---------------
L.V. Chartsjenko - Ontmoeting van de inwoners van Komsomolsk met Joe.A. Gagarin in juni 1967. (Jaartal schilderij?)
Wat valt dat nou tegen, dacht ik, terwijl ik door de verschillende afdelingen slenterde van het Kunstmuseum aan de Straat van de Vrede, nummer 16, in Komsomolsk aan de Amoer. Dat er weinig oude meesters te bewonderen waren, nee, allicht; de stad werd gesticht in 1932, dus waar hadden ze die vandaan moeten halen. Maar juist dat stichtingsjaar en de geschiedenis van de stad hadden hoge verwachtingen gewekt: er zouden vast mooie Sovjet-schilderijen hangen uit de jaren vijftig en zestig - of zeventig, voor mijn part.
Ze hingen er niet, dacht ik. Wel kwam ik een heel erg vrolijke Joeri Gagarin tegen. Zag ik hem ooit eerder zo stralen?
Een verdieping hoger … Er hing wel wat oud spul, maar indruk maakte het allemaal niet. Ook de kleine speurtocht die ik in zulke Russische musea altijd houd (‘Zoek Nederlandse sporen!’), leverde niks op. Ik liep nog maar eens naar een volgende zaal, waar een deel van de doeken onbereikbaar was, omdat een groepje vrouwen er met een workshop bezig was. Iets met breien of macrameeën. Het zag er creatief uit en ze hadden het erg naar hun zin.
Eén van de vele dames in dienst van het museum wees me op een zaal die ik vast nog niet gezien had. Ik deed mijn best om vriendelijk te blijven. Dat wijzen gebeurt in Russische musea vaak zo dwingend (hoe kleiner het museum, hoe dwingender), dat ik meestal lekker de andere kant op loop. Nu volgde ik, enigszins vermoeid, de instructies op en belandde in een zaaltje met moderne bouwsels waar ik in één oogopslag genoeg van had. Ik dacht: ik ga maar naar de uitgang – maar dat ging natuurlijk zo maar niet.
Ik wilde met de trap omlaag, naar de uitgang dus, maar werd op de overloop door weer een andere dame gewezen op een aparte tentoonstelling, een trap omhoog. Mijn zwaar lot vervloekend werkte ik me, trede voor trede, naar boven. Onderweg passeerde ik nog dit schilderij, …..
V.P. Lanovanko - Het eerste kind van Komsomolsk
….. waar ik niet goed raad mee wist, maar dat ik na enig wikken en wegen besloot om niet mooi te vinden. Het tafereel speelt zich af ergens begin jaren dertig. Het doek zelf is van recenter datum (hoe recent weet ik niet, er hing wel een kaartje bij, maar daar stond geen jaartal op) en mist elke charme die een vergelijkbaar tafereel ongetwijfeld wel zou hebben gehad, ware het begin jaren dertig vastgelegd. (Over die ‘charme’ moet ik nog maar eens een apart stukje schrijven, want het blijft natuurlijk raar: dat je met plezier kijkt naar schilderijen die toch bedoeld waren ter meerdere eer en glorie van een volledig fout regime.)
Eindelijk was ik boven. Ik deed een deur open en belandde in een schemerige gang. Op een trapleer, wankel zo te zien, was iemand bezig om iets aan de verlichting te doen. Links stond een deur op een kier. Ik stapte naar binnen, het licht in, en keek compleet (en zeer aangenaam) verrast om me heen: híer hingen al die Sovjet-schilderijen die ik me op weg naar het Kunstmuseum van Komsomolsk aan de Amoer had voorgesteld!
Ze waren allemaal van één schilder: Nikolaj Vasiljevitsj Ivanov, die in 1917 werd geboren in de regio Voronezj (wie mij kent, die weet: dat schept een band) en die in 1965 door de bliksem werd getroffen en overleed.
Wordt vervolgd.