poëzie

Dichter en Burger - Rusland en de Arabische variant

(Eerste publicatie: 25-2-11)

Weinig gedichten zullen zich zo snel over het Russische internet hebben verspreid als het onderstaande. Het maakt deel uit van het project Dichter en Burger (Поэт и Гражданин) van Dmitri Bykov, Michail Jefremov en Andrej Vasilev. Bykov schrijft in de stijl van een bekende dichter een gedicht over een actueel thema, Jefremov leest het voor en Vasilev is de producer. Deze aflevering (in de stijl van Lermontovs Borodino) heet De Arabische variant.

De dichter richt zich tot president Medvedev: Скажика-ка, Дима… /Zeg eens, Dima… Tunesië is toch niet zomaar in brand geraakt? Ben Ali is toch niet zomaar gevlucht? En Mubarak met één klap omver geworpen? En met Muamar, de Bedouin die zo succesvol was en nu bij de ruïnes neerzit, is het toch niet zomaar zo verdrietig afgelopen? En het is toch niet zomaar dat de brandlucht onze kant opkomt? Dat het tijd wordt voor onze tandem (Medvedev en Poetin) om zijn memoires te gaan schrijven? Dat is toch niet zomaar, zeg eens?

En Dima antwoordt; dat is wél zomaar. De tandem staat als een huis. We zijn hier niet in Tunesië, niet in Caïro. In Rusland leven we in overvloed, in de Russische wereld is de Arabische variant ondenkbaar. Wat is dat voor stam, wat zijn dat voor lui, die bij het eerste tikje van de tijd de geest geven? Al zou heel Rusland in opstand komen met de kreet: teringzooi! Dan nog zouden ik en Vova (Poetin) Moskou niet opgeven.

Hier de complete tekst:

- Скажика-ка, Дима, ведь не даром 
Тунис, охваченный кошмаром, 
Пылает как заря? 
А Бен Али подобен крысе 
Сбежал, моля о компромиссе!
Недаром помнят все в Тунисе 
Начало Января!

- Скажи-ка, Дима, ведь не даром, 
Мубарак был одним ударом
Низвергнут и сражен?
Уж до чего он был стабилен,
И рейтинг был его обилен,
А в результате как мобилен
Вдруг оказался он!

- Скажи-ка, Дима, ведь не даром
Так грустно вышло с Муамаром,
который бедуин?
Он разбомбил своих повстанцев,
Не выпускает иностранцев,
Он был успешен, даже глянцев,
А дожил до руин!

- Скажи-ка, Дима, ведь не даром
Во всю повеяло пожаром
На наши рубежи?
Тандемом правящим и парам
Пора заняться Мемуаром!
- Скажи-ка, Дима, ведь не даром,
Не даром же, скажи?!

- НЕТ, ДАРОМ, - отвечает Дима, -
Тандем стоит непобедимо,
И я его гарант!
Мы не в Тунисе, не в Каире,
В России мы, как мыши в сыре.
И не реален в русском мире
Арабский вариант!

Какие люди, что за племя
Едва их время стукнет в темя,
И были таковы?!
Когда бы вся Россия снова б
Восстала б с криками: ХРЕНОВО, -
То и тогда бы Я и Вова …
НЕ ОТДАЛИ Б МОСКВЫ!

Boris Ryzhy, dichter en bokser uit de Schrootwijk

(Eerste publicatie: 21-11-2008)

Gisterenmiddag plofte de mailing met een aankondiging op de elektronische mat, ’s avonds schreef ook de Russischtalige website van de BBC erover: een documentaire van de Nederlandse Aliona van der Horst. Titel: Boris Ryzhy.

Dichter en lokale bokskampioen Boris Ryzhy pleegde in 2001 op 26-jarige leeftijd zelfmoord. Zijn korte leven bracht hij door in Sverdlovsk (later herdoopt in Jekaterinburg). In de trieste fabriekswijk waar hij woonde, zag hij hoe de perestrojka de fundamenten onder het bestaan wegtrok. Hij dichtte over de gevolgen voor zijn generatie, de laatste geboren in de Sovjet-Unie. Van der Horst tegen de BBC: “Ik wilde een film maken over een dichter en mens, voor wie het leven in die wereld en in die tijd, waarin hij verzeild was geraakt, ondraaglijk was geworden.”

Ryzhy wordt gezien als de belangrijkste dichter van zijn generatie. Zijn werk verscheen al in veel vertalingen. Van der Horst maakte indruk met eerdere films over Rusland. Boris Ryzhy is te zien op maandag 1 december, 23.25 uur, Nederland 2 (Uur van de Wolf). Op het IDFA in Amsterdam dingt de documentaire mee naar de Zilveren Wolf.

Over Boris Ryzhy en de film hier (Engels, Nederlands).

De wijk waar Boris woonde heet trouwens Vtortsjormet, een samenvoegsel van Vtoritsjny Tsjornyi Metal. Wij zouden zeggen: de Schrootwijk. Of: Recycled-IJzerwijk. benieuwd hoe dat in de film vertaald wordt.