-------------------
Ik zat aan de cappuccino in een koffietent aan de Baumanstraat in Kazan, toen ik bovenstaand koppel-met-vlag voor bij zag komen.
Maar eerst een waarschuwing. Je hebt in Rusland de partij Communisten van Rusland en de Communistische Partij van de Russische Federatie. Die moet u niet door elkaar halen, want dat kan u op een flinke scheldkanonnade komen te staan.
Het was 1 mei, ik zat aan de koffie, en het humeur hield niet over. Een uurtje eerder had ik me, keurig op tijd, vervoegd bij het Galiasgar Kamal theater aan de Ul. Tatarstana, waar - zo had ik de avond ervoor gelezen - de Federatie van Vakbonden van Tatarstan een manifestatie zou houden. Er werden drieduizend man verwacht - er was niemand.
Buiten op de Baumanstraat, na de cappuccino, kwam ik het koppel weer tegen, ze gingen nu de andere kant op. Ik liep ze achterna en belandde alsnog bij een demonstratie - niet van de vakbonden, maar van de Communisten van Rusland. Een kinderkoor zong Sovjetliedjes, er waren stevige toespraken en Stalin keek toe vanaf een portret aan een lantaarnpaal. De Communisten van Rusland hebben op hun site een lijstje gezet van kenmerken die hen onderscheiden van de Communistische Partij van de Russische Federatie. Zo staat daar (punt 1) dat zij de partij van Lenin zijn en de Communistische Partij van de Russische Federatie de partij van Zjoeganov. Het volgende punt - een gemene steek onder water - vermeldt dat de gemiddelde leeftijd van de Communisten van Rusland 40 jaar is en de gemiddelde leeftijd van de leden van de Communistische Partij van de Russische Federatie 70.
Of het waar is van die 40 jaar, ik weet het niet. De opgekomen demonstranten in Kazan oogden in elk geval weinig vitaal en het was al met al, ondanks de jongens en de meisjes van het koor die erg hun best deden, een zielige vertoning.
De sprekers bewierookten de USSR, verketterden het kapitalisme, spraken schande van de NAVO en scholden Zjoeganov uit voor hielenlikker en verrader. Het mooiste was nog een man met een pet (ik schatte hem op een jaar of 70), die Pavel Groedinin de maat nam en zich daarbij lelijk versprak. Groedinin was bij de recente presidentsverkiezingen de kandidaat van de Communistische Partij van de Russische Federatie en als zodanig dus al volledig fout. Waar dan nog bijkomt dat hij zich als directeur van een kolchoz in de buurt van Moskou tot een geslaagd zakenman heeft ontpopt. En daar moet je bij de Communisten van Rusland natuurlijk niet mee aankomen, helemaal niet als die kolchoz ook nog eens Lenin Kolchoz heet, gewoon de oude naam nog uit de USSR. De man met de pet kende die kolchoz nog van vroeger! Het was daar de hemel op aarde! Het was - en daar kwam de verspreking - een показушный kolchoz! Hij schrok er zelf van (“o, nu zeg ik een lelijk woord”) en herstelde zich onmiddellijk: het was een показательный kolchoz! *)
Ik wist me te beheersen, terwijl ik al foto’s makend tussen de dunne rijen van betogers (het waren er eerder vijftig dan honderd) doorliep. Had ik hardop gelachen, dan was ik misschien wel aangezien voor Zjoeganov-aanhanger of ontmaskerd als de NAVO-onderdaan die ik was. Ik zoemde nog maar eens in op de strikken in het haar van de meisjes in het koor, fotografeerde als teken van betrokkenheid een spandoek (de twee dames die het droegen draaiden het meteen mijn kant op) en ging weer eens op huis aan. Met die ene verspreking op zak kon mijn verblijf in Kazan al niet meer stuk.
*) показушный is een bijvoeglijk naambord dat is afgeleid van показуха: mooidoenerij. Het is een term uit de Sovjettijd voor iets met een mooie façade, waarachter van alles mis is. Показательный - het woord dat de man met de pet meteen had willen zeggen - betekent: voorbeeldig.