----------------
Het is leuk om te zien hoezeer het werk van fotograaf Prokoedin-Gorski, na de herontdekking van zijn foto’s in de jaren negentig van de vorige eeuw, deel is gaan uitmaken van Ruslands cultuur-historisch bewustzijn. Prokoedin-Gorski emigreerde na de revolutie van 1917 naar het Westen en zijn prachtige kleurenfoto’s belandden uiteindelijk in de Library of Congress in Washington. Via digitale routes hebben zij allang weer hun weg teruggevonden naar Rusland.
Vaak worden ze gebruikt om te laten zien hoezeer een bepaalde locatie door de jaren heen is veranderd – of juist hoe weinig.
Krochino (1909 - 2013)
Jaroslavl (1911 - 2009)
Een andere manier om werk van Prokoedin-Gorski te gebruiken, kwam ik onverwacht tegen bij Otava Jo (Отава Ё), een groep uit Sint-Petersburg die volksmuziek speelt met een modern kleurtje. In een recente clip gebruiken ze een van de bekendste foto’s van Prokoedin-Gorski, van drie meisjes in het dorp Topornja. Hij staat boven aan dit stukje. De clip is opgenomen op een andere locatie en ook de kleren zijn niet hetzelfde, maar het effect is prachtig.
Het begint eigenlijk al bij 1.30. De beelden die volgen (tot 1.45) verwijzen overduidelijk naar Prokoedin-Gorski, al had ik dat bij de eerste keer kijken niet meteen door. Maar dan, op 3.57, daar komt de oude meester echt tot leven. Wanneer de drie ‘moderne’ meisjes weglopen, is het net of je op zijn plaats staat. Zou hij zich indertijd hebben afgevraagd of de foto was gelukt? Dat was ie!
En natuurlijk moest ik meteen denken aan de prachtige film Inventaris van het Moederland, van Ben van Lieshout. Ook hij wekt oude foto's van Prokoedin-Gorski tot leven, en ook bij hem komen - te midden van veel meer - de drie meisjes met de bessen voorbij.
--------------
(Bij het schrijven van dit stukje kwam ik aardig wat foto’s van Prokoedin-Gorsky tegen - in een ‘verse’, digitale vorm zonder verticale kleurenstroken rondom - die ik nog niet eerder gezien had. Sommige daarvan zijn adembenemend. Iets voor een volgende stukje.)