(Eerste publicatie: 19-5-2009)

De schaakstukken hieronder zijn gemaakt van brood. Ik heb voor u het recept.

Neem liefst wit tarwebrood. Is dat niet voorradig, dan is bruin ook goed. Bij voorkeur deeg van matige kwaliteit, in elk geval zonder kunstmatige gistmiddelen. Er zijn twee manieren van bereiden:

1. Een snelle met minder goed resultaat: Broodkruimel kneden als klei. Suiker toevoegen (anders barst het bij het drogen). Hoe beter het brood, hoe meer suiker er nodig is. Eén à twee uur kneden, totdat de suikerkristallen zijn opgelost en je een gelijkmatige massa hebt. En daar maak je de schaakstukken van. Geen suiker in huis? Dan langer kneden en af en toe speeksel (geen water!) toevoegen.

2. Een langzame manier met een steviger resultaat: Giet kokend water (het liefst meteen al met suiker) op het broodkruimel. Zet weg op een warme plek, bij voorkeur enkele dagen, tot het zurig ruikt. De massa op een strak gehouden handdoek leggen, met een lepel het vocht er doorheen drukken, wat overblijft op plastic laten drogen. Heeft het spul de juiste stevigheid, dan kan je aan de slag.

Kleuren maak je met de as van verbrand papier en inkt uit balpennen. De voetstukjes zijn gewoon van hout.

U kunt het schaakspel aanschaffen via deze site, die volledig gewijd is aan het Russische kamp- en gevangeniswezen. De stukken van brood zijn namelijk gemaakt door gevangenen. Vandaar ook de kampkledij van de ‘zwarte’ pionnen. De ‘witte’ stukken zijn de bewakers. Prijs: 17.000 roebel (375 euro). Vooraf betalen … Maar het lijken me wel betrouwbare gasten.