(28-4-2009)

Hoe heeft dit boek aan mijn aandacht kunnen ontsnappen … Onbegrijpelijk en bijna onvergeeflijk! En nu is het in de voor mij bereikbare boekwinkels (ook op internet) uitverkocht.

Efronsinija Kersnovskaja (1908-1994) bracht twaalf jaar door in de Goelag en deed daar naderhand verslag van in tekeningen en tekst.

Ik kwam Kersnovskaja weer op het spoor dankzij de culturele site Izo. Ik had wel eens werk van haar gezien (het weekblad Ogonjok besteedde ooit aandacht aan haar), maar het 856 pagina’s dikke boek Hoeveel is een mens waard (Сколько стоит человек, uit 2006), met daarin al haar tekeningen over haar jeugd en de nachtmerrie van de kampen daarna, was me ontgaan.

Via Izo belandde ik op een site die volledig aan Kersnovskaja is gewijd. De tekeningen en verhalen uit bovengenoemd boek zijn er te zien. Ook haar andere werk wordt gaandeweg op de site gepubliceerd.

Wat een wrange combinatie: die aandoenlijke stijl van de tekeningen en de ellende die ze uitbeelden. De literaire kwaliteit van Kersnovskaja’s verhalen ga ik niet beoordelen, daar wil ik eerst het boek voor in handen hebben. Maar de tekeningen alleen al … Lees ze in combinatie met de kampverhalen van Varlam Sjalamov, een scherper beeld van de kampen onder Grote Mensenvriend Stalin is niet te krijgen.

Hier nog een kort vervolg.