De "levenslustige debiliteit" van Sovjetliedjes

(Eerste publicatie: 20-11-2009)

Ik liet me al eens lovend uit over de Russiche blogger Germanych . Goed gefundeerd en af en toe lekker venijnig keert hij zich tegen de heimwee naar de USSR, het land waar hij opgroeide. Zijn stukjes zijn een mengeling van eigen herinneringen en maatschappelijk-historische beschouwinkjes.

Een tv-programma over Sovjet-liedjes maakt hem bijna onpasselijk. “De communisten castreerden de muzikale wereldcultuur. Zij bepaalden: déze kunst is goed, en dat is bourgeois-rotzooi die het niet waard is om in de USSR gehoord te worden. De Sovjet-liedjescultuur bleef grotendeels steken op het niveau van de jaren dertig”.

Levenslustige debiliteit, zo omschrijft Germanych de sfeer die uit Sovjetliedjes opsteeg. De USSR kende geen problemen, dus waren de muziek en de teksten probleemloos. Wie dit overdreven vindt, moet hier maar even naar kijken, de groep Pesnjary. We schrijven 1976:

Tegenover deze brave niets-aan-de-hand-muziek welde een subcultuur op die gevoed werd door bandrecorderspoelen en cassettebandjes. Er kwamen rockgroepen op, die mateloos populair werden, juist doordat ze geen officiële platen konden uitbrengen. Hun muziek was niet 'probleemloos'. Kijk bijvoorbeeld naar Kino met frontman Viktor Tsoi (een wat latere opname, dat wel), en het is meteen duidelijk: daar viel voor een braaf Sovjet-ensemble niet tegenop te musiceren. De slag om de jeugd was verloren:

Een klein beetje Woodstock in Kaloega

(Eerste publicatie: 16-6-2009)

Het zit er weer op voor dit jaar, Poestye Cholmy, een meerdaags festival in de open lucht in de provincie Kaloega, ten zuid-westen van Moskou. Poestye Cholmy (Lege Heuvels) is “een gemeenschap van mensen verbonden door hun liefde voor niet-formele kunst in al haar uitingsvormen”. De missie van het festival: de vorming van een positieve blik op de wereld en op jezelf.

Te oordelen naar de foto’s - ik was zelf niet aanwezig – is die missie geslaagd, in elk geval voor de vier dagen dat het festival duurde, al dreigde het slechte weer nog flink roet in het eten te gooien.

Poestye Cholmy vindt al zes jaar plaats in de provincie Kaloega, maar wel telkens op een andere lokatie “om de platgetreden natuur te laten herstellen”. Verhuizen naar een andere regio is niet uitgesloten, zegt de organisatie op de festivalsite. Misschien naar het noorden (“dichter bij de wortels”), verder weg van de steden, of naar de Mongoolse woestijn.

De woorden Woodstock en Oerol komen bovendrijven … Het oogt in elk geval zeer sympathiek en ik had er best een kijkje willen nemen, al is het de vraag of ik het festivalterrein dit jaar zou hebben gehaald. Regen op de eerste dag maakte de wegen in de buurt onbegaanbaar. Het programma moest worden ingekort en er konden nog maar drie podia worden gebouwd. De organisatie waarschuwde: “Nieuwe auto’s worden tegengehouden, er is geen parkeerplaats, de wegen zijn onbegaanbaar. De auto’s staan op 15 km van het festival. Die afstand groeit met elke auto die erbij komt.”

De afterparty vindt plaats op 26 juni, gewoon in Moskou:

En we springen met z'n allen van een brug

(Eerste publicatie: 7-3-2009)

Eerst denk je toch: hier gaat iets heel erg mis! Met dat akelig harde ijs daar beneden…

Maar nee hoor, het is allemaal zo bedoeld, en even later hangen de jongens en meisjes vrolijk in de lucht. Waarna het moeilijkste nog komt, want ze moeten ook weer terug die brug op.

Het vereist enige voorbereiding en je hebt er ook een hoop materiaal voor nodig.

Dat knoop je allemaal vast, heel stevig en met beleid, vanwege dat akelig harde (of onbetrouwbare – wat me minstens zo vervelend lijkt) ijs.

Wat hier gebeurt, weet ik niet. Worden ze allemaal een voor een naar boven gesjord?:

Een verlaten brug ergens over een kanaaltje in de provincie? Nou nee, we hebben het hier over een redelijke drukke spoorlijn op het traject Moskou - vliegveld Sjeremetjevo.

De politie kwam ook nog even kijken.

Ik schat dat die jongelui toch zeker een uur op die brug zijn bezig geweest om die touwen goed te hangen. Twee mogelijkheden:

1: Russische treinbestuurders staan niet in verbinding met 112.

2: Russische treinbestuurders zien volk op het spoor en denken: hé, leuk, daar heb je ze weer, vorige week zaten ze hier ook al; trekken nog eens aan de stoomfluit en rijden goedgemutst verder.

Geweldig land. Niet kapot te krijgen.