Midden jaren tachtig had ik mijn eigen rubriekje in het Utrechts Nieuwsblad. Om de twee weken schreef ik over kleine dingetjes uit het dagelijks leven in Rusland – wat je in die tijd in Nederlandse kranten nog niet zo vaak tegenkwam. Het rubriekje heette Uit Moskou en ik deed er – aan mijn bureau in Utrecht – altijd erg mijn best op. Aan één van die stukjes (‘Treinreis naar de hoofdstad’ – u vindt het onder aan deze pagina) moest ik denken, toen ik bij blogger Kykolnik een verzameling Russische schilderijen tegenkwam met als thema ‘onderweg’.

Op de schilderijen (voornamelijk uit de Sovjet-periode) zijn vliegtuigen, metro’s, trams bussen en boten te zien, maar vooral treinen. Wat niet zo raar is. Russische treinen spreken nu eenmaal tot de (romantische) verbeelding, met het landschap erbij kan je als schilder alle kanten op en bovendien waren treinen- en dan vooral de machtige locomotieven - in de USSR een belangrijk symbool van de vooruitgang.

Het is een beetje rijp en groen door elkaar, die verzameling. Ik heb er een selectie uit gemaakt, waarvan vooral de trein als ‘communistische voortrekker’ het slachtoffer is geworden. (Het eerste deel van de verzameling van Kykolnik vindt u hier, onderaan die pagina kunt u lustig doorklikken voor veel meer.)

Zoja Odajnik-Samojlenko: Gesprek in de coupé. (Jaar?)

Georgi Nisski: Herfst. Seinen. (1932)

Dmitri Sjeremet: Thee. (1964)

Gernadi Gold: 3de klas [Platskart]. 1965

Vachit Boerakanov: Station. (1962)

Aleksandr Petrov: Kazan Station. (1980)

Irina Makarova: Ochtend in de wagon. (1976)

Viktor Pribylovski: Naar een nieuw leven. (Jaar?)

Larisa Tsjorbadze-Tolmasova: Moskou. Naar een nieuw leven. (Jaar?)

Samoeil Adlivankin: Tramremise Roesakovski. (1928)

Boris Klevogin: De 30. (1985)

Joeri Frolov: Onderweg. (1965)

Anatoli Levitin: Naar nieuwe streken. (1961)

Georgi Nisski: Winter bij Moskou. (1951)

Antonina romodanovskaja: Naar Moskou. (1966)

Valentin Belooesov: Carrousel. (1967)

Dmitri Zjilinksi: In de metrowagon. (1957)

Georgi Nisski: Boven de sneeuwvlakten. (1960)

Vladimir Koloskov: Aerflot op de Zuidpool. Penguins. (Jaar?)

Illarion Golitsyn: Moskous perron. (1957)

Semjon Fajbisovitsj: Begin van de lente. (1986)

Pjotro Ossovski: Sporen-wegen. (Jaar?)

Viktor Sidorenko: Passagier. (Jaren tachtig)

Illarion Golitsyn: In het spitsuur. (1955-57)

Illarion Golitsyn: De laatste stoptrein. (1955-57)

Sergej Sjablavin: Avond. (1976)

Beperkend is het natuurlijk wel, de verzameling van een ander als uitgangspunt nemen. Enig eigen speurwerk levert gegarandeerd een boel schilderijen op die mooier zijn dan veel van wat ik bij Kykolnik aantrof, zoals dit bijvoorbeeld.

Semjon Fajbisovitsj: Moskouse Ringweg. (1984)

Het is van Semjon Fajbisovitsj (ik kwam zijn naam op het spoor via een van de schilderijen uit de selectie hierboven). Over hem schrijf ik misschien nog een keer een apart stukje.

En hier mijn stukje uit het Utrechts Nieuwsblad: