Dostojevski

Leidt Dostojevski in de metro van Moskou tot zelfmoord?

(Eerste publicatie: 5-5-2010)

U ziet hier een jongeman die met een bijl een dame te lijf gaat. Op de voorgrond ligt al een slachtoffer. Als u íets van Rusland en/of literatuur afweet, dan denkt u nu meteen: Dostojevski! En dan hebt u helemaal gelijk. We zien hier Raskolnikov, halverwege zijn dubbele moord in Misdaad en straf.

Op 15 mei wordt het nieuwe Moskouse metrostation Dostojevski in gebruik genomen. Het ligt aan het Soevorovplein, in de buurt waar Dostojevski werd geboren. De inrichting van het nieuwe station kan je opvallend noemen. In zwart, wit en grijs zijn taferelen uit Dostojevski’s nogal tobberig getoonzette werk afgebeeld. Ik mag die Dostojevski niet, laat hem al dertig jaar naar volle tevredenheid ongelezen, maar voor dit station maak ik een omweg, dat wil ik wel eens zien.

Over de nogal expliciete afbeeldingen wordt inmiddels volop gediscussieerd. Brengen ze labiele mensen niet uit hun evenwicht? Gaat het nieuwe station niet als een magneet werken op mensen met zelfmoordplannen? In het programma Vesti legt een een psychologe uit dat dat wel zal meevallen. “Iemand die zelfmoord wil plegen is helemaal niet met Dostojevski bezig”. Wat ik maar niet op mezelf zal betrekken.

Meer foto’s van het nieuwe station hier.

Even nog over Raskolnikov, zijn bijl en de dubbele moord: In Sint-Petersburg kon je een aantal jaren geleden nog naar binnen in het huis waar, helemaal bovenin, Raskolnikov gewoond zou hebben. Op de muur zag ik daar een bijl gekalkt met daaronder de tekst: Cтарух еще много, хватит на всех. (Er zijn nog zat oudjes, genoeg voor allemaal.) Op de deur van het trappenhuis zit tegenwoordig een cijferslot.