalen we af in de Moskouse metro, en wel op het Kievskaja-station aan de cirkellijn. Beneden treffen we tal van mozaïeken aan, gewijd aan Oekraïene, ooit één van de vijftien republieken van de Sovjetunie. (We zetten er toen nog een lidwoord voor: dé Oekraïene. In het Russisch deden ze dat nooit en doen ze dat ook nu niet, want het Russisch heeft geen lidwoorden).

We zien een tafereel uit de Burgeroorlog. Niets aan de hand, op het eerste gezicht:

Maar dan zoemen we in op de soldaat linksonder. Waarbij we herhalen dat het om een tafereel gaat uit de Burgeroorlog en waar we aan toevoegen dat het station is gebouwd in de jaren vijftig. De soldaat zit voor een laptop, heeft in de ene hand een mobieltje en in de andere een personal organiser. Dat ziet een kind.

Leg dat maar eens uit.

Een logo voor de jarige Moskouse metro

May 12, 2014 in metro, moskou

(Eerste publicatie: 16-10-2009)

De Moskouse metro viert komend jaar zijn 75-jarig bestaan. Reden genoeg om een wedstrijd uit te schrijven: wie ontwerpt het mooiste logo voor de festiviteiten? Iedereen mocht meedoen, de inschrijving is inmiddels gesloten, de winnaar wordt begin november bekendgemaakt.

Alle inzendingen, een kleine 400, zijn te bewonderen op de site van de Moskouse metro (klik op het uitklapmenuutje). In de meeste ontwerpen komt de rode hoofdletter M terug, vaak in een blauwe cirkel. Daar is ook bijna geen ontkomen aan, al sinds de opening van de metro in 1935 is dat het symbool van de Moskouse metro. Het is een ontwerp van architect Ivan Taranov, die ook de eerste wagons vormgaf.

Grofweg zijn de ontwerpen te verdelen in twee groepen: de vrolijke, feestelijke en de ontwerpen met wat meer historisch besef. Dit zijn twee vrolijke voorbeelden:

Heel sympathiek, maar ik vermoed dat de winnaar toch gaat komen uit de tweede groep, waarvan bovenaan dit stukje al een voorbeeld staat (de korenaren zijn een verwijzing naar het wapen van de USSR). Het ontwerp hieronder valt in dezelfde categorie:

Veel ontwerpen gebruiken de metrokaart als basis, zoals in dit voorbeeld. De cijfers vallen samen met een aantal van de lijnen (boog van de 5 uiteraard met een deel van de Cirkellijn), zodat het cijfer 75 ontstaat:

Dit vind ik een aardig ontwerp, met centraal twee wagondeuren, maar verder wel een beetje kaal:

En in de categorie Origineel, maar kansloos, dit logo van de Moskouse designer Andrej Koezmin, voor wie de Moskouse metro een voorbeeld is van wat de tot mens geëvolueerde aap zoal vermag:

Update: en de winnaars vindt u hier.

De terugkeer van Stalin in de metro van Moskou

April 07, 2014 in metro, moskou, stalin

(Eerste publicatie: 31-8-2009)

Het moeten er in de metro van Leningrad en Moskou ooit tientallen zijn geweest: beeltenissen van Stalin en vermeldingen van zijn naam. Onder de grond in Leningrad/Sint-Petersburg kom je zijn afbeelding nu nog maar op één plek tegen: op station Plosjtsjad Vosstanija. Het is wel even zoeken, het lijkt alsof ze bij de destalinisatie onder Chroesjtjsov over het hoofd is gezien en dat ze daarna hebben gedacht: ach, laat ook eigenlijk maar. Afdalen met de roltrap, in de hal beneden de tweede pilaar links … et voilà!

In de Moskouse metro is Stalin sinds afgelopen week weer wat nadrukkelijker aanwezig. De hal boven de grond van het station Koerskaja-Koltsevaja is gerestaureerd en ziet er weer bijna net zo uit als bij de opening op 1 januari 1950. En toen kon je niet om Stalin heen.

Het is niet goed te zien, maar de vergulde letters in het midden op de pilaren vormen een regel uit het volkslied van de USSR: “Stalin heeft ons grootgebracht – ons geïnspireerd tot trouw aan het volk, tot arbeid en heldendaden”.

Opvallend trouwens, en ook wel beklemmend, dat de auteur van de tekst van het volkslied, Sergej Michalkov, zo’n beetje overleed op het moment dat de vestibule met zijn tekstregel weer werd geopend. Nou goed, er zaten twee dagen tussen, maar bij iemand die 96 jaar is geworden kijken we niet op een dagje.

De reacties op het ondergrondse ‘eerherstel’ van de Grote Leider lopen – voorspelbaar – uiteen van “schandalig”, tot ”we mogen niet vergeten wat hij voor ons land heeft gedaan”. Een schrale troost voor de tegenstanders: het had erger gekund. Het standbeeld van Stalin, in 1961 uit het station verwijderd, is niet teruggezet. Zou het nog ergens bewaard worden?

Moskou, Sint-Petersburg: zo maar een ritje met de metro

February 11, 2014 in metro

(Eerste publicatie: 22-6-2009)

Vandaag gaan we een ritje maken met de metro.

Natuurlijk, staat er weer eentje links op de roltrap … Buitenlander, wedden?

En altijd zijn er weer een paar die meteen naar binnen willen:

Blien! Die stopt niet, rijdt alle stations voorbij op weg naar het depot:

Da’s mooi mazzel, heleboel plaatsen vrij! Oeps … , wat een lucht. Een bomzj (zwerver, vaak dronken) in de wagon:

De bomzj heeft de wagon verlaten, in plaats daarvan hebben we nu gezelschap van een groep scholieren op excursie:

Valt het licht uit …

We gaan overstappen. Ja hoor, de tjotka in het hokje heeft maar één roltrap aangezet:

We zijn boven. Staat er iemand stil om op de borden te kijken. Buitenlander, wedden?

Sergeant Petrov. Uw papieren alstublieft:

Meer van dit alles vind je hier. Veel plezier.

Stemmen in de metro van Sint-Petersburg: de winnaars zijn ...

January 24, 2014 in metro, sint-petersburg

(Eerste publicatie: 4-5-2009)

Zanger Joeri Sjevtjsoek heeft het niet gehaald, mijn andere favoriet wel: de stem van sportverslaggever Gennadi Orlov zal te horen zijn in de Petersburgse metro. Zijn sonore stemgeluid, waarmee hij doorgaans de doelpunten van Zenit begeleidt, gaat de stations aankondigen op de paarse lijn:

De andere winnaars van de verkiezing (ik schreef er hier [linkje werkt niet meer] over) zijn: zangeres Edita Pecha (op de rode lijn), zanger Aleksandr Rozenbaum (blauwe lijn), zanger/acteur – en supporter van Zenit - Michail Bojarski (groene lijn), actrice Alisa Frejndlich (gele lijn).

Hier een voorproefje van het genot dat de reizigers te wachten staat op de paarse lijn. Gennadi Orlov:

Hier Michail Bojarski met zijn bekendste nummer:

En mocht u Edita Pecha uit de luidsprekers horen, dan weet u: we zitten op de rode lijn:

Wilt u bovengenoemde stemmen horen, dan dient u uw reis naar Sint-Petersburg wel zorgvuldig te plannen. Zij komen alleen op feestdagen aan de beurt, de eerste keer op 27 mei, de Dag van de Stad. Op de andere dagen blijft tv-presentator Michail Bykov de stations aankondigen, zoals hij dat al 35 jaar doet.

Stemmen in de metro van Sint-Petersburg: Poetin? Advocaat?

January 05, 2014 in metro, sint-petersburg

(Eerste publicatie: 18-3-2009)

Een leuk initiatief van de metro in Sint-Petersburg: gedurende twee weken mogen de reizigers een suggestie doen voor de stemmen die de stations aankondigen. De voorwaarden zijn simpel: de stem moet van een bekende (ex-)inwoner van de stad zijn en goed te herkennen zijn. Elk van de vijf lijnen krijgt zijn eigen stem.

Er kan nog niet gestemd worden op kandidaten, maar suggesties zijn welkom op een speciale site. Er worden vooral acteurs en artiesten naar voren gebracht, maar ook Vladimir Poetin (“op de Rode Lijn!”). En Dick Advocaat (vermoedelijk onverstaanbaar, maar zeker herkenbaar).

Ik weet niet of er uiteindelijk een stemming komt. Ik zou dan ernstig twijfelen tussen :

1. Sportverslaggever Gennadi Orlov. Niemand die zo mooi de doelpunten van Andrej Arsjavin beschrijft. Lijkt me geweldig: Komt dat statióóón!

2. Joeri Sjevtsjoek. De onvolprezen zanger van de rockband DDT. Verantwoordelijk voor een handvol onofficiële volksliederen van Sint-Petersburg, zoals deze:

Ik las trouwens nog dat in de Moskouse metro op de treinen die naar het centrum rijden, een mannenstem de stations aankondigt; bij de treinen die het centrum uitrijden - een vrouwenstem. Is dat zo? Zit daar een gedachte achter? En hoe zit het op de Cirkellijn? Volgende keer toch eens checken.

De metro in Kiev: kapitalisme gaat ondergronds

December 24, 2013 in transport/verkeer, metro, persoonlijk, reclame, oekraïne

(Eerste publicatie: 12-1-2009)

We brengen even een bezoekje aan Oekraïne, waar het kapitalisme zich niet alleen openbaart in gestegen gasprijzen, maar ook in kleurrijke muurschilderingen in de metro van Kiev.

Blogger Russos plaatste de foto’s en zag zijn bezoekersaantallen flink stijgen. Het aantal reacties liep in de honderden, de meeste waren negatief. Op de vraag “waar spreken we af?”, schijn je al te kunnen horen: “Bij station Nescafé”. Eén bezoeker probeerde zich in te denken hoe het is als je na een avondje flink doorzakken ’s ochtends vroeg met een kater de metro terug neemt, en dan hebben ze net ’s nachts de reclame vervangen …. “Dan kan je je hersens wel weggooien”, vermoedt hij.