(Eerste publicatie: 27-2-2010)

Ik mag graag kleurenfoto's bekijken uit het Rusland van de jaren vijftig. Waarom juist die jaren mij zo trekken, ik weet het niet. Russische boeken en posters uit die tijd - ik pik ze er (meestal) feilloos tussenuit.

Wie over een jaar of vijftig een zelfde soort nostalgie voelt voor het Rusland van nu, kan dan zijn hart ophalen aan twee filmpjes van Andrej Stvolinski:

Voor wie geïnteresseerd is in de techniek, dit zegt Andrej erover: "It's not a videocamera. It's foto camera Casio FX-1. Because of you don't have a shutter speed. So you have a exposure 1/300 for a speed 300 fps. After you choose aperture for the light that you have and thats all. Steadicam is necessary for even movement of camera."

(Eerste publicatie: 13-2-2010)

Ongezien gekocht en dat ik misschien beter niet kunnen doen: David Kings Red Star over Russia. A visual history of the Soviet Union. Een mooi boek, daar niet van, maar minder boeiend dan ik op grond van de aankondiging had gedacht. Ook de inleiding belooft erg veel: “It has taken me four decades to assemble the 250.000 artefacts in the collection and two more years to plan, design and write this book”, waarna King ook nog een paar spannende zoektochten beschrijft naar Sovjet-beeldmateriaal in Rusland en daar buiten.

En dan valt het resultaat toch nog tegen. Te veel in Kings boek is al overbekend – althans, voor wie al wat langer met Rusland bezig is: de oorlogsfoto’s van Baltermans en Chaldei, de posters en fotomontages van El Lissitsky, de Kukrinitsy-cartoons…

Gelukkig toch nog wel wat ontdekkingen:

Op vroege Sovjet-posters stond een waarschuwing: Wie deze poster losscheurt verricht een contra-revolutionaire daad. De denigrerende term Sovdepija voor de Sovjetunie werd al in de burgeroorlog door tegenstanders van de Sovjets gebruikt. Een uitgave van Babels Konarmija (Rode Ruiterij) uit 1926 met een blauw potloodkruis erop. Volgens King aangebracht door een Sovjet-censor na de arrestatie van Babel in 1939, ten teken dat het een verboden boek betrof. Wrang zijn opeens de posters en illustraties van Gustav Klutsis, wanneer je een aantal pagina’s verder zijn mugshots tegenkomt. Hij werd op 26 februari 1938 doodgeschoten.

Red star over Russia is een mooi boek, maar voor mij (het klinkt blasé) niet verrassend genoeg.

Moskou, vertraagd, in winter en zomer

Red star over Russia: mooi maar niet verrassend