(Eerste publicatie: 6-9-10)
Wandelend door de Mochovaja straat, op zoek naar de school van Vladimir Nabokov en Osip Mandelstam, hoor ik uit een luidspreker een Russische romance. Even later passeer ik een gedenksteen met verse bloemen: hier woonde Valeri Agafonov.
De naam Agafonov ken ik niet, maar ik vermoed een verband tussen de verse bloemen en de romance die klinkt. En inderdaad, schuin tegenover de gedenksteen, op een verlopen binnenplaats, is een concert gaande ter nagedachtenis aan zanger/gitarist Agafonov die op 5 september 1984 op 43-jarige leeftijd overleed.
Eerbiedig luistert het publiek naar een volgend lied. Ook dat klinkt uit een luidspreker, terwijl het kleine podium, op een stoel en wat bloemen na, leeg is. Agofonov kijkt toe vanaf een foto, zijn geest – dat móet ik nu wel schrijven – waart rond tussen de afbladderende gebouwen. Jongeren zijn nagenoeg afwezig, men gedenkt hier zijn jeugd.
Terwijl het voortdurend op regenen staat, treden er vervolgens diverse zangers en zangeressen op, met repertoire dat ook Agafonov zong: romances en zigeunerliederen. De ene stem is aangenamer dan de andere, maar alles wordt door het publiek eensgezind in dank aanvaard.
Thuis laat ik de foto’s aan mijn gastvrouw zien. “Ah, Agafonov. Die zong altijd onder de trap van het Theaterinstituut op de Mochovaja straat, toen mijn moeder daar studeerde. Knappe jongen, sympathiek. Dronk alleen erg veel.”
Ik zoek wat verder en vind het verhaal van die trap terug. Over de drank wordt gezwegen, wel wordt zijn zwakke hart genoemd. Agafonov had geen muzikale opleiding, maar beschikte over een ongekende dosis talent en werklust. Hij trad op in Hotel Astoria (generaal De Gaulle was onder zijn publiek), had wat filmrollen en wist zich langzamerhand het officiële circuit binnen te werken, wat in de USSR niet eenvoudig was. Roem kwam pas in zijn laatste levensjaar, de verschijning van zijn eerste LP maakte hij niet meer mee. Zijn hart begaf het toen hij vanuit Petrodvorets voor een concert onderweg was naar Leningrad.
Ik vond wat filmpjes van het concert van vorig jaar, op dezelfde plek aan de Mochovaja. Ik kies niet voor optredende zangers, maar voor de afsluiting. Het geeft de sfeer goed weer. De presentratrice is dezelfde. Ze spreekt de hoop uit dat het concert ook in 2010 weer plaats zal vinden.