sovjetunie

Bewaar uw oude boeken uit de USSR! Een financieel ongelukje rond het pakijs.

(Eerste publicatie: 18-1-2009)

We borduren nog even voort op het arctische thema uit mijn vorige stukje. Al wordt dit een heel ander verhaal, met een voor mij wat wrange ontknoping.

Begin jaren negentig kocht ik in een Moskous antiquariaat een mooi boek over de legendarische reddingsactie van de bemanning van de Tsjeljoeskin. Het schip kwam in 1933 vast te zitten in het ijs. Het hele land volgde de reddingsoperatie, die tot een waar heldenepos werd uitvergroot. Het boek, getiteld Een heroïsch epos, kostte me zo’n 100 gulden.

Op de een of andere manier was het boek bij mij niet op z’n plek. Mijn belangstelling gaat meer uit naar de jaren vijftig, al zag ik wel dat het een apart boek was, met bijzondere illustraties (het ingenaaide vaantje zie ik nog voor me …). Ik stapte twee jaar later naar een Utrechts antiquariaat. Dat bood me 200 gulden. Ik vond dat een prima deal en nam afscheid van Een heroïsch epos. 

Gisteren trof ik een exemplaar van Een heroisch epos bij een internet-antiquariaat. Duidelijk in slechtere staat dan het mijne van vijftien jaar terug. Prijs: 1.250 dollar. Er stond nog een regeltje bij: Auction records: Christie’s April 2008 sold for 12.500 dollar… ( (Update: viif jaar later wordt er een ander exemplaar aangeboden, duidelijk minder luxe, met een blauwe omslag Prijs: 995 dollar.) 

Ik zocht verder. In december bleef het boek bij veilinghuis Bloomsbury onverkocht, bij een richtprijs van 4.000-6.000 dollar. (De credietcrisis, wat u zegt.) Zou het echt om steeds hetzelfde boek gaan? Dezelfde druk? Ik denk het wel. Hooguit staat in die duurdere exemplaren nog een bijzondere opdracht, van de bemanning, of misschien wel van Stalin.

Ja mensen, als je maar gezond bent. 

(Hoeveel deze postzegel waard is, weet ik niet, en ik ga het niet uitzoeken ook.) 

Schrijnende foto's: Dior in Moskou, 1959

(Eerste publicatie: 15-1-2009)

Gênant, zo mag je deze foto’s toch wel noemen.

We schrijven 1959, modehuis Christian Dior vindt het wel een goed idee om twaalf modellen naar Moskou te sturen voor een originele fotoreportage … Tegenwoordig bulkt Moskou van de nieuwe rijken, die kunnen kopen wat ze willen. Eind jaren vijftig lag dat iets anders. De doorsnee-Moskoviet vond in de winkels alleen met veel geluk iets dat méér was dan een hobbezak met bloemmotief, en stond daar ook nog eens uren voor in de rij.

Hoe zijn deze foto’s ontvangen indertijd? Zou niemand de wenkbrauwen hebben gefronst? Riepen de plaatjes alleen maar medelijden op met die arme Russen? En niet de schaamte die je nu toch voelt als je dit zo ziet? Hoe dan ook, de foto’s werden afgedrukt in Life Magazine van 6 juli 1959. In de inhoudsopgave staat: Dior’s models brighten up Red Square …

Weinigen zullen het indertijd vermoed hebben, maar 50 jaar later waren de rollen omgedraaid.

De seksuele mores der Bolsjewieken - op papier

(Eerste publicatie: 6-12-2008)

Mijn vroegere lerares in Voronezj stuurde me onderstaand knipsel uit een oude krant. Ze kent mijn voorliefde voor Sovjet-buitenissigheden.

TWAALF GEBODEN VOOR HET GESLACHTSLEVEN VAN HET REVOLUTIONAIRE PROLETARIAAT

(Uit de brochure “Revolutie en Jeugd” , uitgegeven door de Communistische Sverdlov Universiteit, 1924)

1. Het geslachtsleven in het proletarisch milieu mag niet te vroeg tot ontwikkeling komen.

2. Geslachtelijke terughoudendheid is vereist tot aan het huwelijk, huwen pas in een situatie van volledige sociale en biologische rijpheid (20-25 jaar).

3. Geslachtsverkeer – slechts als uiteindelijke volbrenging van een diepe, alzijdige sympathie voor en gehechtheid aan het object van de geslachtelijke liefde.

4. De geslachtsdaad dient slechts de laatste schakel te zijn in een keten van diepe en complexe emoties, die de liefhebbenden op een gegeven moment verbindt.

5. De geslachtsdaad moet niet vaak herhaald worden.

6. Het geslachtelijke object moet niet vaak gewisseld worden. Minder geslachtelijke afwisseling.

7. De liefde moet monogaam zijn, monoandrisch (één vrouw, één man).

8. Bij iedere geslachtsdaad moet gedacht worden aan de mogelijkheid van de verwekking van een kind – men dient sowieso te denken aan nageslacht.

9. De geslachtelijke selectie dient te geschieden volgens de lijn van revolutionair-proletarische klasse-doelmatigheid. In liefdesrelaties dienen elementen van flirt, hofmakerij, koketterie en overige methoden van speciale geslachtelijke verovering afwezig te zijn.

10. Jaloezie dient afwezig te zijn.

11. Geslachtelijke perversiteiten dienen afwezig te zijn.

12. In het belang van de revolutionaire doelmatigheid heeft een klasse het recht om in te grijpen in het geslachtsleven van zijn medeleden; het geslachtelijke dient in alles ondergeschikt te zijn aan het klassebelang, mag het laatste niet in de weg zitten, dient het in alles ter dienste te zijn.