(6-2-2012)
Komt er een ijshockeywedstrijd op het Rode Plein? Het zou zo maar kunnen. Eind deze maand wordt in Moskou met een vriendschappelijk duel de legendarische Summit Series van 1972 herdacht, toen de USSR en Canada elkaar in acht wedstrijden bestreden op leven en dood. Minister Moetko van Sport stuurt aan op het Rode Plein als locatie.
De Summit Series betekende – midden in de Koude Oorlog - de eerste confrontatie tussen Canadese ijshockeyprofs en de staatsamateurs van de USSR. De Canadezen waanden zich superieur, maar na de eerste vier wedstrijden, gespeeld in Canada, stond het 2-1 voor de Sovjets, met één duel dat eindigde in een gelijkspel. Het decor van de volgende vier wedstrijden was het Loezjniki IJsstadion in Moskou.
Canada komt daar in de eerste wedstrijd met 4-1 voor, maar verliest met 5-4. De resterende duels móeten gewonnen worden. De Canadese supporters in Moskou begrijpen dat als geen ander en zingen, terwijl de spelers van het ijs stappen, het volkslied. IJshockeylegende Wayne Gretzky (hij volgde als jongen de Series op tv): “The fans who were in there, who were Canadian, they were fighting for their lifestyle, their beliefs and how they lived.”
Ook op het ijs was het een gevecht. Berucht is het incident in de zesde wedstrijd. Bobby Clarke haalt met zijn stick uit naar de schaatsen van Valeri Charlamov en breekt diens enkel. Assistent-coach John Ferguson: “I called Clarke over to the bench, looked over at Charlamov and said: ‘I think he needs a tap on the ankle’. Charlamov was killing us. I mean, somebody had to do it”. De machtige uithaal van Clarke ziet u hier:
Canada wint de zesde wedstrijd met 3-2 en de zevende met 4-3. Op 28 september staan beide landen tegenover elkaar voor het laatste en beslissende duel. Weer lopen de emoties op het ijs hoog op. Vooral de Canadezen gaan stevig te keer. Angstaanjagend is de manier waarop J.P. Parise met opgeheven stik op de scheidsrechter afstuift (zie volgende filmpje, vanaf 1.20):
Illustratief is ook het incident rond de Canadese official Alan Eagleson. Canada komt met 5-3 achter, maar maakt in de derde periode gelijk. Bij de 5-5 van Yvan Cournoyer gaat de lamp achter het Russische doel niet aan. Eagleson maakt zich daar zo kwaad over, dat hij door Russische politie tot de orde wordt geroepen. Dat is het sein voor een massala actie van de Canadese spelers. Ze vliegen op de boarding af - en deels erover - en ontzetten Eagleson. Die maakt daarna woeste gebaren naar het Moskouse publiek, dat zoiets nog nooit heeft meegemaakt:
Henderson has scored for Canada! Dat zinnetje van de commentator zit in het collectieve Canadese geheugen gegrift. Paul Henderson zit in de laatste minuut op de bank. Dan doet hij iets wat hij nog nooit heeft gedaan: terwijl het helemaal zijn beurt niet is om in te vallen, roept hij Pete Mahovlich van het ijs. Even later tikt hij het winnende doelpunt langs keeper Vladislav Tretjak (7.30). Het levert de beroemdste Canadese sportfoto op. In 2010 werd het shirt van Henderson voor ruim een miljoen dollar geveild.
Hier een korte terugblik op die laatste wedstrijd, door Sovjet-ogen. De Canadese spelers zijn van grote klasse, maar hun gedrag op het ijs, nee, dat heeft met sport niks te maken:
[Filmpje (nog) niet teruggevonden]
Op 26 februari moet het ervan van komen. Een ijshockeywedstrijd op het Rode Plein om het veertigjarig jubileum van de Summit Series te vieren. IJshockey op het Rode Plein? Waarom niet. Ooit werd er al een voetbalwedstrijd gespeeld.