Uit de schatkamer van Sovjetliedjes: een onweerstaanbare lofzang op Paramaribo

--------------------

Paramaribo Suriname Lyudmila Lyadova



Mijn vorige stukjes gingen over moordpartijen uitgevoerd door beulen van de NKVD tijdens de Stalinterreur in Siberië. Dit stukje gaat over Paramaribo. Waarbij ik u meteen even moet corrigeren. De klemtoon in Paramaribo ligt op de voorlaatste lettergreep: Paramaribo.

En ik stel u voor aan Ljoedmila Ljadova, een dame met een lange zangcarrière en een repertoire dat staat als een huis. Hier bezingt zij de hoofdstad van Suriname. Ze krijgt daarbij stevige ondersteuning van een geluidsband, die wel even te vroeg wordt gestart. Hulde voor de zeer geroutineerde wijze waarop Ljoedmila dat opvangt.


De tekst is een pareltje. Hoever hij teruggaat weet ik niet, maar – laat u niet misleiden door de moderne dreun die eraan is toegevoegd – het lied stamt uit de Sovjetunie. Misschien nog uit de tijd dat Suriname gebukt ging onder het imperialistisch-koloniale juk van Nederland. Ljoedmila heeft de tekst wel aangepast aan de moderne tijd en in de eerste regel ‘Sovjet’ vervangen door ‘Russisch’. In het geweldige laatste couplet is ‘Leningrad’ omwille van het rijm gelukkig blijven staan. De tekst is van Arkadi Ventsel, over wie ik niks heb kunnen vinden. Ljoedmila schreef de muziek.

 

ПАРАМАРИБО

Большой советский теплоход
Een grote Sovjetboot
У берегов Гвианы.
Voor de kust van Guiana [= Nederlands Guiana, met Suriname]
В Парамарибо он идет,
Naar Paramiroba gaat hij
Где пальмы и бананы.
Waar palmen en bananen zijn

И видят наши моряки
En onze zeelui zien
Оранжевые горы,
Oranje bergen [dit zal geen verwijzing naar Nederland zijn]
Вдали белеют маяки –
Wit lichten in de verte vuurtorens op
Парамарибо скоро.
Paramaribo is nog maar even

Парамарибо, Парамарибо,
Парамарибо – город утренней зари,
… stad van het vroege ochtendlicht
Парамарибо, Парамарибо –
Он о любви нам и о дружбе говорит.
… spreekt van liefde en vriendschap

В порту к советским морякам
Гвианка шла навстречу,
In de haven kwam de Sovjetzeelui
Een Guiaanse tegemoet
Но как, не зная языка,
Maar als je de taal niet kent
Сказать ей: "Добрый вечер"?
Hoe zeg je haar dan: goedenavond?
С глазами встретились глаза
Ogen begroetten elkaar
И вместо разговора
En in plaats van een gesprek
Матрос на берег показал,
Wees een matroos naar de oever
И все запели хором:
En allen zongen in koor:

Она на русском языке ответила: "Спасибо.
Ze antwoordde in het Russisch: bedankt
Вы передать должны Москве привет Парамарибо.
U moet Moskou de groeten doen van Paramaribo
Пускай далеко мы живем,
Al wonen we ver van elkaar
Но в дружбу верить надо…"
We moeten in vriendschap geloven.”
И пели моряки потом
Весь путь до Ленинграда:
En toen zongen de zeelui
De hele reis tot Leningrad:
 

Ljoedmila Ljadova (1925) trouwde vijf keer en schreef achthonderd liedjes. Graag wijs ik op enkele titels: Maarschalk Zjoekov, En ze noemen me KAMAZ, Vrouwen van agenten, en Ode aan Lev Jasjin. De kans dat ik over dit laatste lied binnenkort een stukje schrijf, is vrij groot.

---------------

Er is overigens nog een moderner Russisch liedje over de hoofdstad van Suriname, van de groep Kwartal. Dat bevat nogal wat onjuistheden. Zo krijgt Paramaribo een plekje aan de oceaan, met een gouden strand, een parelende branding en vuurrode koralen. (Ik weet niet in welke mate Suriname tegenwoordig nog aan bod komt in het onderwijs, daarom voor de zekerheid: Paramaribo ligt aan de rivier de Suriname.) Verder constateren we dat het refrein een regel bevat die letterlijk is overgenomen uit de tekst van Arkadi Ventsel en dat componist A. Piljavin goed geluisterd heeft naar het nummer Spring Fever van het IJslandse ensemble Mezzoforte. Wel ligt de klemtoon in Paramaribo ook hier weer op de juiste plek.