(Eerste publicatie: 5-5-2011)

Een dag nadat ze geland was op Schiphol, na een reis uit het verre Koergan, stond Zoja Kozyreva, 74 jaar, op 4 mei om negen uur ’s ochtends bij het graf van haar vader op het Russische ereveld in Amersfoort.

Zoja’s vader, Ivan Gavrilov, werd tijdens de Tweede Wereldoorlog als vermist opgegeven. Dat hij een graf had in Nederland, was bij zijn familie niet bekend. Journalist Remco Reiding spoorde nabestaanden op in Siberië en zo stond Zoja, op de dag dat in Nederland de doden worden herdacht, dan toch nog bij het graf van haar vader. “Ik heb nu rust gevonden, nu kan ik sterven”, vertelde ze.

Het werd een lange dag, die eindigde met de jaarlijkse stille tocht van Kamp Amersfoort naar de geallieerde begraafplaats. Zoja liep mee en stond tussen de Nederlanders tijdens de twee minuten stilte. De tocht ging daarna nog een stukje verder, onder andere over het Russische ereveld. Daar werd Zoja voorgesteld aan de burgemeesters van Leusden en Amersfoort. Na afloop, Zoja stond nog bij het graf van haar vader, kwam er een vrouw op haar af. Ze zei niets, legde een hand op haar hart en maakte een lichte buiging voor Zoja.

Een dag later zat Zoja op een terrasje in Spakenburg. De kibbeling ging erin als koek. Ze keek haar ogen uit, maar vond het eigenlijk wel genoeg. Morgen naar Amsterdam? Het hoefde niet zo erg. “Ik heb het belangrijkste gisteren gezien."

(Via de Stichting Russisch Ereveld kunt u een graf adopteren. De stichting stelt nabestaanden in staat het ereveld te bezoeken.)