-----------------
Je bent een jonge vrouw, verslaafd aan cocaïne. Je zit op een bankje op een van de Moskouse boulevards, waar de sneeuw veranderd is in slijk. Misschien hoop je nog op een klant … En dan krijg je het advies om er, met het bontje om je nek, maar een einde aan te maken. “En wanneer u verstijft, omhult het doodskleed van de duisternis uw paarskleurige lijkje.”
Er zijn misschien liederen met hardvochtigere teksten, maar ik ken ze niet.
En ik bij de naam van de zanger van het origineel, Aleksandr Vertinski, altijd maar denken aan zwoele champagne en dromerige liefdes in verre havens. Ook daarover zong Vertinski (1889-1957), vaak zelfs, maar niet in het lied Кокаинетка/Kokainetka. Er zijn geen bewegende beelden van een zingende Vertinski (wel van hem als filmacteur, nadat hij in 1943 uit de emigratie naar de Sovjetunie was teruggekeerd.) Ik ben ook geen geluidsopname van Kokainetka in zijn uitvoering tegengekomen. Hier een van de vele wel beschikbare versies, van Tatjana Kabanova, met bijpassende, schurende pianoklanken.
Кокаинетка / Cocaïnemeid.
Muziek en tekst: Vertinski (Als mogelijke tekstschrijver wordt ook Vladimir Agatov genoemd)
Что вы плачете здесь одинокая ,милая *) деточка
Wat zit je hier te huilen, eenzaam, lief kind
Кокаином распятая в мокрых бульварах Москвы
Door cocaïne gekruisigd op de natte boulevards van Moskou
Вашу детскую шейку едва прикрывает гаржеточка
Uw kinderhalsje wordt maar net bedekt door een bontje,
Обветшалая, мокрая вся и смешная как вы
Net zo versleten, helemaal doorweekt en net zo lachwekkend als u
Вас уже отравила Московская**) слякоть бульварная
U bent al vergiftigd door het Moskouse slijk van de boulevards
И я знаю, крикнув, вы можете спрыгнуть с ума
En ik weet, met een schreeuw springt u de waanzin zo tegemoet
А когда вы замрёте ***) на этой скамейке кошмарная
En wanneer u verstijft op dit ijselijke bankje
Ваш сиреневый трупик окутает саваном тьма
Omhult het doodskleed van de duisternis uw paarsen lijkje
Так неплачте, не стоит, моя одинокая деточка
Huil dus maar niet, het heeft geen zin, mijn eenzaam kind
Кокаином распятая в мокрых бульварах Москвы
Door cocaïne gekruisigd op de natte boulevards van Moskou
Лучше синюю шейку свою затяните потуже гаржеточкой
Je kan beter het bontje strakker om je blauwe halsje trekken
И ступайте туда, где никто вас не спросит кто вы
En u kunt gaan naar de plek waar niemand u vraagt wie u bent.
*) variant: глупая (dom)
**) variant: осенняя: (herfst-)
***) variant: умрёте (sterft)
----------
Dat ступайте .... Dat zeg een meerdere tegen een ondergeschikte: U kunt gaan.
Over de vertaling van de titel heb ik zitten aarzelen. Het Russische kokainetka kleeft een zekere elegantie aan, het klinkt bijna vertederend. Dan kom je in het Nederlands misschien uit bij ‘cocaïnemeisje’. Maar dat doet te veel denken aan het wel erg onbedorven ‘bloemenmeisje’. Cocaïnehoertje? Dat klinkt weer te schel. Dan houd ik het toch maar op cocaïnemeid. (Maar ik aarzel nog steeds; vandaar dat ik in de titel van dit stukje cocaïnemeisje heb laten staan.)
Vertinski schreef het nummer in 1916. Cocaïne – populair onder de Russische bohème van die tijd - was hem niet vreemd, maar hij wist een verslaving te voorkomen. Dat gold niet voor zijn zus, die eraan overleed.
Aleksandr Vertinski
Hier nog de versie van zangeres Katja Lintsevitsj, zonder schrille piano. De grotere harmonie van de muziek vormt een wrang contrast met de ijskoude tekst.