(Eerste publicatie: 1-2-2010)
Dina Kaminskaja, ik schreef al eerder over haar en haar boek Aantekeningen van een advocaat. In januari 1968 verdedigt zij dissident Joeri Galanskov. De stemming in de Moskouse rechtszaal, gevuld met een door de KGB geselecteerd publiek, is vijandig. In de pauze ziet Kaminskaja buiten, waar het bijna 30 graden vriest, een groep sympathisanten staan, omringd door agenten. “Zij komen naar deze zwijgende demonstraties van proces naar proces, totdat ze zelf naar de rechtbank worden gebracht”. Achter haar hoort ze iemand over de sympathisanten zeggen: “Een mitrailleur, en ze dan allemaal zo in één keer…” Er wordt gelachen. Het is dat fijne publiek uit de rechtszaal.
Kaminskaja schrijft dat er een lied over dat proces is gemaakt, “door een bekende Moskouse bard”. Dat was snel gevonden. Het is van Joeli Kim, uit 1968, en heet Immitatie van V. Vysotski. (Ik ben onvoldoende thuis in het repertoire van Vysotski om die titel te duiden.). Opvallend is de eerste regel: De vorst kraakt, als een mitrailleur boven het slagveld.
Die mitrailleur… zou Kaminskaja Kim misschien verteld hebben wat ze daar in de pauze achter haar had horen zeggen? Of is het via via bij Kim beland? Of is het toeval, dat beeld van die mitrailleur in die eerste regel? Hoe dan ook, het is een sterk lied. Hieronder de tekst, gevolgd door een ongepolijste vertaling (suggesties voor een betere zijn welkom).
1.Мороз трещит, как пулемет трещит над полем боя
2.И пять машин, как пять собак, рычат и жаждут крови
3.И добровольный опервзвод стоит уже конвоем
4.Им только б знак, а знак и так сорваться наготове
5.Тут за стеною ставит суд законы вне закона.
6.Корреспонденты в стороне внимательно-нейтральны
7.И горстка граждан жмется тут как зэки в центре зоны
8.Пришли за правду порадеть и крест принять опальный
9.На тыщу академиков и член-корреспондентов
10.На весь на образованный, культурный легион
11.Нашлась лишь эта горсточка больных интеллигентов
12.Вслух высказать, что думает здоровый миллион
13.Вон бывший зэк стоит себе ногой колотит ногу
14.И вон полковник КГБ ногой колотит ногу
15.Вон у студента у врача отец замерз на БАМе
16.А у того у стукача зарыт под Соловками
17.И вот стоят лицо в лицо, и суд не в поколеньях
18.Не сыновья против отцов, а сила против правды
19.Видать, опять пора решать, стоять ли на коленях
20.Иль в Соловки нам поспешать, иль в опер-лейтенанты
21.Ах, как узок круг этих революционеров
22.То-то так легко их окружили во дворе
23.И тоже вне народа, и тоже для примера
24.И дело происходит тоже в старом декабре
1. De vorst kraakt, als een mitrailleur boven het slagveld
2. En vijf auto’s, als vijf honden, grommen op bloed belust
3. En een vrijwilligerspeloton staat er al als konvooi
4. Ze behoeven slechts een teken, het teken kan ieder moment losvliegen
5. Hier achter de muur plaatst de rechtbank wetten buiten de wet
6. De correspondenten terzijde zijn aandachtig-neutraal
7. En een groepje burgers staat opeengehoopt, als gevangenen midden in een kamp8. Ze zijn gekomen om zich in te zetten voor de waarheid en het kruis van ongenade te ontvangen
9. Op duizenden leden en correspondent-leden van de Academie
10. Op het hele ontwikkelde en culturele legioen
11. Was slechts dit kleine groepje zieke intellectuelen bereid
12. Om hardop te zeggen wat het gezonde miljoen denkt
13. Daar staat een ex-gevangene met zijn voeten te stampen
14. En daar staat een luitenant-kolonel van de KGB met zijn voeten te stampen.
15. Van die student geneeskunde is de vader doodgevroren aan de BAM16. En die van die verklikker ligt begraven bij Solovki
17. En ze staan daar oog in oog, het is geen rechtszaak tussen generaties
18. Geen zonen tegen vaders, maar krachten tegen de waarheid
19. Kennelijk is weer de tijd gekomen om te besluiten: gaan we op de knieën,
20. Belanden we spoedig o
p Solovki of worden we opsporings-luitentant
21. Ach, hoe klein is de kring van deze revolutionairen
22. Wat hebben ze hen ook eenvoudig omsingeld op de binnenplaats
23. En ook los van het volk, en ook bij wijze van voorbeeld24. En het speelt zich ook af in de oude decembermaand
Regel 21 komt uit een artikel van Lenin en slaat op de opstand van de Dekabristen (1825). Regel 24 verwijst naar de oude jaartelling van voor de Revolutie. De dag van het proces zou volgens die kalender ook in dekabr / december zijn gevallen.