(Eerste publicatie: 1-7-2010)

Dit wordt een pedant en betweterig stukje.

Gebiologeerd heb ik zitten kijken naar onderstaande beelden. Het zijn fragmenten uit de film Joelski Dozjd (Juliregen). Vanaf de eerste seconde vroeg ik me af: welk jaar is dit? Met een westerse blik schat je eerst: jaren vijftig. Uit ervaring weet ik dat je daar dan zo’n tien jaar bij moet optellen. En de jeugd aan het eind: het is duidelijk dat de Beatles ook in Moskou hun verderfelijke invloed hebben doen gelden.

Ook de stijl van de film (naar Sovjet-maatstaven behoorlijk experimenteel) duidt op de jaren zestig. Maar dan niet eind jaren zestig, want toen was de dooi voorbij en was er voor zulke ‘zweverige’ film nauwelijks nog plaats.

Het jaartal bleek uiteindelijk simpel te bepalen. In een van de radiofragmentjes die onder de beelden zijn gezet, wordt live verslag gedaan van de wedstrijd Portugal-Brazilië. Ik dacht meteen: het WK van 1966. Daar speelden beide ploegen, op 19 juli, in de groepsfase tegen elkaar, Portugal won met 3-1. De commentator zegt: het lot van de Brazilianen hangt af van de wedstrijd morgen tussen Hongarije en Bulgarije. En inderdaad, die stonden op 20 juli tegenover elkaar. En ten overvloede: tussen 0.49-1.20 beschrijft de commentator de 3-1 van sterspeler Eusebio (“Voorzet, schot, goal! Het schot van Eusebio heeft doel getroffen!”).

We kijken dus, zo wil regisseur Marlen Choetsijev ons doen geloven, naar het Moskou van 19 juli 1966, terwijl op dat moment op Goodison Park in Liverpool Portugal van Brazilië wint. Maar dat kan helemaal niet, de regisseur maakt een fout. Portugal – Brazilië begon om 19.30 uur BST (British Summer Time). Had Moskou toen ook zomertijd? Dat weet ik niet, maar het tijdsverschil zal minstens twee uur zijn geweest. Eusebio scoorde de 3-1 in de 85ste minuut, oftewel omstreeks 23.10 uur (of zelfs 00.10 uur) in Moskou. De beelden aan het begin van de film zijn van overdag of hooguit van vroeg in de avond…

Wat ik al zei, een pedant, betweterig stukje. Maar ik heb wel gelijk.

Hier een samenvatting van Portugal-Brazilië. Het radiofragment uit de film Joelski Dozjd beschrijft de goal die op 6.07 voorbijkomt:

(Overigens komt in de film een halve tijdsmelding van Radio Majak voorbij, maar die is net niet te verstaan)