(Eerste publicatie: 25-7-2009)

Vasili Makarovitsj Sjoeksjin overleed in 1974 tijdens filmopnamen. Hij zou vandaag 80 jaar zijn geworden. Sjoeksjin was filmregisseur, acteur, maar bovenal schrijver. Voor mij althans, voor velen is zijn filmwerk kennelijk niet minder belangrijk. Tv-zender Pervyi Kanal zond vandaag drie van zijn films uit.

Sjoeksjin heb ik net niet ‘meegemaakt’. Een jaar na zijn dood leerde ik het Russische alfabet, een paar jaar later maakte ik kennis met zijn verhalen. Hij schreef er ruim honderd. Vooral dankzij Sjoeksjin kreeg ik, vanuit Nederland, zicht op de gewone Russen die zich achter de façade van ronkende Pravda-propaganda door het gewone leven sloegen, zo goed en zo kwaad als dat ging. De menselijke maat telde niet in de USSR, wél in de verhalen van Sjoeksjin. Dat contrast maakte en maakt zijn personages ontroerend. De USSR, met zijn minachting voor het individu, bestaat niet meer. Sjoeksjin - vrijwel onbekend gebleven in het Westen – lijkt in aanzien alleen maar te groeien.

Er worden dit jaar tentoonstellingen, lezingen en conferenties aan hem gewijd. In september is er in Moskou een Sjoeksjin festival. Zijn verzameld werk is opnieuw uitgebracht, het museum in zijn geboortedorp Srostki heeft een nieuw gebouw gekregen. Wat mijzelf betreft: alleen al door zijn verhalen zijn mijn inspanningen om Russisch te leren de moeite waard geweest.

Het Sjoeksjin museum vindt u hier.