sint-petersburg

Sint-Petersburg - de culturele hoofdstad. Actiegroep Vojna.

(Eerste publicatie: 15-10-2010)

Ik heb zitten aarzelen – echt waar – of ik deze foto’s uit Sint-Petersburg hier zou plaatsen of niet.

Ik doe het lekker toch.

Dat beeld van die brug die omhoog gaat… En die bruggen in Sint-Petersburg blijven ’s nachts echt een paar uur overeind staan, hoor.

Op de onderste foto probeert de brandweer alles eraf te spuiten, volgens mij niet helemaal met het gewenste resultaat.

Update, twee dagen later: We komen nog even terug op de tekening die deze week nachtelijk Sint-Petersburg opvrolijkte. De locatie van de brug over de Neva had ik wel herkend, maar de symboliek was me even ontgaan. Dom! De brug bevindt zich zo’n beetje recht tegenover het gebouw van de FSB…

De schildering op het wegdek is het werk van de kunstgroep Voijna (Oorlog) en bedoeld als protest tegen een voorstel om de geheime dienst meer bevoegdheden te geven. Eén van de leden van de groep heeft korte tijd vastgezeten.

Meer details over de actie – je moet maar op het idee komen – vindt u hier.

Een vriendelijke chauffeur in Sint-Petersburg

(Eerste publicatie: 15-6-2010)

Aanvankelijk stond onderstaand filmpje zonder enige aanwijzingen en zonder kadertje op het web. Ik heb wel tien keer zitten kijken en begreep niet wat er nou zo bijzonder aan was. Van de commentaren werd ik ook niet veel wijzer:

 

Het werd me pas duidelijk toen bij een van de commentaren een uitvergroot deel van het filmpje werd geplaatst:

Jammer, dat de eigenaar van het filmpje vervolgens de uitleg in een rood vakje erbij heeft gezet en ook nog dat kadertje heeft toegevoegd. Zo verraadt ‘ie meteen de clou. De versie zonder toevoegingen kon ik niet meer vinden. Nou ja, ik laat beide toch maar zien, want aardig blijft het.

Uit de commentaren:

- God, wat lief!
- Dit is Petersburg, mensen. [Inwoners van Petersburg hebben de naam wellevend te zijn]
- Ik moest bijna huilen
- Wat ontroerend =))) Gebeurt dit echt in ons land!!!- Met meer van zulke mensen wordt het leven simpeler.

Zulke commentaren leiden ook tot enige ergernis:

- Ik stel me zo voor, je filmt hoe iemand helpt bij het wisselen van een lekke band, doet er een huilerige muziekje onder en meteen krijgt de helft een aanval. Mensen, komen jullie nu echt zó weinig vriendelijkheid tegen, dat zo’n daad bij jullie zo’n golf aan emoties oproept?

Jaap ter Haar en Boris wezen me de weg naar Leningrad

(Eerste publicatie: 10-6-2010)

Ergens langs de weg in de regio Sint-Petersburg, een standbeeld van een vrachtwagen. Eigenlijk wilde ik er een ‘Raad de Plaat’ van maken, maar volgens mij is ‘ie te makkelijk. Het staat langs de weg in het dorp Doesjeva. Het beeld heet “Voor de helden van Ladoga” en is gewijd aan de chauffeurs die in de Tweede Wereldoorlog hun leven waagden door over het ijs van het Ladogameer mensen uit het belegerde Leningrad te evacueren en op de weg terug voedsel mee te nemen.

“In zijn droom reed Boris met zijn vader mee. ‘Naar links!’ mompelde hij in zijn slaap. ‘Vader, naar links, naar links…!’ Hij wilde die woorden uitschreeuwen, maar zijn keel zat dichtgesnoerd. In zijn droom zag hij het rustige en zo vertrouwde gezicht van zijn vader als in een film vóór zich. Vader keek door de bevroren voorruit naar het ijs, naar de sporen die de wagens vóór hem trokken door de sneeuw. Hij draaide echter zijn stuur niet naar links, maar naar rechts…

… Het gekraak van het ijs overstemde het geronk van de motor. Het voorwiel zakte log door de sneeuwlaag. De wagen stokte. Dáár ging het achterwiel. Dreunend klapte de laadbak vol kisten en zakken op het scheurende ijs. Donker water kleurde de sneeuw… Langzaam, tergend langzaam zonk nu ook vaders wagen tussen de schotsen in het ijskoude water van het Ladoga-meer. Dieper, steeds dieper…”

Met een schok werd Boris wakker. Opnieuw had hij gedroomd van het konvooi waarbij zijn vader het leven had verloren’.

Uit: Jaap ter Haar – Boris.

Door Ter Haar en Boris werd ik voor het eerst met mijn neus richting Rusland geduwd, richting Leningrad in het bijzonder. We hebben het over – pak ‘m beet – 1968. Elf jaar later kwam ik voor het eerst in de stad van Boris. Negen jaar geleden zette ik een tentje op aan de oever van het Ladogameer. Hartje zomer, maar ik zag de dreigende, ijskoude gaten in het ijs weer voor me.

(De foto van het standbeeld komt uit een mooi winters reisverslag van een autotochtje in de buurt van Sint-Petersburg.)

Medvedev spreekt zich uit tegen de Gazpromtoren in Sint-Petersburg. Kan de vlag uit?

(Eerste publicatie: 21-5-2010)

Meestal reageer ik hier niet meteen op actuele zaken, maar vandaag maak ik een uitzondering. President Dmitiri Medvedev heeft zich onomwonden uitgesproken tegen de bouw van de idiote, vierhonderd meter hoge toren van Gazprom in Sint-Petersburg.

De bouwplannen voor de toren, aan de rand van het historisch centrum van Petersburg, leidden tot veel protesten. Ook de UNESCO – het centrum van de stad staat op de Werelderfgoedlijst – is tegen. En nu dus ook Medvedev. In een door zijn assistent Sergej Prichodko getekende brief wijst hij de federale en regionale overheden (onder wie mevrouw Matvijenko, gouverneur van Sint-Petersburg) op het belang van de door UNESCO gedane aanbevelingen. Ruslands reputatie mag geen schade leiden, aldus de president. Misschien niet het sterkste argument (het gaat toch vooral om Sint-Petersburg en niet om de reputatie van Rusland), maar nou ja.

De inhoud van de brief werd openbaar gemaakt door Aleksandr Kibovski, hoofd van Rosochrankultura, de Rijksinstelling voor Cultuurbehoud. Volgens Kibovski stelt Medvedev zich in zijn brief op achter UNESCO, dat eerder opriep om een streep te zetten onder de bouwplannen voor de toren, en verlangt hij dat er gezocht wordt naar alternatieven. De alom geliefde mevrouw Matvijenko, dikke vriendjes met het voor het stadsbudget zeer belangrijke Gazprom, had zich eerder weinig vleiend uitgelaten over de UNESCO-lijst: “Niet meer dan een mooi strikje om het lijf van Sint-Petersburg”.

Valentina Matvijenko

Volgens Kibovski heeft Medvedev Rosochrankultura opgedragen om de internationale verplichtingen van Rusland, vastgelegd in de UNESCO-conventie, strikt na te leven. “Dat komt volledig overeen met onze positie, dat overtredingen op het gebied van monumentenbehoud ontoelaatbaar zijn, los van de subjectieve mening van regionale overheden”, aldus Kibovski in de krant Kommersant.

Helaas beschikt Rosochrankultura niet over volmachten om naleving van de UNESCO-conventie af te dwingen. Die liggen bij Buitenlandse Zaken en het Ministerie van Cultuur. Hoe actief die zich gaan inzetten voor het behoud van het historisch centrum van Sint-Petersburg, is afwachten. Zou mevrouw Matvienko daar voldoende steun vinden om Medvedevs verzet tegen de toren te kunnen negeren? Ik kan het me nauwelijks voorstellen, maar we steken de vlag nog niet uit.

De badkuip van de tsaar in Tsarskoje Selo

(Eerste publicatie: 19-9-2009)

In de categorie Leuke Dagtripjes dit keer: de keizerlijke badkuip in Tsarskoe Selo, even ten zuiden van Sint-Petersburg.

Toeristen komen in Tsarskoje Selo doorgaans niet verder dan het Catharina Park en het Alexander Park. Vandaar is het nog even lopen, maar dan heb je ook wat: het Babolovski Park, met de ruïnes van een klein paleisje met de grootste granieten badkuip ter wereld. Volgens een enkele bron was deze badkuip bestemd voor Catharina de Grote (1729-1796), maar dat is niet juist.

Het eerste bouwsel – inclusief marmeren badkuip - verrees wel ten tijde van Catharina, maar het raakte al snel in verval. Het werd verbouwd in 1824-1825, de ovalen ruimte in het midden werd verbreed om plaats te bieden aan een veel grotere badkuip, nu van graniet. Het ding was (en is) zo groot, dat badkuip wat oneerbiedig klinkt. Zwembad misschien? Nou, bassin lijkt me nog het beste. Het gevaarte werd gemaakt door steenhouwer Samson (prachtige naam voor een steenhouwer) Soechanov, die ook de torens voor de oude Beurs in Petersburg maakte en het voetstuk van het standbeeld voor Minin en Pozjarski op het Rode Plein.

Over de omvang verschillen de bronnen van mening. De hoogte is bijna twee meter, als diameter wordt 5,33 meter genoemd, maar ook 7 meter. De inhoud zou 800 emmer zijn (een oude Russische maat, 1 emmer = 12,2994 liter) of 8.000 emmer. Dat scheelt nogal, maar ik ga het niet narekenen. Het water werd via een leiding aangevoerd uit een bron in een dorp nabij. Het bassin had geen stop, leegscheppen moest dus met de hand. Een foto uit 1930 laat zien dat je van een soort omloop het water in kon springen.

Het paleisje werd tijdens de oorlog vernield, de Duitsers lieten het bassin ongemoeid. Terwijl de grote paleizen in de buurt werden gerestaureerd en tegenwoordig een topattractie vormen voor toeristen, ligt het paleisje met de badkuip er verloren bij. Wees wel voorzichtig als u er een kijkje gaat nemen, er ligt nogal wat los.

Deze dagtrip laat zich prima combineren met een bezichtiging van het paardenkerkhof in het Alexander Park, waarover een andere keer meer.

Geen schaatsbaan op het Paleisplein en stem voor een nieuwe kleur van de Hermitage

(Eerste publicatie:  11-9-2009)

Ik ben altijd al een fan geweest van Michail Piotrovski, de directeur van de Hermitage in Sint-Petersburg (het gebouw rechts op de foto). Als je jaarlijks een feestdag houdt ter ere van de katten in je gebouw en daarbij ook nog met toewijding en een glimlach een toespraak houdt, dan heb je het hart op de goede plek. (Over de jaarlijkse kattendag in de Hermitage schreef ik hier).

Mijn achting voor Piotrovski is alleen maar toegenomen, nu hij voorkomen heeft dat het grootse Paleisplein voor de Hermitage deze winter opnieuw wordt bezoedeld door een ijsbaan. “Vorig jaar heb ik dat niet willen verhinderen, omdat er toen verkiezingen waren. Als je dan hard gaat roepen, wordt het politiek. Strijd om architectuur mag geen politiek worden”, aldus de directeur tegen radiostation Echo Moskvy. Om daar de volgende gouden zin aan toe te voegen: “Het Paleisplein is een monument voor de overwinning in de oorlog van 1812, het is een geheiligd plein, dat leeg moet zijn en weids – daarin zit zijn functie.” Vergelijk de lege foto boven en de volle hieronder (met schaatsbaan) en u ziet hoe wáár Piotrovski’s woorden zijn.

Iets anders: Piotrovski is al een tijdje de meningen aan het peilen over de kleur van de Hermitage. Is het een idee om het gebouw weer roze te verven, zoals bij de oplevering in 1762? De voor- en tegenstanders houden elkaar zo’n beetje in evenwicht, een beslissing hierover zal nog wel even op zich laten wachten. Het gebouw is door de jaren heen twaalf keer van kleur veranderd. Het is geel, blauw, groen en zelfs rood geweest. Zelf ben ik opgegroeid (nou ja) met de huidige kleur, aangebracht na de oorlog, en ik zou zeggen: niks aan veranderen.

U kunt op deze site stemmen op uw favoriete kleur. Piotrovski heeft met die verkiezing niets te maken, maar leuk is het wel. Kies uit de achttien kleuren en u ziet de Hermitage van kleur verschieten. Ja, oranje ís een optie.

Het lijk in de kast van Vladimir Poetin - 2. Waar is Marina Salye?

(Eerste publicatie:e: 29-8-2009)

Verder met de vraag: wat is er geworden van Marina Salye? Begin jaren negentig leidde zij een onderzoek naar malversaties, dat bepaald ongunstig uitviel voor ene Vladimir Poetin. Die was toen – een kleine tien jaar voordat de wereld hem leerde kennen als president – voorzitter van het comité voor buitenlandse betrekkingen van Sint-Petersburg. Ik schreef er eergisteren over.

Marina Salye heeft zich, kort nadat Poetin tot president was gekozen, teruggetrokken uit het openbare en politieke leven. Toevallig? Vrijwillig? Dat is lastig te zeggen, in een land waar de politieke structuren veel weg hebben van een Byzantijns doolhof achter drie meter dikke muren. En waar geruchten vaak meer gewicht in de schaal leggen dan een artikel in de krant.

In de aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2000 voerde Salye campagne tegen Poetin. Een van haar wapens was het onderzoeksresultaat uit 1992, waar overigens nooit iets mee was gedaan. Begin 2001 – Poetin was inmiddels president - verhuisde Salye naar een dorp buiten Sint-Petersburg, waar ze elk contact met de pers mijdt. Haar plotse verhuizing zou ‘op advies’ van Poetin zelf zijn geweest. Hij zou haar hebben gebeld of een telegram hebben gestuurd, waarna het Salye raadzamer leek om maar te vertrekken.

Waar of niet waar, Salye verdween uit beeld. Ze dook nog wel op bij een herdenkingsbijeenkomst voor de in 2007 overleden Boris Jeltsin, maar verder openbare optredens ben ik niet tegengekomen. Merkwaardig, voor iemand die, getuige oude interviews, niet op haar mondje was gevallen.

En tenslotte: ene Viktor Zoebkov was ooit onder Poetin vice-voorzitter van bovengenoemd comité voor buitenlandse betrekkingen in Sint-Petersburg. In 2007 werd hij benoemd tot minister-president.

Update: Marina Salye is op  21 maart 2012 overledden.